Διαστάσεις που δύσκολα μπορούσε να φανταστεί κανείς όταν η Σοφία Μπεκατώρου κατήγγειλε τον βιασμό της σε εκδήλωση του υπουργείου Πολιτισμού, λαμβάνει η χιονοσιβάδα καταγγελιών. Ο πολιτικός αντίκτυπος των εξελίξεων είναι αναπόφευκτος, η έκτασή του όμως θα αποτελέσει συνάρτηση της δυνατότητας καθορισμού της ατζέντας και της επιβολής της τόσο στα media όσο και στα social media.
Τα σκάνδαλα και ιδιαίτερα τα ροζ, έχουν πολλές φορές στο παρελθόν χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πολιτικών εξελίξεων. Σε αυτή τη φάση, φαίνεται ότι θα μπορούσαν να παίξουν κάποιο ρόλο, όχι όμως καταλυτικό, στην ελληνική πολιτική σκηνή.
Οι καταγγελίες, τα δημοσιεύματα, τα δελτία ειδήσεων και τα social media δίνουν αίσθηση λαίλαπας. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι φήμες για την έκταση και το βάθος του σκανδάλου, που εξελίσσεται από υπόθεση σεξουαλικής κακοποίησης σε κύκλωμα trafficking, θα μπορούσαν “σκοτώσουν” την υπόθεση ταχύτερα.
Η κυβέρνηση θα επιχειρείσει να δώσει δυναμική “κάθαρσης” στη δημόσια ζωή, με τον πρωθυπουργό να προκαλεί συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών, με στόχο να θέσει τον τόνο και να δεσμεύσει την αντιπολίτευση στην αποδοχή “κανόνων εμπλοκής”.
Προεκτάσεις
Όπως αποκαλύπτεται από δηλώσεις στα media η υπόθεση Λιγνάδη ήταν κοινό μυστικό στον καλλιτεχνικό και ενδεχομένως στον πολιτικό χώρο. Το γεγονός αυτό είναι από μόνο του ανησυχητικό, καθώς προϋποθέτει την εμπλοκή ή σιπωπηρή αποδοχή από πολλούς. Τα ερωτηματικά που ανακύπτουν είναι από μόνα τους ικανά να θέσουν πολιτική και Δικαιοσύνη σε τροχιά σύγκρουσης.
Εάν μάλιστα σε αυτά εμπλέκονται ΜΚΟ, επιχειρηματίες και υπάρχει σχετικό οπτικοακουστικό υλικό, τότε αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μοχλό πίεσης και αντικείμενο εκβιασμών. Οι κάτοχοι, δε, τέτοιου υλικού και εφόσον οι παραπάνω παραδοχές ευσταθούν, θα αναδεικνύονταν σε δυνάμει ρυθμιστές του πολιτικού σκηνικού και “αρχιτέκτονες” της επόμενης ημέρας.
Ερμηνείες
Πολιτικά, οι εξελίξεις ερμηνεύονται διαφορετικά εντός και εκτός της χώρας. Στο εσωτερικό, ο καταιγισμός και οι καθυστερήσεις, αποτελούν ένδειξη προσπάθειεας συγκάλυψης, αποπροσανατολισμού ή/και διαχείρισης του πολιτικού κόστους, από την πλευρά της κυβέρνησης. Διεθνώς, όμως, τα ίδια στοιχεία εκλαμβάνονται ως απόδειξη ισχυρής πολιτικής βούλησης για “κάθαρση”. Η πολιτική συμπαράσταση που εκδηλώθηκε στο πρόσωπο της Σοφίας Μπεκατώρου, η -ομολογουμένως προβληματική νομικά- δήλωση του υπουργείου Δικαιοσύνης και οι εν γένει εντυπωσιακοί αστυνομικοί χειρισμοί, εντάσσονται εύκολα στη γενικότερη προσπάθεια να σπάσει το απόστημα.
Από γεωπολιτική σκοπιά
Με τις κρίσιμες διερευνητικές επαφές Ελλάδας-Τουρκίας να βρίσκονται σε εξέλιξη, τέτοια σκάνδαλα, δύσκολα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως μοχλός πίεσης για την πρόκληση πρόωρων εκλογών από την αντιπολίτευση.
Παράλληλα, ενώ “τρέχουν” εξοπλιστικά προγράμματα πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, συμμαχικές κυβερνήσεις δεν θα είχαν κανένα συμφέρον να εργαλειοποιήσουν τέτοια χαρτιά, καθώς θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω καθυστερήσεις.
Συνεπώς, η σταθερότητα της κυβέρνησης δεν κινδυνεύει σε αυτή τη φάση. Ωστόσο, ο πολιτικός σχεδιασμός του Μεγάρου Μαξίμου, φαίνεται ότι εκτείνεται μέχρι τα τέλη Ιουνίου.
Σενάρια εκλογών
Ήδη ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης έχει προαναγγείλει ότι πλοίο για το πολεμικό ναυτικό θα επιλεγή εντός του πρώτου εξαμήνου. Κάπου εκεί ολοκληρώνονται τα μέτρα για τον κορονοϊό, ο εμβολιασμός του 25% του πλθυσμού και οι προαναγγελθείσες νομοθετικές πρωτοβουλίες. Βραχύβια αίσθηση έχει αποπνεύσει ούτως ή άλλως και ο ανασχηματισμός.
