Αντιμέτωπη με κρίση αμφισβήτησης κυριαρχικών δικαιωμάτων, εν μέσω διερευνητικών επαφών βρίσκεται η Ελλάδα, με την κυβέρνηση να βρίσκεται σε αδιέξοδο.
Στρατηγική υποβάθμισης των ερευνών του Τσεσμέ στο Αιγαίο και χαμηλών τόνων ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση, η οποία φαίνεται εγκλωβισμένη.
Η κυβέρνηση χαρακτηρίζει παράνομη και άκυρη τη NAVTEX, κρίνει όμως νόμιμες τις έρευνες του Τσεσμέ στο Αιγαίο. Σύμφωνα με την “Καθημερινή” το τουρκικό ερευνητικό διεξάγει έρευνες επιφανείας και όχι βυθού, όπως το Oruc Reis και συνεπώς δεν χρειάζεται άδεια. Κυβέρνηση και φιλοκυβερνητικά αποφεύγουν να θίξουν το ζήτημα της αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.
Χθες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Χρήστος Ταραντίλης, επιχείρησε να υποβαθμίσει το θέμα της τουρκικής NAVTEX για έρευνες του Τσεσμέ. Στην κατακλείδα της συνέντευξης Τύπου και απαντώντας σε ερώτηση για το ενδεχόμενο αποχώρησης της Ελλάδας από τις διερευνητικές επαφές, ο κ. Ταραντίλης απάντησε αρνητικά και χαρακτήρισε την πρόκληση επιβαρυντική για το κλίμα. Παράλληλα, από το υπουργείο Εξωτερικών υπήρξε διαρροή για διάβημα και ενημέρωση θεσμών, συμμάχων και εταίρων.
Η ελληνική κυβέρνηση είναι προφανές ότι επιχειρεί με ελιγμούς να αποφύγει να χρεωθεί ναυάγιο στις διερευνητικές επαφές. Η στάση που υιοθετεί όμως, μπορεί πολιτικά και διπλωματικά να προσφέρει περιθώριο ελιγμών, νομικά όμως θα μπορούσε να οδηγήσει σε ιδιαίτερα επικίνδυνες ατραπούς.
Η περιορισμένου αντίκτυπου αντίδραση της Ελλάδας, θα μπορούσε να καταχωρηθεί ο σιωπηρή αποδοχή, της αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.
Η διαχείριση
Σε μια προσπάθεια να διατηρηθούν χαμηλά οι τόνοι και να αποφευχθεί διπλωματική εμπλοκή με την Τουρκία και να περιοριστεί το πολιτικό κόστος στο εσωτερικό, αποφεύγονται οι δηλώσεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων για τα ελληνοτουρκικά. Η διαχείριση του θέματος γίνεται με διαρροές από το ΥΠΕΞ και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.
Έτσι, η δημόσια στάση της κυβέρνησης μένει στις δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη κατά τη συνέντευξη στον Αλέξη Παπαχελά. Τότε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μεταξύ άλλων, είχε δηλώσει:
Όταν πάει κανείς σε ένα Διεθνές Δικαστήριο ξέρει ότι μπορεί να μην πετύχει το μέγιστο των διεκδικήσεών του. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Όμως το λέμε και το εννοούμε γιατί πιστεύουμε ότι έχουμε το δίκιο με το μέρος μας. Και αποδείξαμε ότι μπορούμε τέτοιες συμφωνίες να τις κάνουμε, όπως κάναμε με την Αίγυπτο, όπως κάναμε με την Ιταλία. Με την Αίγυπτο ήταν πολύ πιο δύσκολη, πιο σύνθετη.
Οι έρευνες
Οι τουρκικές έρευνες λαμβάνουν χώρα εντός διεθνών χωρικών υδάτων, αλλά σε περιοχή μεταξύ 6 και 12 ναυτικών μιλίων, από ελληνικά νησιά. Όπερ σημαίνει ότι η Τουρκία δεν παραβιάζει τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας, αλλά αμφισβητεί εμπράκτως το δικαίωμα διεύρυνσης στα 12. Παράλληλα, όμως, οι έρευνες του Τσεσμέ αμφισβητούν το status quo, ήτοι το υφιστάμενο τεχνικό και νομικό καθεστώς που διέπει την αρμοδιότητα έκδοσης οδηγιών ναυσιπλοΐας και το δικαίωμα έρευνας και διάσωσης.
Έρευνα και διάσωση
Η Ελλάδα, δηλώνει ότι παρακολουθεί το Τσεσμέ με σκάφη του πολεμικού ναυτικού και του λιμενικού σώματος για το ενδεχόμενο ναυαγίου. Έτσι, η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να διαφυλάξει την αρμοδιότητα έρευνας και διάσωσης και άρα το status quo.
