Συντονισμένες διαρροές από τον Λευκό Οίκο προς τη Wall Street Journal και τους New York Times, για επικείμενη αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από τον Τζο Μπάιντεν εντός του επερχόμενου Σαββατοκύριακου αυξάνουν ασύμμετρα την πίεση στην Τουρκία και τον Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Τζο Μπάιντεν ενδέχεται εντός των ημερών να αναγνωρίσει επίσημα τη γενοκτονία των Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια του Α΄΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό ανέφεραν χθες Τετάρτη σε δημοσιεύματα τους οι εφημερίδες The Wall Street Journal και New York Times, επικαλούμενες αξιωματούχους της κυβέρνησής και πηγές ενημερωμένες για τις προθέσεις του.
Εάν όλο πάνε ομαλά, δήλωσαν οι πηγές, και αναγνωριστεί το απεχθές έγκλημα των Τούρκων, αναμένεται σφοδρή αντίδραση από την Τουρκία. Η Άγκυρα έχει ήδη προειδοποιήσει για πιθανή ρήξη στις σχέσεις των πρώην εταίρων. Στο παρελθόν, Αμερικανοί πρόεδροι άλλαξαν την απόφασή τους την τελευταία στιγμή. Παρά το γεγονός ότι όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν πως η απόφαση έχει ληφθεί, δεν πρέπει να αποκλειστεί υπαναχώρηση του Τζο Μπάιντεν την ύστατη στιγμή.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι, είπε σε δημοσιογράφους χθες ότι η αμερικανική προεδρία θα έχει «περισσότερα να πει» για το ζήτημα αυτό το Σάββατο. Απέφυγε να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες. Αλλά φαίνεται ότι είναι βέβαιο και η απόφαση έχει ληφθεί.
Η ήττα της Αρμενίας, ο Πασινιάν και ο Πούτιν
Αν υλοποιηθεί, η κίνηση του Μπάιντεν έρχεται να ισχυροποιήσει τον απερχόμενο πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν, τον οποίο υπονομεύει σταθερά ο Βλάντιμιρ Πούτιν. Η Αρμενία αποτελεί ένα ακόμη μέτωπο βρίσκεται στο επίκεντρο της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης ΗΠΑ – Ρωσίας.
Το καλοκαίρι, ο Βλάντιμιρ Πούτιν εκμεταλλευόμενος το δόγμα Τραμπ για τη στρατηγική αναδίπλωση των ΗΠΑ από την Ευρασία και το κενό εξουσίας ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου, επέτρεψε στην Τουρκία να κινητοποιήσει το Αζερμπαϊτζάν και να αποσπάσει μέρος του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η Ρωσία δεν δέχθηκε την ενεργοποίηση της ρήτρας αμυντικής συνδρομής του συμφώνου αμυντικής συνεργασίας που είχε με την Αρμενία. Εν συνεχεία, η Μόσχα επιχείρησε ακόμη και πραξικόπημα για την ανατροπή του Πασινιάν, ο οποίος παρά την ήττα συνεχίζει να είναι λαοφιλής και να έχει ισχυρά ερείσματα στην κοινωνία.
Τώρα, συνεπώς, ενεχόμενη αναγνώριση της γενοκτονίας από τον Μπάιντεν θα αναπτερώσει τη δυναμική Πασινιάν ενόψει των εκλογών στην Αρμενία. Ο Πασινιάν εξελέγη με στόχο την προσέγγιση της Αρμενίας με τη Δύση. Το όραμα αυτό όμως δεν πραγματώθηκε εξαιτίας της υπονόμευσης του NATO από τον Τραμπ και της έλλειψης βούλησης από την ΕΕ.
Η ρητορική
Ο κ. Μπάιντεν αναμένεται να χρησιμοποιήσει τη λέξη «γενοκτονία» σε ανακοίνωση που θα δημοσιοποιήσει την 24η Απριλίου, όταν οργανώνονται κάθε χρόνο εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο στη μνήμη των θυμάτων, σύμφωνα με δύο πηγές ενημερωμένες σχετικά που μίλησαν στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters. Ωστόσο, όπως αναφέρουν δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση ακόμη.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Τζο Μπάιντεν είχε τιμήσει τη μνήμη των 1,5 εκατ. θυμάτων, πριν την εκλογή του στην προεδρία των ΗΠΑ. Τότε υποσχέθηκε ότι εάν εκλεγόταν θα αναγνώριζε επίσημα τη γενοκτονία των Αρμενίων.
Αν και η αναγνώριση της γενοκτονίας από τον πρόεδρο των ΗΠΑ αποτελεί ισχυρό πολιτικό και διπλωματικό μήνυμα, δεν είναι το ίδιο όπως η αναγνώριση από τη Βουλή και Γερουσία. Ο Τζο Μπάιντεν, συνεπώς, φαίνεται ότι θα ήταν ο ίδιος πρόθυμος να κάνει το βήμα αυτό, θέλοντας στείλει σαφές μήνυμα στον Ταγίπ Ερντογάν αλλά και διεθνώς, για την αποκατάσταση της παγκόσμιας τάξης. Ωστόσο, δεν θα έχει εξαντλήσει τη δυναμική του.
Το γεωπολιτικό παρασκήνιο
Αν και η είδηση και η διαρροή της είναι εντυπωσιακές, οι διατυπώσεις που επιλέγονται τόσο από τις πηγές, όσο και από τους αρθρογράφους, καταδεικνύουν ότι πρόκειται για μια ακόμη κίνηση τακτικής, η ολοκλήρωση της οποίας δεν είναι προαποφασισμένη αλλά αποτελεί συνάρτηση της συμπεριφοράς της Τουρκίας.
Καθώς ο Τζο Μπάιντεν οδηγείται σε νέο stand-off με τον Βλάντιμιρ Πούτιν για την επανοριοθέτηση σφαιρών επιρροής και της δυναμικής επίλυσης συγκεκριμένων ζητημάτων, σειρά μετώπων που άπτονται της διμερούς σχέσης ΗΠΑ-Ρωσίας αναζωπυρώνονται. Στο επίκεντρο τώρα βρίσκεται η Ουκρανία.
Ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να επωφεληθεί από τον εν εξελίξει γεωπολιτικό ανταγωνισμό του Τζο Μπάιντεν με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, επωφελούμενος από την γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας και την αναπόφευλτη στρατιωτικοποίηση της αντιπαράθεσης ΗΠΑ – Ρωσίας στην ανατολική Ευρώπη.
Σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές η αναγνώριση έχει αποφασιστεί να πραγματοποιηθεί το Σάββατο με ειδική δήλωση του Αμερικανού Προέδρου.
Η αντίδραση της Τουρκίας
Η Τουρκία αποδέχεται πως πολλοί Αρμένιοι που ζούσαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις με Οθωμανικές δυνάμεις την περίοδο εκείνη, ωστόσο αμφισβητεί τις εκτιμήσεις ιστορικών για τον αριθμό των θυμάτων, ενώ διατείνεται πως δεν επρόκειτο για συστηματική, ενορχηστρωμένη εξολόθρευση του πληθυσμού εξαιτίας της εθνικής του ταυτότητας που θα συνιστούσε γενοκτονία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου προειδοποίησε ότι η επίσημη αναγνώριση της γενοκτονίας από πλευράς των ΗΠΑ θα έβλαπτε τις ήδη τεταμένες τα τελευταία χρόνια σχέσεις των δύο κρατών, συμμάχων στο NATO.
