Αντιμέτωπη με τη γένεση κινήματος πολιτικής ανυπακοής βρίσκεται η κυβέρνηση σε Θεσσαλονίκη, Κοζάνη και Αχαΐα, το οποίο εφόσον δεν αποδομηθεί μπορεί να προσλάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Οι παλιδρομήσεις κυβέρνησης και επιτροπής εμπειρογνωμόνων διαρρηγνύουν αμετάκλητα τις σχέσεις κοινωνικών ομάδων με την οργανωμένη πολιτεία.
Παράλληλα, τα προφανή αποτελέσματα του lobbying αποτελούν ένδειξη κυβερνητικής ανασφάλειας και αδυναμίας γεγονός που υπονομεύει τη δυνατότητα εφαρμογής ειλημμένων αποφάσεων. Τα όσα εξελίσσονται αυτές τις ώρες στις περιοχές που έχουν μείνει έξω από το σχέδιο χαλάρωσης του lockdown, προστίθενται στην κοινωνική αγανάκτηση που αναδείχθηκε στα γεγονότα της Νέας Σμύρνης και απειλούν ευθέως την πολιτική σταθερότητα.
Το υπό σύσταση κίνημα “δεν κλείνω το μαγαζί” δεν έχει ουσιαστικές διαφορές από κινήματα τύπου “δεν πληρώνω”. Αποτελούν έκφραση της δυσαρμονίας μεγάλου μέρους κοινωνικών ομάδων με τις αποφάσεις του κρατικού μηχανισμού και την πορεία των γεγονότων. Οι ευθύνες βαρύνουν την κυβέρνηση που απέτυχε να διατηρήσει τη συνεκτικότητά της, οδηγώντας σε ρήξη της κοινωνικής συνοχής.
Πλέον, αν η κυβέρνηση υπαναχωρήσει θα έχει χάσει κάθε έλεγχο, ενώ αν επιμείνει και συγκρουστεί θα χάσει ερείσματα και θα αποδυναμωθεί πολιτικά.
Δείκτης αυστηρότητας μέτρων
Επιτελικό… πίνγκ-πόνγκ
Η χρονική σύμπτωση της σωρευμένης κοινωνικής έντασης από το lockdown και της έξαρση του τρίτου κύματος της πανδημίας, ενέτειναν τις πολιτικές δημοσκοπικές πιέσεις οδηγώντας σε σπασμωδικές κινήσεις.
Η πολιτική βούληση χαλάρωσης των μέτρων ήρθε σε ευθεία επίθεση με την πολιτική διαχείρισης της πανδημίας, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να επιχειρήσει να προωθήσει την πολιτικής των “βαλβίδων εκτόνωσης”. Ακόμα όμως κι έτσι η έξαρση σε ορισμένες περιοχές είναι τέτοια που η επιτροπή των λοιμωξιολόγων αντέδρασε, υπαναχωρώντας και αναστέλλοντας τα μέτρα χαλάρωσης,
Η κρίσιμη… σταγόνα
Η στάση της επιτροπής των λοιμωξιολόγων μετέφερε την πίεση από το υπουργείο Υγείας στο Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο δέχθηκε έντονη πίεση κυρίως από παράγοντες της Θεσσαλονίκης. Σε μια προσπάθεια να μετριάσει τις πιέσεις και να δείξει διαλλακτικότητα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησε με τη “μεσοβέζικη” λύση της Πολιτικής Προστασίας να αλλάξει την εισήγηση της επιτροπής. Έτσι, ο Νίκος Χαρδαλιάς σε ανακοίνωση που εξέδωσε, σχετικά με τη Θεσσαλονίκη, την Κοζάνη και την Αχαΐα, εστίασε μόνο στη διατήρηση του lockdown στο λιανεμπόριο. Όπερ σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας η κυβέρνηση υπαναχώρησε από την εισήγηση της επιτροπής και επέτρεψε τις διαδημοτικές μετακινήσεις.
Παρ’ όλα αυτά, οι έμποροι και οι τοπικοί παράγοντες σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Κοζάνη δεν κάμφθηκαν και συνεχίζουν να ζητούν μετ επιτάσεως τη λειτουργία των καταστημάτων τους. Μερίδα αυτών, με τη στήριξη τοπικών παραγόντων της Νέας Δημοκρατίας και της κυβερνητικών βουλευτών και αξιωματούχων, σχηματίζουν κίνημα πολιτικής ανυπακοής και προαναγγέλλουν τη λειτουργία των καταστημάτων τους.
