Την… άλλη πλευρά του νομίσματος και της διεθνούς εξάρτησης είδε σήμερα το ελληνικό χρηματιστήριο, καθώς ο Γενικός Δείκτης ακολούθησε τη γενικευμένη πτώση σε Ευρώπη και Αμερική. Μπορεί το Χ.Α. να έχασε το υπερδεκαετές bull market λόγω των ενδογενών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, της πτώχευσης, των μνημονίων, των capital controls και των πακέτων στήριξης, όμως τώρα, είναι «υποχρεωμένο» να ακολουθήσει και το τυχόν γύρισμα των διεθνών αγορών.
Τόσο οι ευρωπαϊκοί, όσο και οι αμερικανικοί δείκτες από τα μέσα του 2020 είχαν υποσκελίσει τη ζημιά από τον Covid-19 αναρριχόμενοι σε διαρκή ιστορικά υψηλά όλους τους τελευταίους μήνες, ενώ το Χ.Α. παρ’ ότι προσπάθησε, δεν έφτασε στις 950 μονάδες που είναι τα προ πανδημίας υψηλά.
Τώρα, οι «φωνές» για διόρθωση διεθνώς έχουν ενταθεί, αρκετοί αναλυτές πιστεύουν ότι έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου για αποφόρτιση στις ξένες αγορές, ύστερα από το πιο μακροχρόνιο, «γεμάτο» και οικουμενικό bull market της ιστορίας. Μένει βεβαίως να δούμε αν θα επιβεβαιωθούν αυτοί οι αναλυτές, καθώς όλες οι «προφητείες» μεγάλης διόρθωσης ή πτώσης τα τελευταία χρόνια, έχουν πέσει – με έμφαση – στο κενό.
Σε ημι-αυτόνομη πορεία
Οι αγορές, έχοντας ουσιαστικά αυτονομηθεί από τα πεπραγμένα στην πραγματική οικονομία έχουν υπερδιογκωθεί τα τελευταία χρόνια, με την επενδυτική βιομηχανία να έχει γίνει ένα ξεχωριστό «γκέτο» ανακύκλωσης ρευστότητας και υπερμόχλευσης. Δεν είναι τυχαίο ότι το πρώτο τρίμηνο του 2021 έφερε ρεκόρ 20ετίας σε δημόσιες εγγραφές παγκοσμίως, τόσο σε αριθμό εισαγωγών, όσο και σε επίπεδο άντλησης κεφαλαίων.
Το αν υπάρχει υπερβολή σε όλο αυτό, είναι ζήτημα που σηκώνει πολύ συζήτηση… Με κριτήρια και… ζύγια του παρελθόντος, μπορεί εύκολα να πει κανείς ότι υπάρχει υπερβολή. Όμως, ποτέ στο παρελθόν ο κόσμος, η οικονομία και οι επιχειρήσεις δεν λειτουργούσαν με τους σημερινούς όρους.
Το σίγουρο είναι ότι υπάρχουν πολλές γκρίζες ζώνες και υπερβολική μόχλευση. Το παγκόσμιο επενδυτικό σύστημα είναι αυτοτροφοδοτούμενο απ’ όλο το «πλέγμα» της επενδυτικής βιομηχανίας. Το επενδυτικό σύστημα σε πολλές περιπτώσεις (δείχνει να) ανακυκλώνει τον εαυτό του σε διάφορους φυγόκεντρους κύκλους!
Too big to break, to much to handle
Κάποιοι λένε ότι πλέον το παγκόσμιο επενδυτικό σύστημα – ακριβώς λόγω της υπερδιόγκωσής του και της καταλυτικής «βαρύτητάς» του, είναι πολύ… μεγάλο για να αφεθεί να «κρεμάσει». Ότι δηλαδή δεν μπορεί πλέον να ξεφουσκώσει για πολλούς λόγους. Ότι μόνο όταν… τροφοδοτείται μπορεί να συντηρείται. Και αυτό γίνεται, δώδεκα και πλέον χρόνια τώρα…
Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να… συμπεριλάβει επενδυτικά ολοένα και περισσότερες εκφάνσεις της πραγματικής οικονομίας και να τις καταστήσει… επενδυτικά προϊόντα. Έτσι, πάντα θα βρίσκει νέα σημεία αναφοράς και νέους καταλύτες.
Νέα κατά τόπους lockdown – Ο φαύλος κύκλος ξεκίνησε
Πέρα από τη μεγάλη εικόνα που περιγράψαμε παραπάνω, σήμερα σύσσωμοι οι ευρωπαϊκοί δείκτες οδηγούνται σε πτώση από 1% έως 1,61%, με το ελληνικό χρηματιστήριο να ακολουθεί. Η επέλαση της πανδημίας και η δημιουργία – ουσιαστικά – ενός «νέου» ιού, λόγω της μετάλλαξης Δέλτα, ταράσσει πάλι όλο το επιχειρηματικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα.
Πολλές χώρες ανά τον κόσμο λαμβάνουν πάλι σκληρά μέτρα lockdown ώστε να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού και ο φαύλος κύκλος με το… κρυφτούλι που παίζουν τα κράτη με τον ιό να συνεχίζεται… Και βεβαίως, κανείς δεν μπορεί να υποσχεθεί ότι μετά τη μετάλλαξη Δέλτα, δεν θα προκύψει κάποια άλλη μετάλλαξη που επίσης θα διαταράξει αντίστοιχα ή χειρότερα τις κοινωνίες.
