Να κρατήσει τα κομμάτια του γεωοικονομικού παζλ της ελληνικής παρουσίας στην ανατολική Μεσόγειο, για να μην διαλυθούν προσπαθεί ο Νίκος Δένδιας, με την περιοδία του σε Αίγυπτο και Κύπρο. Μετά από μπαράζ δηλώσεων, δημοσιευμάτων και λαμβάνοντας μηνύματα από τα παρασκήνια, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών σπεύδει στις χώρες της ανατολικής Μεσογείου λίγο πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.
Όπως όλα δείχνουν, ο Νίκος Δένδιας προσπάθησε να “κλειδώσει” τη συνεργασία Ελλάδας – Αιγύπτου και ταυτόχρονα να “μπαλώσει” το μέτωπο Αθηνας – Λευκωσίας ενόψει της Συνόδου Κορυφής. Στόχος ήταν αφενός να μην ξεκινήσει το Κάιρο διερευνητικές επαφές με την Τουρκία για την οριοθέτηση ΑΟΖ και αφετέρου να αποφευχθεί η απομάκρυνση της Λευκωσίας σε κρίσιμα ζητήματα, γεγονός που θα αποδυνάμωνε τις ελληνικές θέσεις. Ωστόσο, το θέμα δεν θεωρείται ακόμα λήξαν, μιας και η Αίυγπτος κράτησε το θέμα αυτό σε ανεπίσημο επίπεδο, ενώ από την κυπριακή πλευρά δεν υπήρξαν καν… διαρροές.
Η προσπάθεια μάλιστα της Ελλάδας να συνομιλήσει ξεχωριστά με Αϊγυπτο και Κύπρο αποτελεί ακόμη μια ένδειξη που προβληματίζει τους εταίρους στην ανατολική Μεσόγειο.
Ασκήσεις ισορροπίας
Ο Νίκος Δένδιας που θα μεταβεί στη συνέχεια στη Λευκωσία απέσπασε δέσμευση από τον Αιγύπτιο ομόλογό του για περί της μη εμπλοκής της χώρας του σε διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Τουρκία.
Αν και τα ελληνικά media επικαλούμενα κυρίως διαρροές από το ΥΠΕΞ, αναφέρονται στην επίτευξη συναντίληψης και την διαβεβαίωση του Καΐρου για την απροθυμία του να συζητήσει με την Άγκυρα το ζήτημας της ΑΟΖ, εν τούτοις, αυτό δεν διασφαλίζεται. Σε τέτοιες καταστάσεις είναι τα υποβόσκοντα ζητήματα που έχουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Με δεδομένο ότι Αίγυπτος και Τουρκία διατηρούν σταθερούς διαύλους επικοιωνίας μέσω της Μουσουλμανικής αδελφότητας, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Συνεπώς, οι δηλώσεις για συζητήσεις Τουρκίας – Αιγύπτου αναφορικά με την οριοθέτηση ΑΟΖ, μπορεί να μην υπάρχουν σε επίσημο επίπεδο, αποτελούν όμως μείζον ζήτημα. Η δημόσια ανακίνηση του θέματος από την Τουρκία είναι προφανές ότι εξυπηρετεί σκοπιμότητες που δεν είναι πάντα ορατές δια γυμνού οφθαλμού.
Παραδοσιακά, οι ανεπίσημες διαβεβαιώσεις, εντάσσονται στη λεγόμενη tit-for-tat diplomacy. Αυτό σημαίνει ότι η Αίγυπτος -από την πλευρά της- θα ζήτησε και θα έλαβε αντίστοιχες διαβεβαιώσεις για άλλα ζητήματα των διμερών σχέσεων που απασχολούν το Κάιρο.
Το πρόβλημα με αυτές τις διπλωματικές ατραπούς, είναι ότι επιτρέπουν σημαντικό βαθμό ελεύθερων ερμηνειών. Έτσι, στην πραγματικότητα, αντί να επιτευχθεί σταθεροποίηση, τίθεται σε κίνηση ένας νέος μηχανισμός διαπραγματεύσεων. Συνεπώς, δεν αποκλείεται η Αίγυπτος να περιμένει τα αποτελέσματα του ταξιδιού Δένδια στη Λευκωσία για να ξεκαθαρίσει τη στάση της…
Την ελληνική κυβέρνηση, πάντως, σε αυτή τη φάση απασχολεί περισσότερο η ανάκληση ή το πάγωμα του τουρκολυβικού Μνημονίου από τη νέα κυβέρνησης της Τρίπολης. Το ζήτημα αυτό έθεσε άλλωστε και στον γενικό γραμματέα Αραβικού Συνδέσμου.
