Ο ΑΗΣ Καρδιάς έπαψε τη λειτουργία του οριστικά στις 23:55 το βράδυ της 5ης Μαΐου του 2021. Στο πλαίσιο του σχεδίου απολιγνιτοποίησης της ΔΕΗ 46 χρόνια μετά την πρώτη λειτουργία διακόπηκε η παραγωγή ενέργειας και από την τέταρτη μονάδα του εργοστασίου.
Νωρίτερα, είχε διακοπεί η λειτουργία τριών πρώτων μονάδων του σταθμού. Ο ΑΗΣ Καρδιάς είχε λάβει κατ εξαίρεση άδεια παράτασης λειτουργίας 32,000 ωρών προκειμένου να εξυπηρετήσει τις ανάγκες τηλεθέρμανσης της περιοχής.
Πέρα από τα προφανή περιβαλλοντικά οφέλη της απολιγνιτοποίησης, τέτοιες ενέργειες προκαλούν μεγάλη ανασφάλεια στην περιοχή, καθώς απασχολούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχοντας καταστεί επίκεντρο της δραστηριότητας. Παράλληλα, εξυπηρετούν και ανάγκες τηλεθέρμανσης, μέσω της οποίας βελτιώνεται το κόστος ζωής και αντιμετωπίζεται ο σφοδρός χειμώνας.
Ένα σκέλος των επιπτώσεων επιχειρείται να αμβλυνθούν από τη μονάδα για Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) Φυσικού Αερίου που θα τροφοδοτεί με θερμική ενέργεια τις Τηλεθερμάνσεις της Κοζάνης, Πτολεμαΐδας και Αμυνταίου.
Ωστόσο, είναι σαφές ότι ο αντίκτυπος θα είναι πολύπλευρος. Πλήττονται οι άμεσα εργαζόμενοι, οι έμμεσα, οι εργολάβοι και προμηθευτές καθώς και οι προοπτικές απασχόλησης στην περιοχή. Μέχρι στιγμής λύσεις για τον οικονομικό μετασχηματισμό της περιοχής δεν έχουν προωθηθεί σε βαθμό που να αποδεικνύεται η βιωσιμότητά τους.
Η δυναμική αυτή αναμένεται να οδηγήσει σε νέο κύμα εσωτερικής μετανάστευσης και μείωση του πληθυσμού της περιοχής προοδευτικά. Η τάση αναμένεται να διαφανεί από τα μηχανογραφικά της επόμενης γενιάς αποφοίτων λυκείου της περιοχής.
Τέλος εποχής
Ώρα 23:55 τα μεσάνυχτα. Ο Γρηγόρης Τσαλιάνης, διευθυντής του ΑΗΣ Καρδιάς Κοζάνης, δίνει ο ίδιος την εντολή στον μηχανικό λειτουργίας του σταθμού και ακολούθως στους χειριστές της νυκτερινής βάρδιας, που είναι στο κοντρόλ ελέγχου της μονάδας 4 του παλαιότερου εν ζωή εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη της ΔΕΗΔΕΗ -3,13%, να προχωρήσουν στην άμεση μείωση του φορτίου και του σβησίματος της μονάδας. Το ασυγκρότητα του ΑΗΣ Καρδιάς, μετά από 47 χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας, περνά στην ενεργειακή ιστορία της χώρας. Χθες, αργά την νύκτα, ολοκληρώθηκαν οι 32.000 ώρες λειτουργίας που είχαν δοθεί στον σταθμό, προκείμενου να λειτουργεί κατά παρέκκλιση, ώστε να εξυπηρετεί όχι μόνο τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας, αλλά, κατά κύριο λόγο, τις ανάγκες της Τηλεθέρμανσης του Δήμου Εορδαίας, που λάμβανε θερμικό φορτίο 100 Mw από την 3η και 4η μονάδα του εργοστασίου.
