Γύρω από τη μείωση του ποσοστού του ΤΧΣ έχει στηθεί η διαδικασία αύξησης κεφαλαίου της Alpha Bank, αν και η διοίκηση θέλει να δώσει έμφαση στην αλλαγή σελίδας, που σηματοδοτείται από την ολοκλήρωση της εξυγίανσης του ισολογισμού και την επιτάχυνση των νέων χορηγήσεων.
Η αύξηση κεφαλαίου θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στις μετοχικές ισορροπίες στην Alpha Bank, χωρίς ωστόσο να αναμένονται δραστικές ανακατατάξεις στο επενδυτικό roaster. Ειδικότερα, το ΤΧΣ θα περιορίσει τη συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο στο 9%, από το 10,94%, κίνηση συμβολική, που οδηγεί αφενός το ΤΧΣ σε μονοψήφιο ποσοστό και αφετέρου εμπεδώνει την πρόθεση για αποεπένδυση του ελληνικού Δημοσίου. Αντιθέτως, η Paulson & Co θα διατηρήσει -τελικά – τη συμμετοχή της μέσω της ιδιωτικής τοποθέτησης.
Συνολικά, η διοίκηση της Alpha Bank σκοπεύει να αντλήσει 800 εκατ. από έκδοση νέων μετοχών. Αυτές θα κατανεμηθούν με ιδιωτική τοποθέτηση (book building) στο εξωτερικό κατά 80% και κατά 20% μέσω δημόσιας προσφοράς στην Ελλάδα. Η αύξηση γίνεται χωρίς δικαίωμα προτίμησης αλλά με προτεραιότητα των παλαιών μετόχων μέχρι της συμμετοχής τους στο υφιστάμενο μετοχικό κεφάλαιο.
Το παρασκήνιο
Η αύξηση κεφαλαίου από την Alpha Bank, αν και ήταν από καιρό αναμενόμενη και αναπόδραστη, εν τούτοις είχε διαψευστεί μόλις λίγες εβδομάδες πριν την ανακοίνωσή της από τον CEO της τράπεζας, Βασίλη Ψάλτη. Η ανακολουθία αυτή έπληξε σε ένα βαθμό τη φήμη της τράπεζας και προκάλεσε ποικίλα σχόλια και αντιδράσεις στις τάξεις των επενδυτών. Μάλιστα το fund του Τζον Πόλσον -που τελικά θα συμμετάσχει στην αμκ- είχε διαμηνύσει ότι δεν θα μπει και την καταψήφισε ως “αχρείαστη” στη γενική συνέλλευση, μειοψηφώντας όμως.
Η διοίκηση της Alpha Bank επεξεργαζόταν το σενάριο της αμκ από καιρό, έχοντας υπογράψει και NDA’s με τους συμβούλους που διερευνούσαν και προετοίμαζαν το έδαφος. Ωστόσο, η σφήνα της Τράπεζας Πειραιώς άλλαξε τα σχέδια του Βασίλη Ψάλτη, ο οποίος τελικά πάτησε στο μοντέλο των Χατζηνικολάου – Μεγάλου, καταργώντας το δικαίωμα προτίμησης για τους παλαιούς μετόχους.
Στο μεταξύ το push των Χατζηνικολάου – Μεγάλου για την ΑΜΚ της Τράπεζας Πειραιώς δημιούργησε ευνοϊκό περιβάλλον για τέτοιες κινήσεις σε κυβερνητικό και θεσμικό επίπεδο. Η εξώθηση του Μάρτιν Τζούρντα από το ΤΧΣ, η επιβεβαίωση της πολιτικής βούλησης της κυβέρνησης για τη σταδιακή αποεπένδυση του Ταμείου και ο νέος νόμος για το ΤΧΣ, συνέβαλλαν καθοριστικά στη δημιουργία αυτού που αποκαλείται favourable investment environment.
Γιατί και γιατί τώρα
Η προοπτική αυξήσεων κεφαλαίου για όλες τις συστημικές και μη τράπεζες είναι τώρα πιο επίκαιρη από ποτέ, καθώς τα επιτόκια είναι σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, η ρευστότητα στο σύστημα πλεονάζουσα και τα μέτρα στήριξης από τις κυβερνήσεις συμβάλλουν στη μείωση του ρίσκου σε όλα τα επίπεδα.
Δεν είναι όμως μόνο τα θετικά της συγκυρίας που καθοδηγούν τις αποφάσεις των τραπεζιτών. Οι ελληνικές τράπεζες βασίζονται κεφαλαιακά έντονα στον αναβαλλόμενο φόρο, γεγονός που υπονομεύει την αξιοπιστία τους. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας προειδοποίησε εξάλλου για την προοπτική ανάδειξης του ζητήματος στην ημερήσια διάταξη προσεχώς.
