Προεκτάσεις πολύ μεγαλύτερες από αυτές που φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού και αναδεικνύουν τα media έχουν οι φήμες για επικείμενο ανασχηματισμό, η αναγκαιότητά του και η τελική απόφαση -αν ληφθεί- για την υλοποίησή του.
- Αυξάνεται το πολιτικό ρίσκο
- Ενισχύεται η γεωπολιτική αβεβαιότητα
- Επιβραδύνεται η λειτουργία της κυβέρνησης
- Υποστρέφει η οικονομία
Η απόφαση του ανασχηματισμού μοιάζει ειλημμένη. Οι λόγοι και τα αποτελέσματα που θα έχει στο εσωτερικό σκηνικό και ο αντίκτυπος στη διεθνή θέση της Ελλάδας παραμένουν ζητούμενο. Τα εθνικά θέματα δεν αποκλείεται να οδηγήσουν σε πρόωρες εκλογές, εντός του έτους. Το σκηνικό που διαμορφώνουν οι αποφάσεις του πρωθυπουργού τώρα, θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις μέχρι τον Ιούνιο ή το Φθινόπωρο του 2021.
Με την οικονομία στο ναδίρ, τα εθνικά θέματα να έχουν τεθεί σε αναπόδραστη τροχιά διαπραγματεύσεων και την κοινωνία να ταλανίζεται, το Μαξίμου φαίνεται ότι εξετάζει όλα τα ενδεχόμενα, ακόμα και αυτό της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Υπ’ αυτό το πρίσμα, ο ανασχηματισμός θα αποτελέσει το βαρόμετρο των διαθέσεων και επικρατέστερων σεναρίων για τις επόμενες κινήσεις του πρωθυπουργού.
Μέχρι τώρα τα σενάρια που δημοσιεύονται στα media δεν διαφοροποιούνται ουσιωδώς μεταξύ τους, ενώ επαναλαμβάνουν με εμμονή τα ίδια πρόσωπα. Τα περισσότερα μάλιστα είχαν παίξει με αξιώσες και στον προηγούμενο ανασχηματισμό. Η πηγή των διαρροών όμως δεν είναι ακόμα γνωστή, κι αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία. Η μάχη των κομματικών φατριών είναι πάντα ισχυρή στη Νέα Δημοκρατία και ιδιαίτερα σε περιόδους ανακατατάξεων.
Στρατηγικά σημεία…
Ο διακηρυγμένος στόχος της ταχείας απορρόφησης Ευρωπαϊκών κονδυλίων και η διαχείρισή τους από ομάδα υπό τον άμεσο έλεγχο του Κυριάκου Μητσοτάκη, δημιουργεί μια σαφή και αναπόδραστη δυναμική διεύρυνσης του κυβερνητικού σχήματος.
Σε αυτό το πλαίσιο η επιτροπή Πισσαρίδη θα “κλέψει” αρμοδιότητες από τον Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος θεωρείται βέβαιο ότι θα διατηρήσει τη θέση του αλλά με αρμοδιότητες που θα περιορίζονται στην καθημερινότητα.
Αλλαγές δεν αποκλείονται και στο υπουργείο Εργασίας, ιδιαίτερα μάλιστα αν αναπτυχθεί δυναμική πρόωρων εκλογών. Εκεί είναι πιθανό να αναβαθμιστεί ο Παναγιώτης Τσακλόγλου και να μεταφερθεί σε άλλο υπουργείο ή στην Κ.Ο. ο Γιάννης Βρούτσης.
Dynamics αλλαγών καταγράφονται και στο υπουργείο Οικονομικών, όπου ο Χρήστος Σταϊκούρας αντιμετωπίζει προβλήματα στα Eurogroup και φαίνεται να υπολείπεται του απαιτούμενου μεγέθους. Ο Γιώργος Ζαββός, παρότι έχει προβλήματα με τον Γιάννη Στουρνάρα δεν φαίνεται να μετακινείται, ούτε όμως να αναβαθμίζεται.
