Έχοντας πρόσφατα διακριθεί ως ο «Καλύτερος Αγροτουριστικός Προορισμός της Ευρώπης» μέσα από πανευρωπαϊκό διαγωνισμό, η Φλώρινα, το «διαμάντι» του Βορρά, βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο λόγω και της οδικής πρόσβασης και των ειδικών συνθηκών που διαμορφώνει η πανδημία.
Απαράμιλλη φυσική ομορφιά, βιοποικιλότητα, γαστρονομία, τέχνη και πολιτισμός, ιστορία, ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, «πάντρεμα» παράδοσης και σύγχρονου τρόπου ζωής, αλλά, κυρίως, φιλόξενοι και ζεστοί άνθρωποι, που αγαπούν και τιμούν τον τόπο τους. Η Φλώρινα όμως είναι κάτι παραπάνω… διαθέτει αυτόνομη και υπερβάλλουσα προσωπικότητα, που δεν περιορίζεται και έχει μάθει να συνθέτει και να συντίθεται.
Η κομβική γεωγραφική της θέση ανάμεσα σε δύο βαλκανικές χώρες, την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία και τρεις νομούς, την Κοζάνη, την Πέλλα και την Καστοριά, έχοντας βιώσει στο πετσί της τους Βαλκανικούς πολέμους και αποτελώντας το επίκεντρο της Συμφωνίας των Πρεσπών, η Φλώρινα αναδεικνύει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα, όπως τα κρασιά της: Ροζέ, δηλαδή αυτά που έχουν προκύψει από σύνθεση…
Αυτό το μαγευτικό ταξίδι εξοικείωσης με τη νύμφη του βορρά βίωσε πρόσφατα μια ομάδα δημοσιογράφων μέσα της Tourism Media & Events με επικεφαλής την κα. Μάρα Σαμαρά. Η ομάδα επισκέφτηκε την πανέμορφη Φλώρινα, κατόπιν πρόσκλησης του Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας, κ. Βασίλη Άμπα.
Η Φλώρινα «έβγαλε τα λευκά της» και υποδέχτηκε τη δημοσιογραφική ομάδα σε ένα press fam trip με επίκεντρο τις φυσικές ομορφιές, τη γαστρονομία και τα τοπικά προϊόντα της περιοχής. Έπειτα από γευστικές δοκιμές, περιηγήσεις, νέες ανακαλύψεις και επαφές με τους ντόπιους, ο στόχος της γνωριμίας με τη «Νύμφη» της Δυτικής Μακεδονίας επιτεύχθηκε, αφήνοντας ανοιχτές εκκρεμότητες για μελλοντικές επισκέψεις.
Η αποστολή έφτασε στη Φλώρινα και ύστερα από περιήγηση στο κέντρο της πόλης, κατέφτασε σε ένα από τα πιο διάσημα παγκοσμίως κτήματα παραγωγής κρασιού, το πολυβραβευμένο Κτήμα Alpha στο Αμύνταιο, όπου επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις και δοκίμασε τα εξαιρετικής ποιότητας κρασιά από διαφορετικές ποικιλίες.
Το Αμύνταιο
Το Αμύνταιο είναι η πλέον ανερχόμενη περιοχή παραγωγής υψηλής ποιότητας κρασιών στην Ελλάδα και μια από τις πιο «δυνατές» εισαγωγές στο διεθνές Champions League της οινοποιίας. Μετά τις επενδύσεις που έχει κάνει το Κτήμα Alpha από το 1995 και μετά, η περιοχή τείνει να γίνει η ανερχόμενη «πρωτεύουσα» για την ελληνική οινοποιία, καθώς πολλά κτήματα αναπτύσσουν ιδιαίτερα ανταγωνιστικές διεθνώς ποικιλίες, που κερδίζουν σημαντικούς διεθνείς διαγωνισμούς.
Η πρώτη μέρα συνεχίστηκε με επίσκεψη σε εργαστήριο γλυκών του κουταλιού της Φλώρινας της οικογένειας Βέικου, που παράγει τα παραδοσιακά γλυκά του νομού, όπως το φημισμένο «καρυδάτο», εφαρμόζοντας πατροπαράδοτες πρακτικές αρκετών γενιών, διατηρώντας πάντα αναλλοίωτη την πηγαία γεύση που «παντρεύει» το σπιτικό γλυκό με το… DNA της φιλόξενης Φλώρινας.
