Πλέγμα κινήσεων με στόχο να επαναφέρει τις ΗΠΑ σε ρόλο ρυθμιστή στην παγκόσμια πολιτική, οικονομική και γεωπολιτική σκακιέρα υλοποιεί από τις πρώτες ώρες ανάληψης των καθηκόντων του ο Τζο Μπάιντεν. Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ αναιρεί με προεδρικά διατάγματα (εκτελεστικές εντολές) βασικές πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Μπάιντεν θέλει να εκπέμψει νέο και διακριτό στίγμα διεθνώς, έτσι ώστε να ανακτήσει την αξιοπιστία των ΗΠΑ και να μπορέσει να επανέλθει στα διεθνή φόρα με αξιώσεις για την προώθηση πάγιων αμερικανικών πολιτικών, που είχαν είτε εγκαταλειφθεί είτε αναιρεθεί επί Τραμπ.
Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι ήδη υπάρχουν αντιδράσεις σε πράξεις και… “παραλήψεις” στην kick-start ατζέντα του Μπάιντεν. Ωστόσο, διεθνώς οι ηγέτες αναμένουν τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ να ξεδιπλώσει τις πρωτοβουλίες του και να προδιαγράψει τα πατήματά του έτσι ώστε να τοποθετηθούν επ αυτών.
Για την ώρα, παρά την υπογραφή 17 προεδρικών διαταγμάτων που “ξηλώνουν” το πουλόβερ των πολιτικών του Ντόναλντ Τραμπ, ο Μπάιντεν δεν έχει έχει διατυπώσει τα σχέδιά του για μια σειρά από θέματα διμερούς ενδιαφέροντος με την ΕΕ, την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Ρωσία,
Τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Μπάιντεν δεν θα μεταφέρει την πρεσβεία από την Ιερουσαλήμ, αλλά θα επιχειρήσει να επανακτήσει σχέσεις με τους Παλαιστινίους.
Επίσης, στα θέματα με τη Ρωσία, ο Μπάιντεν αναμένεται ως κίνηση καλής θέλησης να προτείνει παράταση της συνθήκης START, για τα πυρηνικά, για 5 έτη.
Απέναντι στην Ευρώπη, μείζον θέμα είναι ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2 με τη Ρωσία, έργο στο οποίο δεν αντιδρούσε μόνο ο Τραμπ, αλλά και ο Ομπάμα.
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ υπέγραψε συνολικά 17 διατάγματα την πρώτη ημέρα της θητείας του, τα οποία μεταξύ άλλων αφορούν:
Επανένταξη στη Συμφωνία του Παρισιού
Το εκτελεστικό διάταγμα που υπέγραψε ο Μπάιντεν προβλέπει την έναρξη της διαδικασίας για την επανένταξη των ΗΠΑ στη συμφωνία του Παρισιού για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής, αναιρώντας μια από τις πιο εμβληματικές ενέργειες του Ρεπουμπλικάνου προκατόχου του. Οι ΗΠΑ τυπικά απήλθαν από τη συμφωνία τον Νοέμβριο του 2020, με τον Τραμπ να έχει ενημερώσει για την πρόθεσή του από το 2019.
Μεταξύ άλλων, η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ σήμαινε τη δραστική μείωση της αμερικανικής συμβολής στο ταμείο που συνδράμει φτωχότερα κράτη να αντιμετωπίσουν τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, είχε βάλει στο συρτάρι διατάξεις για την περιβαλλοντική προστασία και δεν είναι τυχαίο ότι σημειώθηκε αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στη χώρα τα χρόνια της προεδρίας του.
«Θα δώσουμε μάχη εναντίον της κλιματικής αλλαγής όπως ποτέ μέχρι τώρα»,
υποσχέθηκε ο νέος πρόεδρος υπογράφοντας το κείμενο.
Παράλληλα, με άλλο διάταγμα ανακάλεσε την άδεια για την κατασκευή του αμφιλεγόμενου πετρελαιαγωγού Keystone XL.
Μεταναστευτική πολιτική
Μερικές ώρες μετά την ορκωμοσία του, ο Μπάιντεν έστειλε επίσης στο Κογκρέσο σχέδιο νόμου που ανοίγει τον δρόμο ώστε να αποκτήσουν την αμερικανική υπηκοότητα εκατομμύρια μετανάστες που βρίσκονται στη χώρα παράτυπα.
