Με ανάφλεξη κινδυνεύει ο Λίβανος καθώς οι εξωτερικές πιέσεις στην κυβέρνηση εντείνονται και οι ελλείψεις βασικών ειδών και καυσίμων στο εσωτερικό πυροδοτούν κοινωνικές αντιδράσεις.
Τρεις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους τη Δευτέρα σε δυο χωριστά επεισόδια με αφορμή την έλλειψη καυσίμων στα πρατήρια στο βόρειο τμήμα του Λιβάνου, ανέφεραν δυο πηγές προσκείμενες στις υπηρεσίες ασφαλείας και μετέδωσε το λιβανέζικο πρακτορείο ειδήσεων ANI.
Ο Λίβανος βιώνει μήνες τώρα ελλείψεις καυσίμων και σχηματίζονται μεγάλες ουρές αναμονής στα πρατήρια, όπου οι αψιμαχίες και τα βίαια επεισόδια –σε κάποιες περιπτώσεις, φθάνουν ακόμα και στη χρήση πυροβόλων όπλων– πολλαπλασιάζονται.
Οι κοινωνικές αναταραχές εντείνονται με την έλλειψη σύμπνοιας μεταξύ κυβέρνησης και κεντρικής τράπεζας στην αντιμετώπιση της κρίσης καυσίμων.
Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι από την έναρξη της κρίσης, η κεντρική τράπεζα επιδοτεί ουσιαστικά τα καύσιμα χρησιμοποιώντας τα αποθέματά της σε δολάρια για τη χρηματοδότηση των εισαγωγών σε συναλλαγματικές ισοτιμίες πολύ χαμηλότερες από τις τιμές στην παράλληλη αγορά.
Η έλλειψη λοιπόν συνεργασίας και σαφής κατεύθυνσης, αναμένεται να πυροδοτήσει και άλλο την ήδη εκρηκτική κατάσταση, φτάνοντας την ακόμη και στα άκρα.
Κοινωνικές εκρήξεις
«Σημειώθηκε διένεξη τη Δευτέρα ανάμεσα σε δυο πρόσωπα όσον αφορά τη σειρά προτεραιότητας για τον εφοδιασμό τους με καύσιμα καθώς περίμεναν στην ουρά σε πρατήριο στην κοινότητα Μπαχούν», στο βόρειο τμήμα της χώρας, ανάφερε στο Γαλλικό Πρακτορείο πηγή προσκείμενη στα σώματα ασφαλείας.
Οι δυο άνδρες ήρθαν στα χέρια· κατόπιν ο ένας τράβηξε πιστόλι και πυροβόλησε δυο φορές τον άλλο, που υπέκυψε στα τραύματά του. Ακόμη ένα άτομο τραυματίστηκε, σύμφωνα με το ANI.
Το πρακτορείο αναφέρθηκε σε ακόμη ένα παρόμοιο επεισόδιο, στην κοινότητα Μπεντάουι, επίσης στο βόρειο τμήμα της χώρας.
Σύμφωνα με πηγή προσκείμενη στις υπηρεσίες ασφαλείας με την οποία επικοινώνησε το Γαλλικό Πρακτορείο, είχε σημειωθεί «πριν από μερικές ημέρες» διένεξη «ανάμεσα σε έναν νεαρό, συνοδευόμενο από ενόπλους, που απαίτησε να γεμίσει το ντεπόζιτο του αυτοκινήτου του με καύσιμα, κι άλλα δύο πρόσωπα».
Ο νεαρός και οι ένοπλοι συνοδοί του καταδίωκαν επί τέσσερις ημέρες τα δύο πρόσωπα που τους εναντιώθηκαν, ως την Μπεντάουι, όπου τους δολοφόνησαν χθες Δευτέρα, σύμφωνα με την ίδια πηγή. Ο άνδρας που έριξε τις περισσότερες σφαίρες παραδόθηκε κατόπιν στην αστυνομία.
Παρακμή
Με τη χώρα τους να έχει βυθιστεί στη χειρότερη οικονομική κρίση της ιστορίας της, οι Λιβανέζοι έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με τεράστιες ελλείψεις, ιδίως καυσίμων, που χρησιμοποιούν μεταξύ άλλων για να μπορούν να λειτουργούν ιδιωτικές γεννήτριες ρεύματος.
Η ηλεκτροδότηση διακόπτεται πλέον ως και 22 ώρες το 24ωρο και όσοι διαθέτουν ιδιωτικές γεννήτριες, οι οποίες συνήθως λειτουργούν με ρελέ, είναι αναγκασμένοι να προμηθεύουν με δελτίο τους πελάτες τους, εξαιτίας της αύξησης της τιμής των καυσίμων και της μείωσης των κρατικών επιδοτήσεων.
