Την πίεση στον Ταγίπ Ερντογάν αυξάνει η διοίκηση Μπάιντεν, καθώς το State Department εξειδίκευσε, σε πρόσωπα, τις κυρώσεις CAATSA, που είχαν επιβληθεί τον Δεκέμβριο του 2020, ως αντίποινα για τους S-400.
Η κίνηση αυτή δείχνει ότι οι διμερείς σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας εισέρχονται σε κρίσιμη περίοδο, ενώ καταδεικνύουν ότι οι εξελίξεις στο εσωτερικό δεν είναι αποσπασματικές.
Το σημαντικό, σε αυτή τη φάση, δεν είναι οι κυρώσεις, αλλά η απόφαση, η ανακοίνωση και χρονική συγκυρία. Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν την εξειδίκευση των κυρώσεων τη στιγμή που στο εσωτερικό της χώρας ανδρώνεται κίνημα κατά της αναθεωρητικής πολιτικής του Ταγίπ Ερντογάν, με επίκεντρο τη συνθήκη του Μοντρέ, αλλά προεκτάσεις σε όλο το εύρος της πολιτικής.
Τα κείμενα των πρέσβεων, των ναυάρχων και οι πρωτοβουλίες βουλευτών, σκιαγραφούν ένα ιδιαίτερα ευρύ μέτωπο το οποίο αμφισβητεί τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν. Υπ’ αυτό το πρίσμα, η εξειδίκευση των κυρώσεων από τις ΗΠΑ αποτελεί μήνυμα προς πολλαπλούς αποδέκτες.
Η προσπάθεια υπονόμευσής του Ερντογάν, θα εντείνει την αστάθεια στο εσωτερικό και την ένταση στο Αιγαίο
Παράλληλα, οι ΗΠΑ έδωσαν στην Τουρκία τη διοίκηση της αποστολής του NATO στο Αφγανιστάν. Κίνηση η οποία σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται υποστηρικτική για τον Ταγίπ Ερντογάν. Σε μια πιο ενδελεχή ανάλυση όμως, η διοίκηση Μπάιντεν επιχειρεί να προσεταιριστεί και τους εν ενεργεία στρατιωτικούς, αποδυναμώνοντας περαιτέρω τον Ταγίπ Ερντογάν.
Το σκηνικό που δημιουργείται σφύζει από ένταση. Οι πολύπλευρες και πολυεπίπεδες πιέσεις στον Ταγίπ Ερντογάν και η προσπάθεια υπονόμευσής του, θα εντείνουν την αστάθεια στο εσωτερικό. Συνήθως, η Τουρκία επιχειρεί να εξάγει την ένταση αυτή στο Αιγαίο και άλλα μέτωπα.
Ο αντίκτυπος στην Ελλάδα
Αυτό έχει ξεκινήσει να συμβαίνει ήδη με παραβάσεις στο ελληνικό FIR, υπερπτήσεις επί ελληνικών νησιών και προβοκάτσιες στη θάλασσα.
Η επιχείρηση αποδυνάμωσης και χαλιναγώγησής του Ταγίπ Ερντογάν από τον Τζο Μπάιντεν, δεν θα έχει de facto, θετικά αποτελέσματα για τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Οι διακρατικές σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας και οι προσωπικές σχέσεις Μπάιντεν – Ερντογάν, βρίσκονται σε διαδικασία επαναπροσδιορισμού. Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι πολλά. Η επίδραση της επανεξισορρόπησης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, θα είναι όμως αποτέλεσμα περισσότερων παραγόντων. Κυρίως, της επιρροής που μπορεί η Ελλάδα να ασκήσει σε όλο το εύρος του παιχνιδιού.
Η επιχείρηση αποδυνάμωσης και χαλιναγώγησής του Ταγίπ Ερντογάν από τον Τζο Μπάιντεν δεν θα έχει de facto, θετικά αποτελέσματα για την Ελλάδα.
Τα λόμπι στην Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες και στην Άγκυρα, οι υπηρεσίες πληροφοριών και οι διπλωματικές αποστολές βρίσκονται τώρα στο επίκεντρο των εξελίξεων και καλούνται να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την στεγανοποίηση της κατάστασης. Η πολιτική ηγεσία οφείλει σε αυτή τη φάση να προβάλλει νέο στρατηγικό σχεδιασμό που θα μπορέσει να καρπωθεί την αναδιάταξη των ισορροπιών και να μην παρακολουθεί απλώς τις κινήσεις.
Οι κυρώσεις
Οι κυρώσεις βάζουν στο στόχαστρο την Τουρκική Αμυντική Βιομηχανία (SSB) αλλά και τέσσερα ανώτερα στελέχη, στα οποία συμπεριλαμβάνεται ο πρόεδρος της SSB Ισμαήλ Ντεμίρ. Η απόφαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την περαιτέρω εξειδίκευση των κυρώσεων είναι προγραμματισμένη να δημοσιευτεί στην εφημερίδα της κυβερνήσεως (Federal Register) την Τετάρτη 7 Απριλίου.
Κυρώσεις Εναντίον της SSB
- Οποιαδήποτε υπηρεσία της αμερικανικής κυβέρνησης δεν θα εκδώσει ή χορηγήσει οποιαδήποτε ειδική άδεια ή εξουσιοδότηση σε κάθε περίπτωση που η σχετική νομοθεσία απαιτεί εξέταση ή έγκριση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ για την εξαγωγή ή την επανεξαγωγή αγαθών ή τεχνολογίας στην SSB.
- Απαγορεύεται στα αμερικανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να χορηγούν δάνεια ή να παρέχουν πιστώσεις στην SSB που θα υπερβαίνουν το ποσό των 10.000.000 δολαρίων. Η συγκεκριμένη απαγόρευση θα έχει ισχύ για ένα χρόνο και προβλέπει ως μοναδική εξαίρεση τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων της SSB που έχουν ανθρωπιστικό χαρακτήρα.
- Η Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών των Ηνωμένων Πολιτειών δεν θα εγκρίνει την έκδοση οποιασδήποτε εγγύησης, ασφάλισης, και επέκτασης πίστωσης σε σχέση με την εξαγωγή οποιωνδήποτε αγαθών ή υπηρεσιών στην SSB.
- Οι ΗΠΑ θα ασκήσουν την επιρροή τους σε όλα τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για να αντιταχθούν σε οποιοδήποτε δάνειο προς την SSB.
Κυρώσεις κατά Φυσικών Προσώπων
Εκτός από τον πρόεδρο της SSB Ισμαήλ Ντεμίρ, στο στόχαστρο των κυρώσεων μπαίνουν ο αντιπρόεδρο Φαρούκ Γιζίτ, ο επικεφαλής αεράμυνας και διαστήματος Σερχάτ Γκντσόγλου και ο διευθυντής των προγραμμάτων περιφερειακής αεράμυνας Μουσταφά Αλπέρ Ντενίζ.
