Δίπολο κινδύνων που απειλεί τις οικονομίες του νότου, κυρίως, βλέπει ο οίκος αξιολόγησης Moody’s προειδοποιώντας για τον αντίκτυπο της παρατεταμένης υστέρησης τουριστικών εσόδων, ενδεχόμενη πρόωρη απόσυρση των κρατικών μέτρων στήριξης και την δυναμική διόγκωσης του χρέους.
Το risk profile της ανάκαμψης στηξν Ευρωζώνη σκιαγραφεί η Moody’s σε έκθεσή της, αναδεικνύοντας, μεταξύ άλλων, το δίπολο κινδύνων που απειλεί την Ελλάδα.
Η πρόωρη απόσυρση των μέτρων στήριξη και ενδεχόμενη παρατεταμένη απώλεια εσόδων από τον Τουρισμό θα έχουν εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες στις προοπτικές των χωρών του Νότου κυρίως. Οι αναλυτές προβλέπου=ν ταχύτερη ανάπτυξη στις χώρες που έριξαν πολλά λεφτά για στήριξη μέσα στην κρίση.
Εξαιρετικά ευάλωτες σε παρατεταμένη υποαπόδοση του Τουρισμού είναι Ελλάδα, Κύπρος, Πορτογαλία, Μάλτα, αλλά και οι πιο βιομηχανοποιημένες Ιταλία και Ισπανία, σύμωνα με τον οίκο Moody’s. Η παραταση της υγειονομικής κρίσης θα μπορούσε να έχει σημαντικά μεγαλύτερες επιπτώσεις -συγκριτικά με τις χώρες του Βορά, και για το Βέλγιο, εξαιτίας της δυναμικής που έχει προσλάβει το Δημόσιο χρέος.
Η Moody’s, βέβαια, σημειώνει ότι Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα και Κύπρος θα είναι οι μεγαλύτεροι ωφελημένοι από το αναπτυξιακό Ταμείο της ΕΕ και τη γενικότερη διάρθρωση της χρηματοδοτικής στήριξης. Ωστόσο, οι υπολογισμοί του οίκου βασίζονται στη δυνητική δυνατότητα και όχι σε κάπιο σενάριο απορρόφησης, με βάση τα υποψήφια σχέδια προς χρηματοδότηση.
Στην πραγματικότητα, η έκθεση της Moody’s στέλνει μήνυμα σε ΕΕ και ΕΚΤ για τη λήψη πρόσθετων, στοχευμένων μέτρων, ώστε να μην προκληθεί ανησυχία στους επενδυτές, γεγονός που θα προκαλούσε εκκροή κεφαλαίων και θα αποδυνάμωνε τις αναπτυξιακές προοπτικές.
Προβλέψεις
Οι αναλυττές του οίκου προβλέπουν ανάκαμψη με ρυθμό 4,6% το 2021 στην Ευρωζώνη, μετά από μια ύφεση 7,7% το 2020. Η επίτευξη των προβλέψεων βασίζεται, στην επάρκεια και διάρκεια των μέτρων στήρθξης, καθώς στην πρόσβαση και των νοικοκυριών στο τραπεζικό σύστημα, με ευνοϊκά επιτόκια. Οι καταναλωτικές δαπάνες είναι πιθανό να αυξηθούν καθώς τα νοικοκυριά αποδεσμεύουν καταθέσεις που συσσώρευσαν κατά τη διάρκεια του lockdown. Ωστόσο, Θα πάρχουν ουσιώδεις διαφοροποιήσεις, ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας σε κάθε χώρα. Κομβικό ρόλο θα παίξει και η διαδικασία εμβολιασμού.
Σύμφωνα με τη Moody’s μόνο η Λιθουανία θα μπορέσει να ανακτήσει τις απώλειες και να επανέλθει στα προ-κορονοϊού επίπεδα παραγωγής έως το τέλος του 2021. Οι μεγάλες οικονομίες της ζώνης του ευρώ – η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία – δεν θα επανέλθουν στα προ-κρίσης επίπεδα πριν το 2022.
Ως εκ τούτου, οι αναλυτές της Moody’s διατηρούν υψηλό risk profile λόγω της δεδομένης αβεβαιότητας στο μέτωπο της πανδημίας και των συνεπακόλουθων κινδύνων πολιτικής.
Ο δρόμος προς την ανάκαμψη παραμένει εύθραυστος λόγω της αβέβαιης δυναμικής της πανδημίας. Η επαναφορά των lockdown στην Ευρώπη αποτελεί σαφή ένδειξη προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο κίνδυνος περαιτέρω μεταλλάξεων του κορονοϊού αυξάνει επίσης την πιθανότητα κυλιόμενων lockdown.
Παρά την έναρξη του εμβολιασμού, οι κίνδυνοι βαρύνουν περισσότερο στο risk profile της ανάπτυξης.