Ο ΑΗΣ Καρδιάς είναι το δεύτερο λιγνιτικό εργοστάσιο της ΔΕΗ μετά την κατασκευή του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας και η λειτουργία του συνδέθηκε με την ολοκλήρωση του εξηλεκτρισμού της χώρας, την ενεργειακή αυτονομία και την βιομηχανική ανάπτυξη της Ελλάδας. Το 1975, σε μια περιοδεία του στην Κοζάνη, ο τότε πρωθυπουργός Κωσταντίνος Καραμανλής, περιηγήθηκε στις νεότευκτες εγκαταστάσεις και τα κοντρόλ λειτουργίας του σταθμού, με τις δύο μονάδες που είχε κατασκευάσει η Γαλλική ALSTHOM και για την εποχή θεωρούνταν από τις πλέον σύγχρονες στην λιγνιτική βιομηχανία της Ευρώπης.
Η ιστορία
Η μονάδα Μονάδα Ι, ισχύος 300Mw,τέθηκε σε λειτουργία το 1974 και έπαυσε τη λειτουργία της στις 13 Ιουνίου 2019, η Μονάδα ΙΙ, ισχύος 300 Mw τέθηκε σε λειτουργία το 1975 και έπαυσε την λειτουργία της στις 25 Ιουνίου 2019.
Η Μονάδα ΙΙΙ, ισχύος 306M w, τέθηκε σε λειτουργία το 1980 και έπαυσε να λειτουργεί στις 18 Απριλίου 2021 και η Μονάδα IVΙ, ισχύος 306M w, που τέθηκε σε λειτουργία το 1981, έπαυσε να λειτουργεί τα μεσάνυχτα της 5ης Μάϊου 2021.
Σύμφωνα με στοιχεία που προέρχονται από το αρχείο του ΑΗΣ Καρδιάς, ο ατμοηλεκτρικός σταθμός από την ημέρα της λειτουργίας της πρώτης μονάδας και για 47 χρόνια συνεχούς λειτουργίας σημείωσε ρεκόρ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με 293.464.797 MWh, ενώ για καύσιμο χρειάστηκαν περίπου 543.452.059 tn λιγνίτη.
Δηλώσεις
Όπως ανέφερε, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο διευθυντής του ΑΗΣ Καρδιάς κ. Γρηγόρης Τσαλιάνης, στο μέγιστο της λειτουργίας του, στα μέσα της δεκαετίας του 80 έως και το 1994, απασχολούσε 1.200 εργαζόμενους, ενώ αργότερα μόλις 400 και περίπου 100 με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Ανέφερε ότι στην αίθουσα ελέγχου της μονάδας,
“την ώρα που εκτελούσαμε χειρισμούς για το τελευταίο σβήσιμο της τελευταίας μονάδας το κλίμα ήταν ιδιαίτερο οι εργαζόμενοικάποιοι αμήχανοι, άλλοι συγκινημένοι, αφού οι περισσότεροι εξ΄ αυτών εκεί ξεκίνησαν τον εργασιακό τους βίο. Κλείνει ένα κύκλος για τα στελέχη κα τους εργαζόμενους και ανοίγει ένας άλλος για την επιχείρηση και τους εργαζόμενους”,
κατέληξε ο κ. Τσαλιάνης.
Στο μεταξύ, ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ Γιώργος Αδαμίδης, σχολίασε ότι
«για κάτι λιγότερο από μισό αιώνα ο ΑΗΣ Καρδιάς αποτέλεσε έναν σταθμό σύμβολο, που χαρακτήρισαν και συνέδεσαν την περιοχή της Κοζάνης και τη χώρα μας με την ηλεκτρενέργεια, το κοινωνικό αγαθό του ρεύματος, τη λειτουργία της πρωτοποριακής τηλεθέρμανσης» και ότι το σβήσιμο του ΑΗΣ «αποτελεί ένα σημαντικότατο οικονομικό πλήγμα για την περιοχή».
Ο Δήμαρχος Εορδαίας Παναγιώτης Πλακεντάς, τόνισε ότι η πόλη της Πτολεμαΐδας οφείλει την θέρμανση της τόσο στον ΑΗΣ Πτολεμαΐδας, που έκλεισε το 2011, αλλά και στον ΑΗΣ Καρδιάς, που προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες και ανέφερε ότι “κάθε κλείσιμο λιγνιτικής μονάδας είναι μια τεράστια απώλεια για την περιοχή μας».