Ωστόσο, όταν τέτοια ζητήματα εγείρονται στη διάρκεια διερευνητικών επαφών, αναδεικνύουν μετ’ επιτάσεως την ανάγκη να συμπεριληφθούν σε αυτές. Συνεπώς, στόχος της τουρκικής κίνησης είναι είτε να αναγκάσει την Ελλάδα σε υπαναχώρηση από τις διερευνητικές, είτε σε υπέρβαση των κόκκινων γραμμών. Σε κάθε περίπτωση, η διεθνής κοινότητα καταγράφει την τουρκική προκλητικότητα και παραβατικότητα ως προσπάθεια διεύρυνσης του πλαισίου διαλόγου.
Ως εκ τούτου, η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά σε αδιέξοδο. Χωρίς πραγματικές επιλογές, η κυβέρνηση επιλέγει να χειριστεί επικοινωνιακά το ζήτημα στο εσωτερικό και παθητικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Τώρα, μένει να οριστεί η ημερομηνία για τη νέα συνάντηση στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών. Επίσης, πλέον θα είναι δύσκολο η ελληνική κυβέρνηση να επιμείνει δημοσίως -μετά τη νέα συνάντηση- δεν διαπραγματεύεται κυριαρχικά δικαιώματα, στο πλαίσιο της ευρύτερης συζήτησης για τον καθορισμό υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Τα απόνερα Τσεσμέ
Σύμφωνα με το κεντρικό επικοινωνιακό πλάνο που έχει καταρτίσει το Μαξίμου, οι έρευνες του Τσεσμέ αποτελούν ζήτημα εσωτερικής κατανάλωσης για την Τουρκία και παγίδα έντασης για την Ελλάδα.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η “Καθημερινή” η Αθήνα παρακολουθεί προσεκτικά την πορεία του «Τσεσμέ», το οποίο χθες το απόγευμα εξήλθε από τα Δαρδανέλλια με προορισμό την περιοχή που έχει δεσμευθεί για έρευνες μέχρι και τις 2 Μαρτίου.
Επίσης, η εφημερίδα αναφέρει ότι
“οι οδηγίες για τη διαχείριση του θέματος είναι σαφείς και κινούνται στην κατεύθυνση των χαμηλών τόνων”,
Παράλληλα, η εφημερίδα αναφέρει ότι
“είναι απολύτως σαφές ότι σε αυτή τη φάση η Τουρκία αναλώνεται σε επιχειρήσεις που έχουν σκοπό τη δημιουργία κλίματος στο εσωτερικό”.
Βέβαια, στο ίδιο δημοσίευμα επισημαίνεται ότι:
“Αν και δεν υπάρχει νεότερο σχετικά με την ημερομηνία του 62ου γύρου των διερευνητικών επαφών που προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί, είναι ωστόσο δεδομένο ότι θα διεξαχθεί μετά τις 3 Μαρτίου”.
Το διάβημα
Αναφορικά με το διάβημα, η “Καθημερινή” επισημαίνει ότι ”
η Ελλάδα πάντως απάντησε στην Τουρκία με ένα προσεκτικό διάβημα, συνταγμένο με σκοπό την ανάδειξη της βασικής παρατυπίας της Άγκυρας σε σχέση με τον πλου του «Τσεσμέ» στο Βόρειο Αιγαίο”.
Ενδιαφέρον έχει ότι η “Καθημερινή” χρησιμοποιεί διατυπώσεις “προσεκτικό” και “παρατυπίας”. Οι δύο αυτές λέξεις προσδιορίζουν το ύφος και τον τόνο του διαβήματος.
Οι βασικές θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης, όπως αυτές αναπαράγονται από την “Καθημερινή”, συνοψίζονται στην καταγγελία της παράνομης NAVTEX και τον χαρακτηρισμό της ως “άκυρη”.
Στο διάβημα και στη ρηματική διακοίνωση που επιδόθηκαν από το υπουργείο Εξωτερικών η NAVTEX καταγγέλλεται ως άκυρη και παράνομη, καθώς εκδόθηκε από τον σταθμό Σμύρνης της υδρογραφικής υπηρεσίας της Τουρκίας για μια περιοχή έξω από την αρμοδιότητά της.
Παρ’ όλα αυτά, στο δημοσίευμα επισημαίνεται ότι η γενική θεώρηση στην Αθήνα είναι ότι:
η Αγκυρα θα εκτελέσει κανονικά το ερευνητικό της πρόγραμμα όπως ακριβώς είχε ανακοινωθεί.
Στην κατακλείδα μάλιστα του δημοσιεύματος αναφέρεται ότι:
Αναλυτές της γειτονικής χώρας υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει κάποια παρανομία από την πλευρά της Τουρκίας για τις επιστημονικές έρευνες του «Τσεσμέ», οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στην επιφάνεια της θάλασσας.
Εδώ, η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να… κρυφτεί πίσω από το δάκτυλό της, με τον συντάκτη του άρθρου να επικαλείται “αναλυτές” για τη νομική γνωμάτευση επί των ερευνών. Επίσης, η αναφορά σε έρευνες επιφανείας διαχωρίζει τη δραστηριότητα του Τσεσμέ από αυτή του Oruc Reis, το οποίο είχε απλώσει καλώδια.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, τώρα η ελληνική κυβέρνηση χαρακτηρίζει “παρατυπία” την τουρκική NAVTEX και νόμιμες τις έρευνες.