…και πρόσωπα
Σύμφωνα με την “Καθημερινή” οι αλλαγές που σχεδιάζει ο πρωθυπουργός δεν περιλαμβάνουν στην παρούσα φάση νέα ανοίγματα στον κεντροαριστερό χώρο, αλλά στροφή στην παράταξη, με αξιοποίηση βουλευτών του κόμματος.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν ο Χρήστος Ταραντίλης, ο Θοδωρής Ρουσόπουλος, ο Σπήλιος Λιβανός, οι τρεις «γαλάζιοι» διεθνολόγοι Δημήτρης Καιρίδης, Τάσος Χατζηβασιλείου και Αγγελος Συρίγος, αλλά και βουλευτές που εκπροσωπούν μεγάλες εκλογικές περιφέρειες, όπως για παράδειγμα ο Κώστας Κατσαφάδος από την Α΄ Πειραιά».
Το “αυτί” του Μητσοτάκη
Πλέον όμως υπάρχουν και ακόμα πιο λεπτές ισορροπίες. Ακόμα και μέσα στο Μαξίμου υπάρχουν αντίπαλα στρατόπεδα, τα οποία μάχονται για το “αυτί” του Κυριάκου Μητσοτάκη. Από τη μια πλευρά είναι η ομάδα του υπουργού Επικρατείας, Γιώργου Γεραπετρίτη και από την άλλη του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου. Μεταξύ διασταυρούμενων πυρών βρίσκονται ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας και ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης. Η θέση που θα πάρουν τελικά Πατέλης και Πέτσας εκτιμάται ότι θα είναι αυτή που θα γείρει την πλάστιγγα.
Σε τέτοιες περιστάσεις ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όμως, εκμεταλλεύεται και άλλους διαύλους και επιρροές που έχει διάθεσή του, όπως του διοικητή της ΕΥΠ, Παναγιώτη Κοντολέων και της πρέσβειρας της Ελλάδας στις ΗΠΑ, Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου. Οι πληροφορίες για τον τρόπο που διαβάζουν στην Άγκυρα και στην Ουάσιγκτον τις εξελίξεις είναι κρίσιμες για τη λήψη καίριων αποφάσεων.
Ρόλο στις επικείμενες εξελίξεις επιχειρούν να παίξουν και εξωθεσμικοί παράγοντες, αυτόνομα ή σε συνεργασία με κομματικά και ενδοκυβερνητικά κέντρα και στελέχη. Έτσι ερμηνεύονται οι επιθέσεις στην κυβέρνηση και σε συγκεκριμένους υπουργούς από φίλα προσκείμενα media. Βήμα και Καθημερινή έχουν εξαπολύσει επιθέσεις κατά της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας και της ομάδας διαχείρισης των εξωτερικών θεμάτων αντίστοιχα. Είναι γνωστό ότι οι επιχειρηματίες Μαρινάκης και Αλαφούζος έχουν απευθείας γραμμή με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και αντιδρούν όταν νιώθουν ότι ο δίαυλος αυτός δεν είναι καθαρός ή λειτουργικός.
Τα σενάρια και τα μηνύματα
Ένας μικρός ανασχηματισμός, όπως ο προηγούμενος, θα είναι μήνυμα ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν σκέφτεται επί του παρόντος πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Αποφεύγοντας μεγάλες αλλαγές, ο πρωθυπουργός θα διαμηνύσει ότι υπάρχει ακόμα χρόνος πολύς και ότι δεν έχει προκαθοριστεί η πλεύση, αλλά παραμένει υπό δυναμική διαμόρφωση. Όπερ σημαίνει ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών όταν θα ολοκληρώνονται οι διεργασίες στα εθνικά θέματα και αφού θα έχει ξεκινήσει η ροή ευρωπαϊκών κεφαλαίων.
Ένας ευρύς αλλά κομματικός ανασχηματισμός, με την εκμετάλλευση περισσοτέρων βουλευτών, σενάριο που είναι το επικρατέστερο, με βάση τα έως τώρα δημοσιεύματα, στέλνει μήνυμα ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης τακτοποιεί εκκρεμότητες και ετοιμάζεται για εκλογές, μέσα στο πρώτο 4μηνο του 2021.
