Σε αναβρασμό -για ακόμη μια φορά- η Βόρεια Αφρική εν μέσω της αδυναμίας των κυβερνήσεων τους να διαχειριστούν την πανδημία, ενώ οι οικονομίες παραπαίουν. Αυτή τη φορά, στη Τυνησία οι μαζικές διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης και η βίαια αντιμετώπιση τους από τις αρχές, οδήγησαν τον πρόεδρο της χώρας να αποπέμψει τον πρωθυπουργό και να αναστείλει τη λειτουργία της Βουλής.
Εκτός λειτουργίας έθεσε ο πρόεδρος της Τυνησίας, Kais Saied, τη βουλή λόγω της εκρηκτικής κατάστασης στη χώρα, αποπέμποντας παράλληλα τον πρωθυπουργό του ισλαμιστικού κόμματος, Ehnada – και φίλα προσκείμενο στην Τουρκία- Hicham Mechichi, εν μέσω των ταραχών της Κυριακής.
Να τονισθεί πως ο πρώην πλέον πρωθυπουργός, αποτελούσε επιλογή του προέδρου, τον Ιούλιο του 2020 έπειτα από την αναγκαστική παραίτηση του προηγούμενου πρωθυπουργού του ίδιου κόμματος, Elyes Fakhfakh, καθώς το κόμμα υπέβαλε πρόταση μομφής εναντίον του για σκάνδαλα διαφθοράς.
Η κρίση της πανδημίας θεωρείται βέβαιο ότι θα συνεχίσει να προκαλεί πολιτικές και γεωπολιτικές ανακατατάξεις ιδιαίτερα στις πολιτικά εύθραυστες και οικονομικά αναδυόμενες χώρες. Το σκηνικό αυτό έχει αναγνωρίσει και η BlackRock, σε σχετική ανάλυση κινδύνων για το 2021.
Γεωπολιτικές προεκτάσεις
Η πανδημία φαίνεται πως αποτελεί τροχοπέδης ποικίλων εξελίξεων και φυσικά δεν θα έλειπε η ήδη ταραγμένη Μέση Ανατολή από την εξίσωση. Δεν αποτελεί όμως για μια ακόμη εξέργεση, αλλά για κίνηση αγανάκτησης απέναντι σε ένα κόμμα που έχει οδηγήσει την κοινωνία στο χείλος το γκρεμού.
Επομένως, ο πρόεδρος προέβη σε αυτή την κίνηση ώστε να αποκαταστήσει την ηρεμία στη χώρα. Ακόμη είναι νωρίς για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για τα κίνητρα και τον αντίκτυπο της άρσης της ασυλίας των βουλευτών. Το σίγουρο όμως είναι πως η ανακοίνωση του νέου υπηρεσιακού πρωθυπουργού θα πραγματοποιηθεί άμεσα. Η απόφαση, αναμένεται να τροφοδοτήσει τόσο τις πολιτικές όσο και τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή.
Βασικό στοιχείο είναι πως το πρώην κυβερνών κόμμα, έχει διαχρονικά καλές σχέσεις με την Τουρκία, επηρεάζοντας τη χώρα σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Επομένως, η αντικατάσταη του πρωθυπουργού αφορά και τον Ταγίπ Ερντογάν από τη στιγμή που χάνει ένα μέλος του «ισλαμικού τόξου». Βέβαια, ακόμα δεν είναι σαφές αν ο πρόεδρος της Τυνησίας θα επιλέξει πρωθυπουργό από άλλο πολιτικό χώρο ή τεχνοκράτη και κατ επέκταση δεν μπορεί να προεξοφληθεί ο τρόπος με τον οποίο οι πολιτικές διεργασίες και εξελίξεις θα επιδράσουν στη γεωπολιτική τοποθέτηση της χώρας. Επίσης, ένας ακόμη παράγοντας αβεβαιότητας είναι αν τελικά και πότε θα προκηρυχθούν εκλογές, καθώς και το εύρος των αρμοδιοτήτων που θα έχει νέα κυβέρνηση.
Η κρίση στην Τυνησία θα μπορούσε να αποτελέσει πεδίο εκδήλωσης υγειούς disaster diplomacy και από την Ελλάδα, θέτοντας έτσι παρακαταθήκη για την επόμενη ημέρα, με τρόπο που δεν θα προκαλέσει άμεσες αντιδράσεις.
Όπως και να έχει, ο νέος πρωθυπουργός μπορεί να αποδειχθεί κλειδί για τις εξελίξεις τόσο σε εσωτερικό, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.
Το χρονικό της απόφασης
Την Κυριακή, διοργανώθηκαν μεγάλης έκτασης διαδηλώσεις διαμαρτυρίας σε αρκετές πόλεις της χώρας, απαιτώντας την παραίτηση του πρωθυπουργού και διάλυση της βουλής, καθώς δεν επιθυμούν στην εξουσία το κυβερνών ισλαμικό κόμμα Ennahda για το οποίο έχει ακσηθεί έντονη κριτική ειδικά όσον αφορά τη διαχείριση της πανδημίας. Ως συνέπεια, στη Τύνιδα αστυνομία και διαδηλωτές συγκρούστηκαν σε αρκετές πόλεις της Τυνησίας με τους αστυνομικούς να κάνουν χρήση σπρέι πιπεριού για να αποτρέψουν το αγανακτησμένο πλήθος από το να εισβάλουν στα γραφεία του κόμματος σε διάφορες πόλεις , ενώ στην πόλη Τουζέ αγανακτησμένοι έβαλαν φωτιά στα τοπικά κεντρικά γραφεία του κόμματος.
Ως αποτέλεσμα των βίαιων επεισοδίων, ο πρόεδρος της Τυνησίας, Kais Saied, ανέλαβε τα ηνία της χώρας παύοντας τον πρωθυπουργό, Hicham Mechichi, του ισλαμικού κόμματος Ehnada, έπειτα από διαμαρτυρίες, αναστέλλοντας τη λειτουργία του κοινοβουλίου και άροντας την βουλευτική ασυλία χωρίς εξαιρέσεις.
Γενικότερα, η κατάσταση στην χώρα από την οποία ξεκίνησε και η λεγόμενη «αραβική άνοιξη» το 2011, εξακολουθεί να είναι άσταση μετα. Αυτό φάνηκε και από τις τελευταίες εκλογές του 2019 όπου κανένα κόμμα δεν κατάφερε να κερδίσει την πλειοψηφία, ενώ ακόμη και το μεγαλύτερο κόμμα, το Ehnada, δεν έχει την απαραίτητη εσωτερική συνοχή για να διοικήσει ανεξάρτητα τη Τυνησία. Επομένως, στο σημείο μήδεν ξανά η χώρα όπου η εκκίνηση της αραβικής άνοιξης, έμμελε να είναι και γι’αυτήν «βαρυχειμωνιά».