Ανάκαμψη πολλών ταχυτήτων
H Moody’s επισημαίνει ότι η απόδοση των οικονομιών στην Ευρωζώνη θα εμφανίσει σημαντικές διαφοροποιήσεις. Η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία θα σημειώσουν τους ισχυρότερους ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά αυτό αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό μια «τεχνική» αντίδραση μετά από τη μεγάληπίεση που δέχθηκαν το 2020. Η παραγωγή αυτών των χωρών, όμως, θα παραμείνει πολύ κάτω από την προ της κρίσης
Ωστόσο, οι κυβερνητικές πολιτικές και η χρηματοδότηση της ΕΕ θα παρέχουν περαιτέρω υποστήριξη. Στη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, η μείωση της οικονομικής δραστηριότητας ήταν ηπιότερη το 2020, αντικατοπτρίζοντας κυρίως τα διαρθρωτικά οικονομικά χαρακτηριστικά αλλά και την αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης. Καθοριστικό ρόλο έπαιξαν εκεί τα μεγάλα δημοσιονομικά πακέτα στήριξης και κινητροδότησης.
Ο οίκος αναμένει ότι οι χώρες που παρουσίασαν μεγαλύτερη αντοχή στην κρίση, λόγω της απόδοσης των μέτρων στήριξης, θα επανακάμψουν ταχύτερα από τις υπόλοιπες.
Πρόωρη απόσυρση στήριξης
Σύμφωνα με τη Moody’s τον κίνδυνο μεγαλύτερης ύφεσης και πιο αδύναμης ανάπτυξης αυξάνει το ενδεχόμενο πρόωρης απόσυρσης των καρτικών μέτρων στήριξης. Όπως αναφέρει στην έκθεσή του ο οίκος αξιολόγησης, κάτι τέτοπιο θα δημιουργούσε νέο κύμα χρεοκοπιών, επιταχύνοντας την απώλεια θέσεων εργασίας και μεγιστοποιώντας τον αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία.
Η Κύπρος μαζί με τις Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία και Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε περαιτέρω πτώχευση εταιρειών και αύξηση της ανεργίας καθώς διαθέτουν μεγάλο ποσοστό μικρών επιχειρήσεων που δέχονται περισσότερη οικονομική πίεση, υπογραμμίζει ο Moody’s, σε έκθεση για την Ευρωζώνη που δημοσιοποίησε την Δευτέρα με τίτλο «Αρνητικές προοπτικές του 2021 που οφείλονται σε σημαντική οικονομική και δημοσιονομική αβεβαιότητα».
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής βρίσκονται σε “αχαρτογράφητα νερά” και ο χρόνος και η επικέντρωση στην απόσυρση των μέτρων στήριξης αποτελεί “πολύ σημαντική πρόκληση πολιτικής”, υπογραμμίζει.
Αντίθετα, ο οίκος τονίζει πως εάν τα μέτρα στήριξης παραταθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτό θα μπορούσε να καθυστερήσει την επαναδραστηριοποίηση ανά τομέα και να αυξήσει τον αριθμό των εταιρειών «ζόμπι», πλήττοντας την παραγωγικότητα και επιβραδύνοντας την ανάκαμψη.
«Αυτός είναι ιδιαίτερος κίνδυνος για χώρες που έχουν εφαρμόσει γενναιόδωρα προγράμματα διατήρησης θέσεων εργασίας όπως η Ολλανδία, η Γερμανία και η Γαλλία», σημειώνεται στην έκεθση.
Κίνδυνος ασφυξίας
Η Moody’s επισημαίνει ότι είναι μεγαλύτεροι οι πιστωτικοί κίνδυνοι για Κύπρο, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία, δεδομένης της υψηλής έκθεσής τους στην κρίση, όπως σημειώνει, μαζί με τον περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο που διαθέτουν αυτές οι χώρες.
Είναι σαφές, προσθέτει, ότι τα κράτη με αυξανόμενο χρέος, ακόμη και πριν από την εκδήλωση της πανδημίας, που αντιμετωπίζουν διαρθρωτικά εμπόδια για ισχυρότερη ανάπτυξη, θα δεχθούν τις μεγαλύτερες πιέσεις για να αντιστρέψουν την αυξητική πορεία του χρέους τους, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν αυτοί οι κίνδυνοι.
Σε αυτές τις χώρες, σύμφωνα με τον Moody’s, περιλαμβάνονται οι Ιταλία, Κύπρος, Ισπανία και Πορτογαλία, αλλά και η Γαλλία και το Βέλγιο.
Ωστόσο, ο αμερικανικός οίκος αναφέρει στο σημείο αυτό ότι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα θα προσφέρουν σημαντική χρηματοδοτική στήριξη και τονίζει ότι ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ, Ελλάδα, Ισπανία, Κύπρος και Ιταλία αναμένεται να επωφεληθούν περισσότερο σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας τους.
«Περιμένουμε σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις μόνο από το δεύτερο εξάμηνο του 2021», σημειώνει.