Την ίδια χρονική περίοδο αναμένεται να ολοκληρωθεί και ο νέος γύρος των διερευνητικών επαφών. Με πιθανότερη έκβαση μια συμφωνία για διαπραγματεύσεις επί συνυποσχετικού για προσφυγή στη Χάγη. Τότε, θα μπορούσε να υπάρξει η κατάλληλη πλατφόρμα για προσφυγή στις κάλπες και ενώ στο μεταξύ διάφορες υποθέσεις θα έχουν συμβάλλει στο ξεσκαρτάρισμα του πολιτικού και επιχειρηματικού σκηνικού.
Μεγάλη η δυναμική, υποχωρεί το ρίσκο
Το πολιτικό κλίμα οξύνεται, η τοξικότητα αυξάνεται, το πολιτικό ρίσκο όμως μειώνεται -τουλάχιστον βραχυχρόνια. Όπερ σημαίνει ότι σε συνθήκες σκανδάλων η προσφυγή στις κάλπες μοιάζει μάλλον απίθανη, καθώς θα φαινόταν σαν προσπάθεια να δραπατεύσει η κυβέρνηση.
Αν και η δυναμική που αναπτύσσεται στα social media είναι δυσκολότερο να ελεγχθεί από αυτή στα παραδοασιακά media, εν τούτοις δεν είναι αδύνατο. Σε τέτοιες περιστάσεις οι στρατηγικές είναι δύο: Η αποσιώπηση, που συνήθως δουλεύει σε πρώιμα στάδια και το μπάζωμα που αποτελεί την προσφιλέστερη λύση των επικοινωνιολόγων.
Τα τελευταία 24ωρα οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές. Η δημόσια συζήτηση πάλεται στον ρυθμό καταγγελιών, αποκαλύψεων, συλλήψεων στη δημόσια σφαίαρα. Μπαράζ δημοσιευμάτων, συλλήψεων και διαρροών για για νέες υποθέσεις παιδεραστίας, σεξουαλικής κακοποίησης, ακόμα και ψευδών και καταφανώς συκοφαντικών ειδήσεων κόβουν την ανάσα.
Παρεμπίπτοντα… μηνύματα
Η κατάταση περιπλέκεται από δημσιεύματα για τις νέες -παλιές- δυνατότητες παρακολούθησης που απέκτησε η ΕΥΠ. Σύμφωνα με αυτά η ΕΥΠ μπορεί να σπάσει τις δημοφιλείς εφαρμογές αποστολής άμεσων μηνυμάτων WhatsApp και Viber.
Η αποκάλυψη αυτή από μόνη της, σε άλλο χρόνο, δεν θα είχε αντίκτυπο παρά σε συγκεκριμένους κύκλους. Σε αυτή τη φάση όμως, το σκηνικό είναι πολύ διαφορετικό.
Νομικοί κύκλοι και η αντιπολίτευση εκφράζουν ανησυχίες για τους λόγους που καθυστέρηση η παρέμβαση της Δικαιοσύνης. Κατηγορούν την υπουργό Πολιτισμού ότι παρέχοντας πολιτική κάλυψη αρχικά, καθυστέρησε ή ακόμα και απέτρεψε την προσφυγή θυμάτων στη Δικαιοσύνη. Η τροπή αυτή, συνεπακολούθως, έδωσε χρόνο στον κατηγορούμενο να χειριστεί ζητήματα ενδεχομένως εξωδικαστικά και ενδεχομένως οδήγησε στην καταστροφή πολύτιμου αποδεικτικού υλικού.
Την ίδια στιγμή η εισαγγελεία ξεκινά έρευνα για trafficking ανήλικων παιδιών και ασυνόδευτων προσφυγόπουλων στον κατηγορούμενο για παιδεραστία ή και σε άλλους.
Το timeline των εξελίξεων
Ο Δημήτρης Λιγνάδης παραμένει κρατούμενος στη ΓΑΔΑ έως ότου απολογηθεί. Έναν καθηγητής συνελήφθη με κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση. Ο πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών Σπύρος Μπιμπίλας κατέθεσε ήδη φάκελο καταγγελιών και για άλλες υποθέσεις στον ανακριτή.
Στον φάκελο που κατέθεσε ο Σπύρος Μπιμπίλας υπάρχουν καταγγελίες για τρεις τουλάχιστον ηθοποιούς,μεταξύ των οποίων οι Πέτρος Φιλιππίδης και Στάθης Χαΐκάλης. Στον φάκελο των καταγγελιών υπάρχουν στοιχεία και για σκηνοθέτες, όχι όλα για σεξουαλικά εγκλήματα, αλλά και για εργασιακό εκφοβισμό. Σίγουρα ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος καθώς αρχικά ο πρόεδρος του ΣΕΗ είχε κάνει λόγο για πάνω από 1000 καταγγελίες.
Στο μεταξύ έχει από καιρό συλληφθεί και κριθεί προφυλακιστέος ένας προπονητής ιστιοπλοΐας, για υπόθεση που αποκάλυψε η Σοφία Μπεκατώρου, μετά τη δική της, αφού το θύμα, μια -τότε- 11χρονονη αθλήτρια επικοινώνησε μαζί της.
Σήμερα, συνελήφθη ένας καθηγητής με κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση, ενώ το μπαράζ καταγγελιώ συνεχίζεται, τόσο τις αρχές όσο και online. Φήμες για εμπλοκή πολιτικών, εκκλησιατικών και αστυνομικών διαμορφώνουν ένα ιδιαίτερα δυσώδες και σίγουρα ρευστό και επικίνδυνο σκηνικό.
Θα υπάρξουν και νέες συλλήψεις, αποκαλύψεις και πολιτικές συγκρούσεις. Το ζήτημα όμως, δύσκολα θα διαφύγει του ελέγχου.