Προς έκπληξη όλων, το πρώτο γεύμα πραγματοποιήθηκε στο καταπράσινο Πάρκο Αγίου Παντελεήμονα, όπου ο σεφ Γιώργος Τσελίδης (ιδιοκτήτης του βραβευμένου εστιατορίου Γεντέκι στο κέντρο της Φλώρινας, δίπλα στο ποτάμι) και η ομάδα του υποδέχτηκαν τους δημοσιογράφους με ένα εντυπωσιακό τραπέζι στη φύση και μια ξυλόσομπα, ετοιμάζοντας ένα πλούσιο γεύμα με τοπικές γεύσεις.
Οι ιδιαίτερες γεύσεις του τόπου εναρμονίστηκαν με μαεστρία από τη μαγειρική ικανότητα και τις παραδοσιακές τεχνικές μαγειρικής του σεφ, καθώς σε ένα γεύμα συμπεριλήφθηκαν όλες οι ντόπιες γευστικές ιδιαιτέροτητες (κεμπάπια, πιπεριές Φλωρίνης). Ο Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, κ. Βασίλης Άμπας έδωσε το παρών στο γεύμα και συνομίλησε εκτενώς με τους δημοσιογράφους, ενώ επισήμανε στους εκπροσώπους των ΜΜΕ τις δυνατότητες ανάπτυξης του γαστρονομικού και φυσιολατρικού τουρισμού της περιοχής.
Το «σπίτι» της πιπεριάς και το τυροκομείο «Γκρέκα», των Γιαλαμά – Δημητρίου
Η γευσιγνωσία συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια όλου του τριημέρου με την πραγματοποίηση επισκέψεων στο «σπίτι» της πιπεριάς Φλωρίνης της οικογένειας Ναουμίδη, η οποία διακρίνεται σε σειρά δραστηριοτήτων στο χώρο της εστίασης. Μάλιστα, η εταιρεία της οικογένειας Ναουμίδη που έχει καθετοποιημένη μονάδα σποράς, φύτευσης και επεξεργασίας σε όλα τα στάδια της παραδοσιακής πιπεριάς, εξάγει ήδη σε 34 χώρες τα προϊόντα της, μολονότι ξεκίνησε μόλις το 2008. Κατόπιν, η ομάδα ξεναγήθηκε στο εργαστήριο παραγωγής τυροκομικών προϊόντων της νέας εταιρείας που παράγει τα προϊόντα «Γκρέκα», των Γιαλαμά – Δημητρίου, όπου η ομάδα γνώρισε βήμα-βήμα τις διαδικασίες παραγωγής.
Η Φλώρινα είναι ένας νομός με ανεπτυγμένη κτηνοτροφία και αιγοπροβατοτροφία, όμως δεν είχε μονάδα μεταποίησης των προϊόντων, ώστε να αξιοποιηθεί άμεσα και αποτελεσματικά η ποιοτική πρώτη ύλη. Πλέον, μέσω της εταιρείας των Γιαλαμά – Δημητρίου, η Φλώρινα απέκτησε τη δική της εταιρεία μεταποίησης γαλακτοκομικών, παράγοντας πολλούς και σημαντικούς κωδικούς, με ιδιαίτερη απήχηση στο νομό και ευρύτερα. Επόμενος σταθμός στη γευστική περιήγηση ήταν οι εγκαταστάσεις παραγωγής τοπικών φασολιών, ένα προϊόν που επίσης θεωρείται από τα ισχυρά brand της Φλώρινας.
Όλες οι γευστικές δοκιμές συνδυάστηκαν με περιηγήσεις στην όμορφη μακεδονική φύση. Η ομάδα γνώρισε τη σπάνια φυλή προβάτων στο Βαρικό Φλωρίνης, ενώ η τρίτη μέρα την βρήκε να απολαμβάνει τα μαγευτικά τοπία των Πρεσπών, κοντά στα ελληνικά σύνορα. Η Μικρή Πρέσπα μετέφερε τους περιηγητές αιώνες πίσω με τα υπέροχα αρχαία μνημεία να δεσπόζουν στις ακτές της, ενώ η εξωτική βαρκάδα στη Μεγάλη Πρέσπα και το Ψαρικό τους έδωσε την ευκαιρία να ανακαλύψουν αξιοθέατα θρησκευτικού τουρισμού.
Το υδάτινο στοιχείο που συνδυάζεται με την καταπράσινη παρθένα φύση αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της περιοχής. Ήταν αδύνατο να μην πραγματοποιηθεί επίσκεψη στον Νερόμυλο της Φλώρινας, που έχει διακριθεί με Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αποτελεί τον μοναδικό διασωθέντα μύλο της περιοχής από το 1930.