Τα εκτελεστικά διατάγματα συμπεριλαμβάνουν: την άμεση άρση των ταξιδιωτικών απαγορεύσεων που είχαν επιβληθεί σε 13 χώρες, με κατά πλειονότητα μουσουλμανικό πληθυσμό – αρκετές στην Αφρική – τον τερματισμό της οικοδόμησης τείχους στα σύνορα με το Μεξικό και την άρση της απαγόρευσης να συμπεριλαμβάνονται οι παράτυποι μετανάστες στις απογραφές πληθυσμού με τις οποίες ορίζονται οι εκλογικές περιφέρειες.
Ο νέος πρόεδρος υπέγραψε επίσης υπόμνημα με το οποίο δίνει οδηγία στο υπουργείο Εσωτερικής Ασφαλείας και στο υπουργείο Δικαιοσύνης να προχωρήσουν σε ενέργειες για να παραταθεί το πρόγραμμα DACA (Deferred Action for Childhood Arrivals), το οποίο προστατεύει από την απέλαση παράτυπους μετανάστες που μπήκαν στις ΗΠΑ όταν ήταν παιδιά, ενώ κατήργησε εκτελεστικό διάταγμα του προκατόχου του που απαιτούσε πολύ πιο σκληρή μεταναστευτική πολιτική πέραν των συνόρων.
Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφαλείας ανέφερε αμέσως μετά ότι τερματίζει ένα πολύ αμφιλεγόμενο πρόγραμμα, που είχε βαφτιστεί Πρωτόκολλα Προστασίας Μεταναστών (Migrant Protection Protocols, MPP) και υποχρέωσε πάνω από 65.000 αιτούντες άσυλο να περιμένουν στο Μεξικό τις αποφάσεις των ειδικών δικαστηρίων για ζητήματα μετανάστευσης όσον αφορά τις αιτήσεις τους.
Την απόφαση να σταματήσει η ανέγερση του τείχους καλωσόρισε χθες βράδυ ο μεξικανός υπουργός Εξωτερικών.
Αναίρεση της απόφασης για αποχώρηση από τον ΠΟΥ
Ερχόμενος σε μία ακόμη ρήξη με τον Τραμπ, αντέστρεψε τη διαδικασία αποχώρησης των ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κίνηση για την οποία είχε δεσμευτεί προεκλογικά. Αποφάσισε μάλιστα ότι στο εξής, τις ΗΠΑ θα εκπροσωπεί στον διεθνή οργανισμό ο Δρ. Άνθονι Φάουτσι, κορυφαίος αμερικανός ανοσολόγος.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξήρε την απόφαση Μπάιντεν να επαναφέρει τη χώρα του στον διεθνή Οργανισμό, κίνηση που χαρακτήρισε «απόλυτα κρίσιμη» για τον καλύτερο διεθνή συντονισμό στον αγώνα εναντίον της πανδημίας του νέου κορονοϊού.
Γέφυρες με το Ιράν
Οι ΗΠΑ επιθυμούν να παρατείνουν και να ενισχύσουν τους πυρηνικούς περιορισμούς του Ιράν, ενώ το ζήτημα αυτό θα τεθεί στις πρώτες διαβουλεύσεις του Τζο Μπάιντεν με τους ξένους ηγέτες και συμμάχους των ΗΠΑ, δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκη.
Ο Μπάιντεν έχει δηλώσει πως, αν η Τεχεράνη ξαναρχίσει να τηρεί πιστά τη συμφωνία του 2015, στο πλαίσιο της οποίας το Ιράν περιόρισε το πυρηνικό πρόγραμμά του με αντάλλαγμα τη χαλάρωση των οικονομικών κυρώσεων, η Ουάσινγκτον θα πράξει το ίδιο.
Αντιδράσεις
Ήδη, η ΄προαναγγελθείσα απόφαση του Τζο Μπάιντεν να αναστείλει την άδεια για τον αγωγό Keystone XL έχει προκαλέσει την αντίδραση του Καναδά, με τον Τζάστιν Τρουντώ να δημοσιοποιεί τη δυσαρέσκειά του.
Τριβές έχει προκαλέσει και η έλλειψη αναφορών στο τοίχος με το Μεξικό. Εκεί, όπως όλα δείχνουν, οι επόμενες κινήσεις θα έχουν να κάνουν με την αναβάθμιση σε επίπεδο υποδομών και τη μείωση της επιτήρησης του από την Υπηρεσία Τελωνίων και Συνόρων (ICE).
Κινήσεις αναμένονται τόσο στις σχέσεις με την Κίνα, όσο και με την ΕΕ. Κεντρικό ρόλο σε αυτές θα έχει η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ στην Ασία. Σε αυτό το πλαίσιο ο Μπάιντεν δεν έχει ξεκαθαρίσει τι θα κάνει με τη συμμετοχή των ΗΠΑ σε εμπορικές συμφωνίες όπως η TAP.