Οι διακοπές της ηλεκτροδότησης προκαλούν τρομακτικά προβλήματα στην εμπορική δραστηριότητα, στα νοσοκομεία, σε δημόσιες υπηρεσίες.
Ανώτεροι δημόσιοι λειτουργοί αποδίδουν την τρέχουσα κρίση ως προς τον εφοδιασμό με καύσιμα στο ότι έμποροι κάνουν στοκ μεγάλων ποσοτήτων, στην αύξηση των πωλήσεων στη μαύρη αγορά, καθώς και στο λαθρεμπόριο προς τη γειτονική εμπόλεμη Συρία.
Η συναλλαγματική ισοτιμία του νομίσματος του Λιβάνου έχει υποχωρήσει κατά 90% και πλέον τα τελευταία δύο χρόνια.
Σύγκρουση κυβέρνησης-Κεντρικής Τράπεζας
Η κυβέρνηση του Λιβάνου συγκρούστηκε με την κεντρική τράπεζα την Πέμπτη εξαιτίας της προσπάθειας της πρώτης να τερματίσει τις επιδοτήσεις καυσίμων που έχουν εξαντλήσει τα συναλλαγματικά αποθέματα. Σύμφωνα με την BoL, οι τιμές δεν πρέπει να αλλάξουν και οι επιδοτήσεις πρέπει να συνεχιστούν έως ότου ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για τη βοήθεια των πολιτών.
Με κυβέρνηση και κεντρική τράπεζα να υιοθετούν αντικρουόμενες θέσεις, οι εισαγωγείς πετρελαίου ζήτησαν διευκρινίσεις, προειδοποιώντας για τεράστιες ελλείψεις καυσίμων λόγω ανεπαρκούς προσφοράς.
Η απώλεια επιδοτήσεων καυσίμων θα ανοίξει εκ νέου τον ασκό του Αιόλου στην ήδη επιβαρυμένη οικονομική κρίση που έχει βυθίσει την αξία του νομίσματος του Λιβάνου κατά περισσότερο από 90% από το 2019 και έχει ρίξει περισσότερο από το μισό πληθυσμό στη φτώχεια.
Auditor’s note: Γαλλικό μπιλιάρδο με Ιράν και σφήνα από Ελλάδα
Στην πραγματικότητα, η υποτίμηση του νομίσματος στη μαύρη αγορά είναι αυτή που ευθύνεται για την έλλειψη βασικών ειδών. Το νέο κύμα της κρίσης ξεκίνησε από την έκρηξη στο Λιμάνι της Βηρυτού. Το γεωπολιτικό και γεωοικονομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εκδηλώνεται η κρίση στον Λίβανο δεν είναι τόσο απλό. Τον Λίβανο κυβερνά η Χεζμπολάχ, με ισχυρούς δεσμούς με το Ιράν. Από την άλλη πλευρά η Σαουδική Αραβία είχε προσπαθήσει να παρέμβει ενεργά απαγάγωντας ακόμα και τον πρώην πρωθυπουργό του Λιβάνου, ο οποίος άμα τον επαναπατρισμό του παραιτήθηκε.
Πριν από την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, η οποία υπολογίζεται ότι προκάλεσε υλικές ζημιές άνω των 3 δισ. δολαρίων και πολύ μεγαλύτερες παράπλευρες απώλειες, η χώρα διαπραγματευόταν την ένταξη της πρόγραμμα του ΔΝΤ. Μέχρι σήμερα οι διαβουλεύσεις αυτές δεν έχουν τελεσφορήσει.
Ενδεχόμενη αποδοχή μνημονίου από το Λίβανο θα αποτελέσει πρόκριμα για την αλλαγή σφαίρας επιρροής της χώρας και θα οδηγήσει de facto στη μείωση της γεωπολιτικής επιρροής του Ιράν.
Μια τέτοια εξέλιξη θα συνέβαλλε στην ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας του Ισραήλ, το οποίο εν συνεχεία θα μπορούσε να υποβαθμίσει τις ανησυχίες του για την επανένταξη των ΗΠΑ στην JCPOA.
Ρόλο στις εξελίξεις επιδιώκουν η Τουρκία, σε συνεργασία με το Ντουμπάι και η Σαουδική Αραβία. Από ευρωπαϊκής πλευράς η Γαλλία έχει τα πλέον ισχυρά συμφέροντα στη χώρα, ενώ παρουσία διαθέτει και η Ιταλία.
Διπλωματικά, διαμεσολαβητική πρωτοβουλία επιχειρεί να αναλάβει η Ελλάδα, τη στιγμή που η ΕΕ κλιμακώνει τις πιέσεις στην κυβέρνηση του Λιβάνου, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ.