Ο Ποταμός Σακουλέβας
Σύμφωνα με διάφορες πηγές, το ποτάμι ονομάστηκε Σακουλέβας, από τις τουρκικές λέξεις «sakul», που σημαίνει στάθμη και την λέξη «ev», που σημαίνει σπίτι. Κατά τον συγγραφέα Δημήτρη Μεκάση, αυτή η εκδοχή έχει μια βάση, καθώς το ποτάμι δεν είχε βαθειά κοίτη ούτε τοίχους. Η στάθμη του νερού ανεβοκατέβαινε ανάλογα με την εποχή και το νερό έφτανε μέχρι τα σπίτια. «Sakulev» σημαίνει η στάθμη που φτάνει μέχρι το σπίτι. Ο ίδιος αναφέρει και την εκδοχή που προωθήθηκε κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα, όταν η πόλη ήταν πραγματικά διαιρεμένη. Τότε, ακόμα και η ονομασία του ποταμού πέρασε στην προπαγάνδα. Οι “βουλγαρίζοντες” της πόλης, ισχυρίζονταν ότι στο ποτάμι βρήκαν σάκους με λέβα, και, σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, το ποτάμι ονομάστηκε Σακουλέβας.
Τέχνη και πολιτισμός
Η σχέση του τόπου με την τέχνη είναι πολύ στενή. Και σε επίπεδο λαογραφίας και παραδοσιακής τέχνης, αλλά και σε επίπεδου ζωγράφων και γλυπτών, η Φλώρινα έχει να παρουσιάσει πολλά. Σ’ ένα από τα παλιά κτίρια του σιδηροδρομικού σταθμού στεγάζεται και λειτουργεί η πινακοθήκη των Φλωρινιωτών ζωγράφων που τη διατηρεί η Στέγη Φιλοτέχνων Φλώρινας. Ίσως και γι’ αυτό το λόγο στη Φλώρινα λειτουργεί το τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Αριστοτέλης», από το 1941!
Επίσης δεν είναι τυχαίο ότι στο κέντρο της Φλώρινας λειτουργεί ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Αριστοτέλης», από το 1941! Πρόκειται για τον παλαιότερο πολιτιστικό σύλλογο στην Ελλάδα που όλες αυτές τις δεκαετίες οι άνθρωποί του τον κρατούν ζωντανό με πληθώρα εκδηλώσεων, μαθημάτων και τμημάτων σχεδόν σε όλες τις μορφές της τέχνης. Σήμερα, ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Αριστοτέλης» έχει 1000 μέλη και 19 διαφορετικά τμήματα, αποτελώντας έναν ζωντανό πυρήνα «παραγωγής» τέχνης και πολιτισμού, με ποιοτικά χαρακτηριστικά και αξιοσύνη που σπανίζουν στον τόπο μας.
Φιλόξενη πόλη με βαθιά ιστορία
H πόλη της Φλώρινας εκπέμπει μια ακαταμάχητη γοητεία, όποια εποχή κι αν την επισκεφτείς. Από πλευράς αρχιτεκτονικής, έχει να επιδείξει χαρακτηριστικά δείγματα των περασμένων αιώνων, νεοκλασικής και μακεδονικής αρχιτεκτονικής, επηρεασμένη από στοιχεία του τοπικού πολιτισμού, ενώ πολλά από τα κτίσματά της ανάγονται στην εποχή της τουρκοκρατίας.
Οι επισκέπτες μπορούν να γνωρίσουν την ιστορία του τόπου, μέσα από μια περιήγηση στον αρχαιολογικό χώρο της Ελληνιστικής Πόλης της Φλώρινας, στο νότιο τμήμα της σύγχρονης πόλης, στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονα καθώς και στα μουσεία της πόλης, το Αρχαιολογικό και το Βυζαντινό.
Η είσοδος στην πόλη σε προδιαθέτει για την απλότητά της. Όλα τα σπίτια έχουν κεραμοσκεπές, διατηρώντας έτσι το χαρακτήρα της περιοχής και δένοντας πολύ όμορφα με το γύρω φυσικό τοπίο. Η Φλώρινα είναι όμορφη όλες τις εποχές.