Auditor’s note
Το Crisis Monitor έχει εγκαίρως και κατ επανάληψη επισημάνει τα προβλήματα που δημιουργούνται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, τόσο στην επιτροπή όσο και στην κυβέρνηση από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο ΕΟΔΥ. Τα στοιχεία που συλλέγονται, ο τρόπος που αναλύονται και οι δείκτες που παρέχονται και εξετάζονται, έχουν στο σύνολό τους δομικές και αρχιτεκτονικές αδυναμίες.
Ο αριθμός, η διάρθρωση των τεστ και τα παρεχόμενα στοιχεία είναι προφανές ότι περιορίζουν την οπτική για τη διασπορά και διείσδυση του κορονοϊού κατά τόπους και στον γενικό πληθυσμό.
Πλέον μέλη της επιτροπής των λοιμωξιολόγων μιλούν ανοιχτά για τα λάθος στοιχεία που οδήγησαν σε λανθασμένες αποφάσεις.
Ωστόσο, ακόμα και τώρα τα στοιχεία του ΕΟΔΥ παραμένουν αντιφατικά. Την ώρα που η μεταδοτικότητα υποχωρεί (Rt), η θετικότητα αυξάνεται. Επίσης, καιρό τώρα δεν δημοσιοποιούνται επαρκή στοιχεία για το επιδημικό φορτίο στα λύματα. Τα στοιχεία αυτά περιορίστηκαν από τη στιγμή που το συγκεκριμένο πρόγραμμα τέθηκε επίσης υπό την ομπρέλα του ΕΟΔΥ.
Το χρονικό της προαναγγελθείσας ρήξης
Η ρήξη αυτή όμως είχε προαναγγελθεί. Στο δεύτερο lockdown μετά το καλοκαίρι του 2020, η κυβέρνηση δεν κατάφερε να επιβάλλει περιοριστικά μέτρα στη Θεσσαλονίκη, όταν αυτά προκρίθηκαν από την επιτροπή των λοιμωξιολόγων. Η δυναμική αντίδραση των παραγόντων εκεί οδήγησε έξαρση της πανδημίας σε επίπεδα εκτός ελέγχου. Η επίταξη ιδιωτικών κλινικών απέτυχε και σύντομα ο ημερήσιος αριθμός θανάτων πέρασε τους 100(!).
Ακολούθως, άλλες δύο φορές, η κυβέρνηση δεν κατάφερε να επιβάλλει και να εφαρμόσει επιβεβλημένα περιοριστικά μέτρα στη Θεσσαλονίκη και γενικότερα στη Μακεδονία. Η κοινωνική ανυπακοή εκεί έγινε κανονικότητα. Αργότερα, η κυβέρνηση απέπεμψε τον διοικητή της ομάδας ΔΙΑΣ στη Θεσσαλονίκη, ως μήνυμα, για την ανάγκη επιβολής των μέτρων. Ωστόσο, η κίνηση αυτή ήταν ομολογία ότι ο έλεγχος είχε ήδη χαθεί.
Τα γεγονότα στη Νέα Σμύρνη, από την άλλη πλευρά, έδειξαν την αδυναμία της κυβέρνησης να χαλιναγωγήσει την αστυνομία. Τα όσα ακολούθησαν δεν τίποτα παραπάνω από πολιτικούς ελιγμούς και προφάσεις εν αμαρτίες.
Μόλις προχθές, την Τετάρτη, η επιτροπή ανήγγειλε οριζόντια μέτρα χαλάρωσης. Το επίπεδο των μέτρων ήταν πολύ χαμηλότερο από τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί. Την Παρασκευή ο πρωθυπουργός από τη Βουλή μετέθεσε την ημερομηνία ανοίγματος της εστίασης από τη Βουλή. Το βράδυ της Παρασκευής η επιτροπή εισηγήθηκε εκ νέου εξαίρεση από τη χαλάρωση τριών περιοχών. Το Σάββατο το πρωί άλλαξε εκ νέου η απόφαση.