Επίσης, μετά από μακρά περίοδο συρρίκνωσης δραστηριοτήτων και ισολογισμών, σπεύδουν τώρα να εκμεταλλευτούν τις risk sharing πλατφόρμες που προωθεί το Δημόσιο για την χρηματοδοτική υποβοήθηση της ανάκαμψης από την κρίση του κορονοϊού.
Για τους τραπεζίτες η χορήγηση νέων δανείων είναι μονόδρομος αν θέλουν να επιστρέψουν σε τροχιά βιωσιμότητας τα ιδρύματά τους, καθώς οι πωλήσεις NPL’s και δραματική μείωση της όρεξης για ανάληψη ρίσκου είχαν περιορίσει ασφυκτικά τα οργανικά τους έσοδα και πλέον δεν είχαν επαρκή παραγωγή εσωτερικού κεφαλαίου για να χρηματοδοτήσουν τη λειτουργία τους.
Η περίπτωση της Alpha Bank
Ο CEO της Alpha Bank έχει εξαγγείλει δύο φορές μέχρι τώρα ιδιαίτερα φιλόδοξα σχέδια αναδιάρθρωσης και εκσυγχρονισμού της Alpha Bank. Η υλοποίηση των σχεδιασμών δεν ήταν όμως ανάλογη των προσδοκιών. Οι εσωτερικές και πολιτικές ισορροπίες καθυστέρησαν τις κινήσεις, δημιούργησαν αίσθημα ανεκπλήρωτου σε προσωπικό και επενδυτές, ήγειραν ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητα της διοίκησης.
Τώρα, μαζί με την αμκ προχωρά ένα ακόμη πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου, με στόχευση σε μεσαία στελέχη και ιδιαίτερα στη δομή της παλαιάς Πίστεως, έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την ανέλιξη νέων εκ των ενόντων και την προσθήκη άλλων από την αγορά. Αυτό “παντρεύεται” με αποχωρήσεις υψηλόβαθμων και την αλλαγή των κριτηρίων και διαδικασιών αξιολόγησης προσωπικού.
Ο Βασίλης Ψάλτης ευθυγραμμιζόμενος με το δόγμα για ταχεία έξοδο στις αγορές εξέδωσε το ομόλογο 500 εκατ. το οποίο στοιχίζει κεφαλαιακά περισσότερο απ όσο αποδίδουν οι ίδιες δραστηριότητες. Με την ΑΜΚ η Alpha Bank θα μπορέσει να βελτιώσει το συνολικό κεφαλαιακό της κόστος. Η Πειραιώς που βρέθηκε στην ίδια φάση, εξέδωσε και ομόλογο Tier I μετά την ΑΜΚ, ενισχύοντας περαιτέρω την κεφαλαιακή της κάλυψη αλλά μειώνοντας δραστικά τους δείκτες κόστους κεφαλαίου. Το ενδεχόμενο να πράξει το ίδιο και η Alpha Bank δεν μπορεί να αποκλειστεί, πόσο μάλλον να διαψευστεί.
Ο Βασίλης Ψάλτης όμως αναγκάστηκε κυριολεκτικά να επωμιστεί προσωπικά το κόστος της αλλαγής γραμμής πλεύσης, κι αυτό γιατί τρόμαξε. Η έκρηξη των πληθωριστικών πιέσεων σε ΗΠΑ και Ευρώπη δημιούργησε, όπως αναγνώρισε και η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, σύσφιξη των πιστωτικών συνθηκών στις αγορές. Στην τελική απόφαση όμως μέτρησε και η οσμή πολιτικής αποσταθεροποίησης που έγινε αισθητή το δεύτερο τρίμηνο του 2021 στην Ελλάδα.
Τούτων δοθέντων, ενδεχόμενη απραξία από την πλευρά του Βασίλη Ψάλτη θα καταδείκνυε αναποφασιστικότητα και θα μπορούσε να παγιδεύσει την τράπεζα, καθιστώντας τη εν δυνάμει στόχο επιθετικής εξαγοράς. Από τη στιγμή που τα δεδομένα άλλαξαν, η επιμομή στην αρχική θεώρηση θα ήταν επώδυνη.
Το timeline της αύξησης κεφαλαίου
Η Alpha Bank έδωσε στη δημοσιότητα την πρόσκληση στο επενδυτικό κοινό για το ενημερωτικό δελτίο της αναπτυξιακής αύξησης κεφαλαίου των 800 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, η τράπεζα ανακοίνωσε ότι η Paulson & Co θα συμμετάσχει κατά ποσοστό που της αναλογεί (pro rata) στην αύξηση κεφαλαίου. Στην πρόσκληση αναφέρεται ότι και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα εγγραφεί στην ιδιωτική τοποθέτηση μέχρι το ποσό της υφιστάμενης συμμετοχής του, ήτοι το 10,94%.
Με βάση το χρονοδιάγραμμα, η δημόσια προσφορά ξεκινά στις 28 Ιουνίου και λήγει στις 30. Στις 6 Ιουλίου ανακοινώνεται η έκβαση της δημόσιας προσφοράς, ενώ η έναρξη διαπραγμάτευσης των νέων μετοχών εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει στο Χρηματιστήριο Αθηνών στις 13 Ιουλίου.