Παράλληλα, από τον ανασχηματισμό μπορεί να προκύψουν πρόσθετα στοιχεία. Η συμμετοχή εξωκοινοβουλευτικών από άλλους χώρους, η απομάκρυνση προσώπων που ανήκουν σε συγκεκριμένες εσωκομματικές φράξιες, είναι επίσης μηνύματα που δεν μπορούν να παραβλεφθούν.
Πρόωρες εκλογές
Οι φήμες για ανασχηματισμό οργιάζουν, η αποδοτικότητα της κυβέρνησης υποχωρεί σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, το πολιτικό ρίσκο αυξάνεται, οι εταίροι ανησυχούν, ενώ ακόμα και στην Άγκυρα εξετάζονται οι ευκαιρίες που δημιουργεί το σκηνικό αναταραχής.
Οι εισηγήσεις που δέχεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης να πάει σε πρόωρες εκλογές έχουν σχέση και με την αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να καρπωθεί την κυβερνητική φθορά ακόμα και δημοσκοπικά. Τα χαμηλά επίπεδα συσπείρωσης της αντιπολίτευσης σε αυτή τη φάση, αποτελούν παράγοντα που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στην αξιολόγηση των πολιτικών επιλογών.
Ως εκ τούτου η αδυναμία του Αλέξη Τσίπρα και της Φώφης Γεννηματά να ελέγξουν το χώρο του κέντρου, θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η αντιπολίτευση, από την πλευρά της, δεν φαίνεται διατεθειμένη να αντιπαρατεθεί σε αυτή τη φάση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, καθώς δεν θέλει να κάψει πρόωρα χαρτιά αντιδρώντας και να χάσει τη δυνατότητα να θέσει μαζικά θέματα την εντεκάτη ώρα ελέγχοντας το σκηνικό και προσδιορίζοντας την πολιτική ατζέντα.
Ο παράγοντας Ερντογάν
Ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει απελπισμένα να κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα, καθώς γνωρίζει ότι μπορεί να κερδίσει πολύπλευρα και όχι απαραίτητα στο Αιγαίο. Κεντρικός στόχος του Τούρκου προέδρου είναι να αναγνωριστεί η χώρα του ως de facto περιφερειακή υπερδύναμη και να αποκτήσει στρατηγική αυτονομία στη διευθέτηση θεμάτων στην ανατολική Μεσόγειο.
Η επίτευξη συμφωνίας με την Ελλάδα, ακόμα και πικρής για την Τουρκία, θα ήταν ένα πολύ θετικό βήμα στην κατεύθυνση απόδειξης της διάθεσής του Ταγίπ Ερντογάν να παίξει -εν τέλει- σταθεροποιητικό ρόλο. Η παρατεταμένη ρευστότητα που εμφανίζει το γεωπολιτικό σκηνικό στην περιοχή της MENA (Middle East North Asia) είναι μεν χρήσιμη για την διάχυση της τουρκικής παρουσίας και ενίσχυση των ερεισμάτων του, όχι όμως βιώσιμη στο πλαίσιο της στρατηγικής εμπέδωσης του ρόλου της ως υπερδύναμη μεσοπρόθεσμα.
Το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στην Ελλάδα, θα μπορούσε να δυναμιτίσει τον διάλογο πριν ακόμα ξεκινήσει. Συνεπώς, αν από τον ανασχηματισμό προκύψει εκλογική διαμόρφωση, τότε το μήνυμα που θα λάβει ο Ερντογάν θα είναι η αντίδραση του Μητσοτάκη εάν επιχειρήσει η Άγκυρα να περάσει τις κόκκινες γραμμές: Εκλογές.
Δεν μπορεί να αποκλειστεί βέβαια το σενάριο η Τουρκία να επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί το κενό εξουσίας στις ΗΠΑ, τον αναβρασμό στην ΕΕ και την παροδική πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα για να δημιουργήσει τετελεσμένα και να επιβάλλει δυναμική στο Αιγαίο.