The Covid… war
Ο σύγχρονος κόσμος για πρώτη φορά μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο αντιμετωπίζει μια κατάσταση που διαταράσσει πλήρως τον τρόπο ζωής, τις συνήθειες, τα ταξίδια, την εργασία, τις μεταφορές, την κατανάλωση, την εκπαίδευση και την ψυχολογία. Τίποτα δεν εγγυάται ότι δε θα προκύψει κάποια νέα μετάλλαξη σε έξι μήνες ή ένα χρόνο και τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί, για μια ανθρωπότητα που είχε «καλομάθει» σε μια μακρά περίοδο ειρήνης, ανάπτυξης και ευημερίας, εξού και οι δυσκολίες «ανάγνωσης» της τωρινής συγκυρίας.
Αυτός είναι και ένας εκ των γενεσιουργών παραγόντων που εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο δεν μπορούν να πιστέψουν ότι υπάρχει ιός, θεωρώντας – ακριβώς λόγω των πολλών δεκαετιών ευημερίας – ότι δεν είναι δυνατόν κάτι τέτοιο να μπορεί να διαταράσσει τόσο καταλυτικά το σύστημα.
Εκεί ξεκινούν και οι διάφορες δοξασίες και τα σενάρια συνομωσίας, ακριβώς γιατί η πραγματικότητα είναι δύσκολο να γίνει πιστευτή! Ο σύγχρονος άνθρωπος, μετά από δεκαετίες ευημερίας, πλουτισμού, ανάπτυξης του βιοτικού επιπέδου και αύξησης του προσδόκιμου ζωής, καλλιέργησε την αλαζονική αυτοπεποίθηση ότι ελέγχει τα πάντα, στη γη, στη φύση, στο Σύμπαν.
Αυτή η αλαζονεία που τις τελευταίες δεκαετίες έφτασε και ξεπέρασε τα όρια της… ύβρις, με τις επιπτώσεις να τις βλέπουμε όλοι καθημερινά στην κλιματική αλλαγή και στην καταστροφή του περιβάλλοντος, είναι η γενεσιουργός αιτία που «γεννά» την τεράστια δυσχέρεια ανάγνωσης της σημερινής πραγματικότητας, αλλά και τα σενάρια συνομωσίας.
Ρόλο σ’ αυτή τη δυσχέρεια που είναι απόρροια της αλαζονείας στα όρια της παράνοιας για το ανθρώπινο γένος, ασφαλώς έχουν διαδραματίσει οι μονοθεϊστικές θρησκείες, που «καλλιέργησαν» ένα ον με το αίσθημα της εξουσίας πάνω στον πλανήτη, ένα ον που εξ αρχής θεωρεί «ιδιοκτησία» του κάθε άλλο πλάσμα ή κάθε κομμάτι της φύσης. Μια ακόμη σημαντική παράμετρος που οδήγησε στην… ύβρη των τελευταίων δεκαετιών.
Φόβος για νέα μέτρα και στην Ελλάδα
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, εύλογα και στην Ελλάδα εντείνονται οι φόβοι για νέα περιοριστικά μέτρα προσεχώς, ενώ σήμερα στο τραπέζι μπήκαν φόβοι για τη νέα σχολική χρονιά. Συνάμα, υπάρχουν δυσμενείς εκτιμήσεις για το πόσο γρήγορα θα «τρέξει» η αποκατάσταση της οικονομίας και της έλευσης της λεγόμενης… κανονικότητας, που διαρκώς αναβάλλεται. Ο φαύλος κύκλος είναι εδώ και ως φαίνεται θα παραμείνει.
Εντός αυτών των συνθηκών, το ελληνικό χρηματιστήριο έκλεισε για 12η συνεδρίαση πτωτικά στις 16 που έχουν γίνει από τις 24 Ιουνίου, συνεχίζοντας την πλαγιοκαθοδική πορεία του. Την Πέμπτη ο Γ.Δ. κινούμενος όλη την ημέρα σε αρνητική τροχιά, έκλεισε στις 863,78 μονάδες με πτώση 0,84%, έχοντας χαμηλό ημέρας στις 862,17 μονάδες (-1,02%) και υψηλό στις 870,79 μονάδες (-0,03%).
Στο ταμπλό
Για άλλη μια συνεδρίαση ο δείκτης του μεσαίου χώρου, ο Mid Cap δεν εντρύφησε στην πτώση αλλά έκλεισε με οριακή άνοδο 0,09% στις 1.406,03 μονάδες, πιστοποιώντας την εντελώς διαφορετική συμπεριφορά του κατά το πρώτο 7μηνο του 2021. Αντιθέτως, πτώση 1,08% είχε ο FTSE 25, ενώ ο τραπεζικός δείκτης υποχώρησε κατά 2,32%.
Η αξία συναλλαγών κατήλθε στα 47,27 εκατ. ευρώ με τα 13,30 εκατ. ευρώ να διακινούνται στην Alpha Bank, ενώ 7,52 εκατ. ευρώ διακινήθηκαν στον ΟΠΑΠ. Η μετοχή της Alpha Bank υποχώρησε κατά 2,45%, η Εθνική έχασε 2,78%, η Eurobank -2,11%, o ΟΠΑΠ -2,85%, ενώ άνω του 1% υποχώρησαν οι ΟΤΕ, Motor Oil, Τιτάν, ElvalHalcor, EXAE, ΕΥΔΑΠ και Πειραιώς Financial.
Στο χώρο του Mid Cap, κέρδη 4,76% είχε η Κρι Κρι, στο +2,07% η Πλαστικά Θράκης που έφτασε στα 7,40 ευρώ, ενώ μικρότερη άνοδο είχαν οι Ευρωπαϊκή Πίστη, Intrakat και ΕΥΑΘ. Στο σύνολο της αγοράς, 40 μετοχές ενισχύθηκαν έναντι 70 που υποχώρησαν.