Η πορεία της μετοχής
Οι Νέες Μετοχές θα διατεθούν:
(α) στην Ελλάδα, σε επενδυτές λιανικής και σε ειδικούς επενδυτές στο πλαίσιο δημόσιας προσφοράς (η «Δημόσια Προσφορά») κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχείο (δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1129 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το ενημερωτικό δελτίο που πρέπει να δημοσιεύεται κατά τη δημόσια προσφορά κινητών αξιών ή κατά την εισαγωγή κινητών αξιών προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά (ο «Κανονισμός περί Ενημερωτικών Δελτίων»), των εφαρμοστέων διατάξεων του Ν. 4706/2020, και τις εκτελεστικές αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (η «Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς»), και
(β) εκτός Ελλάδας, σε ειδικούς, σε θεσμικούς και σε άλλους επιλέξιμους επενδυτές (συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας («ΤΧΣ»), μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης με τη διαδικασία διεθνούς βιβλίου προσφορών, βάσει μιας ή περισσότερων εξαιρέσεων από την υποχρέωση δημοσίευσης ή διασυνοριακής χρήσης ενημερωτικού δελτίου σύμφωνα με τον Κανονισμό περί Ενημερωτικών Δελτίων ή/και άλλες εφαρμοστέες εθνικές νομοθεσίες, συμπεριλαμβανομένου στις Ηνωμένες Πολιτείες σύμφωνα με τον Κανόνα 144Α (Rule 144A) (η «Ιδιωτική Τοποθέτηση» και από κοινού με τη Δημόσια Προσφορά «Συνδυασμένη Προσφορά»).
Η Δημόσια Προσφορά και η Ιδιωτική Τοποθέτηση θα διενεργηθούν παράλληλα. Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει εξουσιοδοτηθεί δυνάμει της από 15 Ιουνίου 2021 απόφασης της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης της Εταιρείας όπως καθορίσει τον επιμερισμό των Νέων Μετοχών της Συνδυασμένης Προσφοράς μεταξύ Δημόσιας Προσφοράς και Ιδιωτικής Τοποθέτησης.
Η περίοδος της Δημόσιας Προσφοράς θα είναι τρεις (3) εργάσιμες ημέρες και θα διαρκέσει από την 28 Ιουνίου 2021 μέχρι και την 30 Ιουνίου 2021 και ώρα Ελλάδος 16:00. Κατά την ίδια χρονική περίοδο (28 έως και 30 Ιουνίου 2021) θα διενεργηθεί και η Διεθνής Προσφορά.
Τιμή διάθεσης
Η Τιμή Διάθεσης για κάθε μία Νέα Μετοχή θα καθορισθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας, με βάση τα αποτελέσματα διαδικασίας διεθνούς βιβλίου προσφορών που θα διεξαχθεί ωαπό τους Γενικούς Συντονιστές και Διαχειριστές του Βιβλίου Προσφορών στο πλαίσιο της Ιδιωτικής Τοποθέτησης εκτός Ελλάδος. Σε κάθε περίπτωση, η Ανώτατη Τιμή Διάθεσης ορίζεται σε €1,20 ανά Νέα Μετοχή. Η Τιμή Διάθεσης θα γνωστοποιηθεί μέσω ξεχωριστής ανακοίνωσης την 1 Ιουλίου 2021 ή περί την ημερομηνία αυτή. Η Τιμή Διάθεσης θα είναι κοινή για όλους τους επενδυτές, οι οποίοι θα συμμετάσχουν στην Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου μέσω της Συνδυασμένης Προσφοράς.
Σημειώνεται ότι δεν θα εκδοθούν κλάσματα των Νέων Μετοχών, ενώ τυχόν ποσό άνω της ονομαστικής αξίας ανά Νέα Μετοχή που θα καλυφθεί θα πιστωθεί στο αποθεματικό υπέρ το άρτιο της Εταιρείας.
Γενικά στοιχεία
- Η Δημόσια Προσφορά στην Ελλάδα απευθύνεται στο σύνολο του επενδυτικού κοινού, το οποίο χωρίζεται σε δυο κατηγορίες, ήτοι σε ειδικούς επενδυτές και ιδιώτες επενδυτές.
- Ειδικοί επενδυτές είναι εκείνα τα φυσικά πρόσωπα ή οι οντότητες που ορίζονται ως «ειδικοί επενδυτές» κατ’ Άρθρο 2, σημείο (ε) του Κανονισμού περί Ενημερωτικών Δελτίων (οι «Ειδικοί Επενδυτές»).
- Η κατηγορία των ιδιωτών επενδυτών περιλαμβάνει όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα και λοιπές οντότητες που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των Ειδικών Επενδυτών (οι «Ιδιώτες Επενδυτές»).
