Δημοσίως οι σχέσεις Ουάσιγκτον Τεχεράνης φαίνονται παγωμένες, ιδιαίτερα μάλιστα μετά από την εκλογή νέας κυβέρνησης στο Ιράν. Στην πραγματικότητα, όμως, επικρατεί οργασμός παρασκηνιακών διεργασιών, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, γεγονός που αποτελεί σαφή ένδειξη ωρίμανσης των συνθηκών.
Η απόφαση των ΗΠΑ για επανεισδοχή στο πρωτόκολλο των 6 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (JCPOA), είναι ειλημμένη και διακοινωμένη. Ωστόσο, η Τεχεράνη ζητά επιπλέον εξασφαλίσεις, ιδιαίτερα μετά την υπαναχώρηση του Ντόναλντ Τραμπ την τελευταία φορά.
Αν και αρχικά η εκλογή σκληροπυρηνικής κυβέρνησης στην Τεχεράνη ερμηνεύτηκε ως κακός οιωνός για την ανάταξη της JCPOA, εν τούτοις κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται. Η νέα κυβέρνηση του Ιράν επιμένει στις συνομιλίες, αλλά με διαφορετικό format και στο παρασκήνιο.
Εγγυήσεις και…. ανασφάλεια
Η νέα ιρανική κυβέρνηση του Εμπραχίμ Ραϊσί, συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου ηγέτη, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ζητά ως προαπαιτούμενο από τις ΗΠΑ την παροχή περισσότερων εγγυήσεων για την μη υπαναχώρηση, όπως συνέβη επί Τραμπ.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, έχει ξεκαθαρίσει ότι σε δημοκρατικές χώρες είναι αδύνατο να δεθούν τα χέρα μελλοντικών κυβερνήσεων. Ωστόσο, το Ιράν αρχίζει να έχει υποστηρικτές ακόμη και Ευρωπαίους συμμάχους των ΗΠΑ.
Στην πραγματικότητα, η ΕΕ και η Τεχεράνη φαίνεται να πιέζουν την Ουάσιγκτον για περισσότερα οφέλη σε άλλο επίπεδο, ενδεχομένως οικονομικό ή ακόμα και στις εξαγωγές πετρελαίου. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η συμφωνία για αύξηση της παραγωγής από τον ΟΠΕΚ ήρθε μετά την εκλογής νέας κυβέρνησης στο Ιράν και την προσκηνιακή κατάρρευση των διαπραγματεύσεων Ουάσιγκτον – Τεχεράνης.
Παρεμπίπτοντα
Ενώ οι διαπραγμετύσεις φαίνεται να κορυφώνονται στο παρασκήνιο, σε θετική τροχιά, σε πρώτο πλάνο η διεθνής κοινή γνώμη παρακολουθεί σπινθήρες ανάφλεξης, με πιο πρόσφατο την επίθεση στο υπό ισραηλινμή διαχείριση τάνκερ.
Το Τελ Αβίβ, που επί Νετανιάχου καθοδήγησε τον Τρμαπ να δυναμιτίσει τη JCPOA, τώρα κατηγορεί την Τεχεράνη για την επίθεση στο τάνκερ που είχε ως αποτέλεσμα δύο νεκρούς. Το Ιράν αρνείται τις κατηγορίες και κάνει λόγο για προβοκάτσιες.
Αμφότερα τα σενάρια έχουν λογική, καθώς οι tit-for-tat υποδόριες επιθέσεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ δεν είναι νέο φαινόμενο, αλλά κοινή πρακτική. Ωστόσο, στη φάση που ρίσκονται οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, η Τεχεράνη δεν θα είχε λόγο να υπονομεύσει το ηθικό της πλεονέκτημα και την απορρέουσα διεθνή στήριξη που απολαμβάνει.