Με τα πρώτα βήματα που κάνει ο επισκέπτης στην πόλη, ανακαλύπτει ότι διατρέχει ο ποταμός Σακουλέβας, ο οποίος αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο του αστικού ιστού, καθώς η πόλη είναι χτισμένη στις δύο όχθες του. Διασχίζοντας τους δρόμους της Φλώρινας, ανακαλύπτεις τα νεοκλασικά και τα παραδοσιακά μακεδονίτικα σπίτια με τις πανέμορφες σιδερένιες πόρτες τους και τα χρωματιστά τους παράθυρα.
Εκτός όμως από τα ιστορικά της δρώμενα η Φλώρινα έχει να αναδείξει και ένα σύγχρονο τρόπο ζωής καθώς στην κεντρική πλατεία, ξεκινάει ο πεζόδρομος της Παύλου Μελά με τα πολλά μπαράκια και τα café. Εδώ αρχίζει και η Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο δεύτερος «ισχυρότερος» οικιστικός πυρήνας, μετά το ποτάμι. Εκεί θα βρείτε το Δημαρχείο, τη Νομαρχία, τα δικαστήρια και το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, φτιαγμένο το 1930 σε νεοβυζαντινό στυλ.
Το χαρακτηριστικότερο σημείο της βέβαια παραμένει ο ποταμός Σακουλέβας με τα παλιά πέτρινα αρχοντικά κτισμένα στις όχθες του, αγαπημένο σημείο του σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου
Το χαρακτηριστικότερο σημείο της βέβαια παραμένει ο ποταμός Σακουλέβας με τα παλιά πέτρινα αρχοντικά κτισμένα στις όχθες του, αγαπημένο σημείο του σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου, αλλά και κάθε επισκέπτη. Κατά μήκος του υπάρχουν επίσης εργαστήρια τοπικών καλλιτεχνών καθώς πολλοί είναι οι Φλωρινιώτες καλλιτέχνες, των οποίων τα έργα έχουν γίνει γνωστά όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό.
Στη λεωφόρο Ελευθερίας θα δείτε επίσης πανέμορφα νεοκλασικά και μακεδονίτικα κτίρια των αρχών του αιώνα ενώ, στο κέντρο της πόλης στην οδό Καραβίτη 12, στο ισόγειο του παλιού ξενοδοχείου «Διεθνές» βρίσκεται το καφενείο όπου σύχναζε η παρέα του Θόδωρου Αγγελόπουλου μαζί με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, τότε που ο διάσημος Έλληνας σκηνοθέτης γύριζε τις σκηνές του «Μελισσοκόμου». Το νεοκλασικό κτίριο με τα μαρμάρινα τραπέζια, τα παλιά αντικείμενα και τη χαρακτηριστική ξυλόσομπα αποτελεί, εδώ και ενενήντα χρόνια, σημείο αναφοράς για την Φλώρινα.
Σε μικρή απόσταση θα συναντήσετε και την Δημοτική Αγορά, «Το παζάρι» των ντόπιων όπου θα βρείτε για να αγοράσετε τα εκλεκτά παραδοσιακά προϊόντα της Μακεδονίας. Ξεχωρίζουν τα γλυκά κουταλιού, οι ντόπιες μαρμελάδες, τα περίφημα κρασιά Αμυνταίου και τα νόστιμα φασόλια από το Βαρικό και τις Πρέσπες.
Γεωγραφική θέση
Η πόλη με πληθυσμό περίπου 15.000 κατοίκους και έκταση 150.634 στρεμμάτων, είναι η πρωτεύουσα του ομώνυμου Νομού και αποτελεί τμήμα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Η Φλώρινα απέχει 159 χλμ. από την Θεσσαλονίκη, 571 χλμ. από την Αθήνα και είναι το βορειοδυτικό σύνορο της Ελλάδας. Συνορεύει με τρεις νομούς Κοζάνης, Πέλλας και Καστοριάς και δύο κράτη Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία, ενώ αποτελεί οικονομικό κέντρο και εμπορικό σταυροδρόμι της ευρύτερης περιοχής. Η Φλώρινα βρίσκεται σε υψόμετρο 650 μ. και μορφολογικά παρουσιάζει πλούσιες εναλλαγές τοπίων, καθώς έχει ορεινό, ημιορεινό και πεδινό χαρακτήρα. Περιβάλλεται από μεγάλους ορεινούς όγκους, Βόρας (Καϊμακτσαλάν) 2.524 μ., Βαρνούντας (Περιστέρι) 2.334 μ., και Βέρνον (Βίτσι) 2.128 μ.