Το αίμα κυλάει ήδη στους δρόμους της Αίτής, ενώ ο τρόμος έχει γιγαντωθεί μετά την άγρια δολοφονία του Προέδρου της, Ζοβενέλ Μοϊζ. Ήδη η αστυομία έχει σκοτώσει τουλάχιστον δέκα άτομα σε συμπλοκές με ένοπλες ομάδες, ενώ ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών κύρηξε την Αϊτή σε κατάταση εκτάκτου ανάγκης.
Ο πρόεδρος της Αϊτής εκτελέστηκε μέσα στην προεδρική κατοικία από μια καλά εκπαιδευμένη ομάδα κομάντο οι οποίοι μιλούσαν αγγλικά και ισπανικά. Από την επίθεση τραυματίστηκε και η γυναίκα του.
Η κατάσταση στην Αϊτή ήταν χαοτική πριν από τη δολοφονία του προέδρου. Η χρόνια δυσκυβερνησία είχε επιτρέψει την εδραίωση παράλληλων και εγκληματικών συστημάτων εξουσίας. Η διαφθορά στην αστυνομία και τον στρατό τεράστια.
Αφού έγινε γνωστή η είδηση της δολοφονίας του αρχηγού του κράτους όλες οι εμπορικές δραστηριότητες και οι μεταφορές παρέλυσαν στο Πορτ-ο-Πρενς και σε πόλεις της επαρχίας.
Ακόμα δεν είναι σαφές το προφίλ των δραστών, ενώ πέπλο μυστηρίου καλύπτει τα κίνητρά τους.
Παγκόσμια αντίδραση
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν καταδίκασε την «ειδεχθή» δολοφονία και δήλωσε έτοιμος να προσφέρει βοήθεια στη χώρα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε ανησυχία για την «συνεχή κλιμάκωση της βίας» στην Αϊτή. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, που θα συνεδριάσει εκτάκτως σήμερα για να εξετάσει την κατάσταση στο κράτος της Καραϊβικής, καταδίκασε «με τον πλέον σθεναρό τρόπο» τον φόνο του 53χρονου Ζοβενέλ Μοΐζ.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε τους Αϊτινούς να «παραμείνουν ενωμένοι» και «να απορρίψουν κάθε βία».
Τα 15 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ζήτησαν ομόφωνα «να παραπεμφθούν γρήγορα οι δράστες αυτού του αποτρόπαιου εγκλήματος», παρότρυνε «όλα τα μέρη να παραμείνουν ήρεμα, να συγκρατήσουν» και να αποφύγουν «κάθε πράξη που θα μπορούσε να συμβάλει στην περαιτέρω αστάθεια».
Μια έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας έχει προγραμματιστεί για αργότερα την Πέμπτη.
Ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Josep Borrell προειδοποίησε για “κίνδυνο αστάθειας και σπείρας βίας”.
Η Αϊτή είναι αντιμέτωπη το τελευταίο διάστημα με μεγάλη ανασφάλεια λόγω της δράσης συμμοριών οπλισμένων ως τα δόντια, που διαπράττουν κυρίως απαγωγές για λύτρα και απολαύουν σχεδόν απόλυτη ατιμωρησία. Ο Ζοβενέλ Μοΐζ, που επικρινόταν για αβουλία και απραξία μπροστά στην κρίση, ήταν ταυτόχρονα αντιμέτωπος με την εναντίωση μεγάλου μέρους της λεγόμενης κοινωνίας των πολιτών και της αντιπολίτευσης.
Ποια είναι η τρέχουσα πολιτική κατάσταση;
Ο προσωρινός πρωθυπουργός Τζόζεφ κήρυξε κατάσταση πολιορκίας δύο εβδομάδων. Σε σχόλια στην τηλεόραση αργά την Τετάρτη, είπε «όλα είναι υπό έλεγχο».
Η δολοφονία του προέδρου Μοΐζ απειλεί να αποσταθεροποιήσει ακόμη περισσότερο τη φτωχότερη χώρα του δυτικού ημισφαιρίου, η οποία βρισκόταν ήδη αντιμέτωπη με δύο ειδών πιέσεων τόσο πολιτικής φύσεως, όσο και δημόσιας ασφάλειας.
Παρόλο που κυβερνούσε με διατάγματα από τον Ιανουάριο του 2020, χωρίς κοινοβούλιο και με τη διάρκεια της θητείας του να αμφισβητείται, είχε βάλει στα πλάνα του θεσμικές μεταρρυθμίσεις.
Στις 26 Σεπτεμβρίου, η Αϊτή προγραμμάτιζε να διεξαγάγει προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές. Ο Μοϊζ είχε επίσης πιέσει για τη διεξαγωγή συνταγματικού δημοψήφισματος στο οποίο θα ζητούσε την παραχώρηση περισσότερων αρμοδιοτήτων -τουλάχιστον τυπικά- στην εκτελεστική εξουσία.
Ποιος ήταν ο Ζοβενέλ Μοΐζ;
Πριν γίνει πρόεδρος, ο Μοΐζ ήταν επιχειρηματίας ο οποίος αποφάσισε να κατέβει στην πολιτική σκηνή μέχρι που κατάφερε να ανέλθει στο αξίωμα τον Φεβρουαρίου του 2017.
Γενικότερα ασκούσε λαικιστική πολιτική, χρησιμοποιόντας διάφορα τεχνάσματα για να παραμείνει στην εξουσία Παραδείγματος χάριν, στις εκλογές του 2015, τις οποίες κέρδισε, ακυρώθηκαν για απάτη, αλλά επανεκλέχτηκε το 2016. Ως αποτέλεσμα, δημιουργήθηκε διχογνωμία σχετικά με τη λήξη της θητείας του μιας και ανέφερε ότι αυτή θα έληγε τον Φεβρουάριο του 2022 και όχι τον Φεβρουάριο του 2021.
