Ανανεωμένη δυναμική φαίνεται να αποκτά η κάθαρση στα Βαλκάνια με τις χώρες να εξαπολύουν επιχειρήσεις κατά της διαφθοράς σωρηδόν και διαδοχικά. Έτσι μετά την Αλβανία και τη Βοσνία και η Βόρεια Μακεδονία αναδεικνύει σκάνδαλα διαχείρισης δημοσίου χρήματος και διώκει αξιωματούχους.
Νέα επιχείρηση «καθαρά χέρια» εξαπολύεται στα Βαλκάνια με πρωταγωνίστρια την Βόρεια Μακεδονία. Αυτή τη φορά ξέσπασε νέο σκάνδαλο αναφορικά με την διαφάνεια των διαγωνισμών διανομής υγειονομικού υλικού, προοριζόμενο καθαρά για σκοπούς αντιμετώπισης της πανδημίας.
Όταν οι επιχειρήσεις κατά της διαφθοράς γίνονται “trendy” και συμπίπτουν χρονικά, τότε δύσκολα μπορεί κανείς να αποδεχθεί τη θεωρία των συμπτώσεων. Έτσι, καθώς ο όνειρο της ΕΕ παραμένει τόσο κοντά όσο και μακριά και απογοητεύει, οι κυβερνήσεις των χωρών στα Δυτικά Βαλκάνια επιδεικνύουν την ισχυρή πολιτική τους βούληση για κάθαρση του κράτους και αλλαγή της πολιτικής κουλτούρας με επιχειρήσεις υψηλών τόνων και σημειολογικής αξίας.
Στα Βαλκάνια, που ακόμα και το φαγητό έχει γεωπολιτικό στίγμα, οι εκτεταμένες και συντονισμένες επιχειρήσεις κατά της διαφθοράς στέλνουν σαφή μηνύματα ανατροπής του γεωπολιτικού status quo. Χτυπώντας κυκλώματα που λυμαίνονται το κράτος η φιλοδυτική κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας καθιστά σαφές ότι πλέον έχει αλλάξει σελίδα και επίπεδο.
Τι συνέβη;
Η κρατική υπηρεσία ελέγχου, DZR, ελέγχει τις διαδικασίες υποβολής προσφορών αποστολής υγειονομικού υλικού στα κρατικά νοσοκομεία, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αναφέροντας ότι η διαδικασία στερείται της κατάλληλης ανταγωνιστικότητας μεταξύ των υποψηφίων. Ουσιαστικά δύο είναι τα βασικά ευρήματα: από την μία, διαπιστώθηκε παραβίαση των αρχών της ίσης ανταγωνιστικότητα των συμμετεχόντων σε δημόσιους διαγωνισμούς. Από την άλλη, υπάρχει αδιαφάνεια σχετικά με την κατανομή και την ποσότητα του υλικού που χρησιμοποιούταν για την πανδημία.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεσή της DZR που δημοσιεύθηκε την Τρίτη, αναφέρεται ότι για κάθε δέκα προμήθειες υγειονομικού υλικού όπως φάρμακα, σύριγγες κλπ., εννέα πραγματοποιήθηκαν με αναθέσεις. Η έκθεση βασίζεται σε τακτικούς ελέγχους προμηθειών αυστηρά προορισμένων για την καταπολέμηση της πανδημίας, ανάμεσα σε 19 κρατικά ιδρύματα μεταξύ Μαρτίου και Οκτωβρίου 2020.
Όπως δήλωσαν οι ελεγκτές, περίπου 6,7 εκατομμύρια ευρώ θεωρείται πως δαπανήθηκαν σε προμήθειες, οι περισσότερες από τις οποίες πραγματοποιήθηκαν με ανάθεση. Άρα χωρίς πλήρη καταγραφή για το που δαπανήθηκε και σε τι.
Η πρακτική διεξαγωγής διαδικασιών σύναψης συμβάσεων «με άμεσες διαπραγματεύσεις», εμποδίζει την ανταγωνιστικότητα και την ίση μεταχείριση των οικονομικών φορέων», δήλωσαν οι ελεγκτές στην έκθεσή τους.
Επιπλέον, δεν υπήρχαν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές ή έντυπα σχετικά με τον τρόπο υποβολής των προσφορών για προμήθειες έκτακτης ανάγκης. Μολονότι από τα ιδρύματα, παρόλο που δήλωναν ότι προμηθεύονταν αγαθά και προϊόντα που χρειάζονταν για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, χρησιμοποίησαν τις ίδιες διαδικασίες για να προμηθευτούν παράνομα επιπλέον υλικό, ασχέτως αναγκών.
Τέλος, οι ελεγκτές διαπίστωσαν επίσης ότι η χώρα στερείται σαφώς καθορισμένων κριτηρίων που θα εξασφάλιζαν την καλύτερη προστασία του εξοπλισμού. Διαπίστωσαν επίσης ότι διαφορετικά ιδρύματα έχουν υποτίθεται πληρώσει διαφορετικά ποσά για την απόκτηση των ίδιων ή παρόμοιων αγαθών.