Δηλώσεις και διαρρόες και… προβλήματα
Ειδικότερα, σε tweet του, ο Νίκος Δένδιας αναφέρει ότι με τον Σαμέχ Σούκρι συζήτησαν τις διμερείς σχέσεις και τις περιφερειακές εξελίξεις. Ανεπισήμως, όμως, από το περιβάλλον του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών διαπιστώθηκε ταύτιση απόψεων με έμφαση στο θέμα της Λιβύης και γενικότερα στην Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, διασαφηνίστηκε στις συζητήσεις των δύο υπουργών ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως συζήτηση για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ της Αιγύπτου και της Τουρκίας.
Από τον τρόπο και πριεχόμενο των δηλώσεων ανακύπτουν παρεμπίπτοντα ζητήματα. Γιατί η ελληνική πλευρά επιλέγει την ανεπίσημη οδό των διαρροών για να απαντήσει στο μείζον ζήτημα της χάραξης ΑΟΖ Αιγύπτου και Τουρκίας. Γιατί αφού δεν είναι αρκετά σημαντικό το θέμα ώστε να λάβει επίσημη απάντηση, ο Έλληνας ΥΠΕΞ μετέβη στην Αίγυπτο; Και τέλος, γιατί οι Αιγύπτιοι δεν θέλησαν τη δημοσιοποίηση της κατάτασης, μιας και δεν μπορούν να διαψεύσουν κάτι που δεν ισχύει…
Δεδομένων των παραπάνω πόσο ισχυρή είναι η διάψευση, τί διάρκεια έχει και πως οι εξελίξεις αυτές επηρεάζουν τη γεωπολιτική και γεωοικονομική θέση της Ελλάδας στην ανατολική Μεσόγειο.
Το Tweet του Νίκου Δένδια
I met with #Egypt FM S. #Shoukry in #Cairo to discuss multifaceted warm ???? relations and to review recent regional developments following #PhiliaForum & its positive impact on advancing regional stability & cooperation. pic.twitter.com/srniuqkBWK
— Nikos Dendias (@NikosDendias) March 8, 2021
Οι συνομιλίες
Στις διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών Ελλάδας & Αιγύπτου στο Κάιρο – Εxpanded talks between ???? delegations in #Cairo. pic.twitter.com/ySgqQGflP8
— Nikos Dendias (@NikosDendias) March 8, 2021
Στην Λευκωσία αδερφές μου, στη Λευκωσία
Το ταξίδι του Νίκου Δένδια, όμως, δεν τελειώνει στο Κάιρο. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών συνεχίζει για τη Λευκωσία, όπου καλείται να παράσχει αυτός με τη σειρά του διαβεβαιώσεις για την όδευση του αγωγού East Med.
Το ζήτηνμα είναι τόσο καυτό που στο μεταξύ και ενώ ο Νίκος Δένδιας συναντώνταν με τον Σαμέχ Σούκρι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης χρειάστηκε να συνομιλήσει με τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη.
Σε επίπεδο ανακοινώσεων τόσο οι επαφές Δένδια-Σούκρι, όσο και η επικοινωνία Μητσοτάκη – Αναστασιάδη έμειναν στα τυπικά.
Το κατεπείγον και κρίσιμο της κατάστασης αναδεικνύεται από το ταξίδι αστραπή του Νίκου Δένδια και την εμβόλιμη επικοιωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη.
I met with #Cyprus FM @Christodulides in #Nicosia. In-depth discussion on recent regional developments in #EasternMediterranean and continued close ???? coordination on Cyprus issue & upcoming #FAC & @EUCouncil meetings. pic.twitter.com/Xu95zRnaUf
— Nikos Dendias (@NikosDendias) March 8, 2021