Οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν την κατάληψη και της πόλης Κανταχάρ, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης του Αφγανιστάν, απομένοντας για τις κυβερνητικές δυνάμεις μόνο η πρωτεύουσα Καμπούλ και μερικές περιοχές ακόμη.
Το Αφγανιστάν φαίνεται να οδεύει προς τον εμφύλιο πόλεμο καθώς ΗΠΑ, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο αποσύρουν τα στρατεύματά και τους πολίτες τους και με τους Ταλιμπάν να έχουν καταλάβει σχεδόν όλες τις μεγάλες πόλεις και τα σύνορα.
Έπειτα από 20 χρόνια παρουσίας των ΗΠΑ και των νατοϊκών συμμάχων τους, τα αμερικανικά στρατεύματα αποχωρούν πλήρως έπειτα από ανακοίνωση του Αμερικανού προέδρου, στις 31 Αυγούστου. Όμως, τι μένει πίσω; Ένα failed state στο οποίο ο βασικός στόχος των ΗΠΑ, ήτοι οι Ταλιμπάν όχι μόνο δεν έχασαν έδαφος, αλλά πλέον καθίσταται ως οι game-changers, οι οποίοι ανακτούν σε γοργούς ρυθμούς το Αφγανιστάν.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, το ζήτημα της μαζικής ανακατάληψης των πόλεων δεν έγκειται στην αποχώρηση των νατοϊκών δυνάμεων αυτών καθαυτών, αλλά στην απότομη και μαζική αποχώρησή τους, χωρίς να παρέχουν την απαραίτητη στήριξη στην αφγανική κυβέρνηση. Σ’ αυτό το σημείο υπάρχει η σύμπνοια και του Βρετανού Υπουργού Άμυνας, Μπεν Γουάλας, κατηγορώντας τη συμφωνία για μαζική αποχώρηση των στρατευμάτων του πρώην Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, χωρίς να προετοιμάζει το έδαφος για την ομαλή μετάβαση της στρατιωτικής διοίκησης στην αφγανική κυβέρνηση.
Ως συνέπεια, οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές σε εσωτερικό και παγκόσμιο επίπεδο, με τις συνεχείς νίκες των ανταρτών να τους αποδίδουν καρπούς, καταλαμβάνοντας πόλεις-κλειδιά καθώς και συνοριακούς θύλακες. Με αυτό τον τρόπο σημειώνεται και η ήττα των αφγανικών δυνάμεων να προστατέψουν τη χώρα, με τα ξένα στρατεύματα να αποσύρονται και με τους κινδύνους για την πρωτεύουσα Καμπούλ να είναι όλο και μεγαλύτεροι.
Η ισχύς των κυβερνητικών δυνάμεων και τα προβλήματα
Διαθέτοντας μια μεγαλύτερη δύναμη, που αριθμεί στα χαρτιά τουλάχιστον 300.000 άνδρες (στρατός, αεροπορία και αστυνομία) η κυβέρνηση του Αφγανιστάν θεωρητικά έχει το πάνω χέρι στις συγκρούσεις, αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Οι ένοπλες δυνάμεις έχουν μακρά ιστορία μεγάλων προβλημάτων με υψηλό αριθμό απωλειών, αυτομολήσεις και διαφθορά με ορισμένους διεφθαρμένους διοικητές να τσεπώνουν τους μισθούς «στρατιωτών-φαντασμάτων».
Στην τελευταία έκθεση που υπέβαλε στο Κογκρέσο των ΗΠΑ ο Ειδικός Γενικός Επιθεωρητής για το Αφγανιστάν εξέφρασε «σοβαρές ανησυχίες για τις διαβρωτικές επιπτώσεις της διαφθοράς και την αμφισβητήσιμη ακρίβεια των στοιχείων για την πραγματική ισχύ των κυβερνητικών δυνάμεων», ενώ ο Τζακ Γουάτλινγκ της βρετανικής δεξαμενής σκέψης Royal United Services Institute σημειώνει ότι ούτε οι ένοπλες δυνάμεις του Αφγανιστάν γνωρίζουν επακριβώς πόσους άνδρες διαθέτουν, πέραν των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν να διατηρήσουν τον εξοπλισμό τους και υψηλό το ηθικό του στρατού. Για παράδειγμα, στρατιώτες στέλνονται συχνά σε περιοχές που δεν έχουν συγγενείς ή γνωστούς, ένας από τους λόγους που εξηγεί πιθανώς γιατί εγκαταλείπουν τόσο γρήγορα και αμαχητί τις θέσεις τους.
Τα σύνορα ως σημεία ανάπτυξης των Ταλιμπάν
Δεν είναι τυχαίο που από τους πρώτους τους στόχους ήταν η κατάληψη του Σαράντζ καθότι αποτελεί σημαντικό εμπορικό κόμβο κοντά στα σύνορα με το Ιράν. Ως συνέπεια, μπορούν να επηρεάσουν άμεσα τα σύνορα και τις εισαγωγές-εξαγωγές της χώρας, ειδικά με το Ιράν. Η τακτική τους αυτή εντέλει απέδωσε καθότι απέκτησαν ισχυρό έρεισμα στη χώρα, ανακτώντας τις δυνάμεις τους σε οικονομικό και στρατηγικό επίπεδο.
Να σημειωθεί πως το σύνορο Islam Qala με το Ιράν το οποίο κατέχουν οι Ταλιμπάν, τους αποφέρει πάνω από 20 εκατομμύρια δολάρια τον μήνα, κυρίως από καύσιμα αλλά και τρόφιμα. Αυτό από μόνο του επηρεάζει τις συντεταγμένες όσον αφορά την ισχύ των πρώτων σε σχέση με την επίσημη κυβέρνηση.
Το χρονικό
Όλα ξεκίνησαν αφότου οι Ταλιμπάν κατέλαβαν μέσα σε τρεις μέρες, τρεις πόλεις-κλειδιά με σημαίνουσα οικονομική και αμυντική αξία. Συγκεκριμένα, υπό την εξουσία των Ταλιμπάν έπεσαν η πόλη Σέμπεργκαν, πρωτεύουσα της επαρχίας Τζοουζάν και η Ζαράντζ, πρωτεύουσα της επαρχίας Νίμροζ. Στη συνέχεια, ακολούθησε η κατάληψη άλλων δέκα πόλεων και ολοκληρώθηκε με την χθεσινοβραδινή κατάληψη της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης, Κανταχάρ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παραμένει ακέραια μόνο η πρωτεύουσα της χώρας, Καμπούλ, αποτελώντας το τελευταίο προπύργιο των αφγανικών δυνάμεων.
