Νέο πεδίο κοινωνικής πόλωσης και πολιτικής αντιπαράθεσης δημιουργείται, καθώς αναπτύσσουν δυναμική τα εξοπλιστικά προγράμματα της Ελλάδας. Έτσι, ενώ ο πρωθυπουργός ανακοίνωνε την επικείμενη υπογραφή συμφωνίας για την απόκτηση των γαλλικών Rafale, στη Βουλή, στα social media το θέμα λάμβανε δυσθεώρητες διαστάσεις.
Σε εργαλεία υβριδικού πολιτικού πολέμου αναδεικνύονται τα Rafale, οι Belh@rra και τα εξοπλιστικά. Οι λομπίστες και… οι εθνικοπατριωτικές κορώνες συνθέτουν ένα ιδιαίτερα εύφλεκτο και εύπλαστο πολιτικό σκηνικό. Τα εξοπλιστικά είναι το μικρό… παιχνίδι
Σε αυτή τη φάση η υπόθεση των εξοπλιστικών προγραμμάτων είναι εν πολλοίς προαποφασισμένη και δρομολογημένη, με ελάχιστες παραμέτρους να παραμένουν υπό διαβούλευση. Συνεπώς, η ανακίνηση τέτοιων θεμάτων με ένταση, δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των παιχτών, αλλά την ανάγκη των πολιτικών για αλλαγή της ατζέντας.
Το κλίμα που έχει διαμορφωθεί δεν απέχει πολύ -ποιοτικά- από αυτό που είχε οικοδομηθεί γύρω από την απόκτηση των -επίσης γαλλικών- φρεγατών Belharra. Δηλώσεις, υπονοούμενα, άρθρα και “ειδικοί” δημιουργούσαν δυναμική μέχρι… την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων και ενώ άπαντες περίμεναν να πέσουν οι υπογραφές. Ακόμα όμως και μετά την απόσυρση του ελληνικού ενδιαφέροντος για τις φρεγάτες της NAVAL Group, η αντιπαράθεση συνεχίστηκε.
Το ζήτημα των εξοπλιστικών προκαλεί πολύ μεγαλύτερη ή πιο εμφανή κοινωνική ένταση, συγκριτικά με τον βαθμό και το επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Το κλίμα όμως που διαμορφώνεται σε media και social μοιάζει εύκολα… διαχειρίσιμο. Η αναντιστοιχία αυτή όμως είναι και ο λόγος που κάνουν τα συγκεκριμένα ζητήματα ιδιαίτερα… χρηστικά.
Οι στόχοι και οι απολήξεις της πολιτικής και ενδεχομένως στρατηγικής αντιπαράθεσης είναι πολλαπλοί. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα σύνθετη, καθώς δεν αφορά την αντιπαράθεση εταιριών και την προσπάθεια επηρεασμού της εκάστοτε κυβέρνησης. Εν προκειμένω, μάλιστα, η κυβέρνηση φαίνεται να διαδραματίζει ενεργό στην τροφοδότηση του κλίματος. Στόχος: Να πολώσει το κοινό και να εκμεταλλευτεί τη δυναμική για να εκτρέψει τον δημόσιο διάλογο.
Τα υβριδικά δίκτυα και το τηλεκοντρόλ
Τα μέσα, οι μέθοδοι και οι μηχανισμοί που καθορίζουν την ένταση και επηρεάζουν την επικαιρότητα δεν είναι πάντα αντιληπτά σε πρώτη ανάλυση. Τέτοιες διαμορφώσεις κοινωνικο-πολιτικού πεδίου, πλέον, είναι προϊόν αλληλεπίδρασης πολλών παραγόντων και εκμετάλλευσης meta-data. Πρόκειται για ιδιαίτερα προηγμένα συστήματα και υβριδικά δίκτυα, η διαχείριση των οποίων γίνεται αποκεντρωμένα, αλλά υπό κεντρική διεύθυνση. Υπ αυτό το πρίσμα, οι παράγοντες που θα μπορούσαν να κρατούν το… “τηλεκοντρόλ” των εξελίξεων περιορίζονται σε μια πολύ μικρή και σίγουρα αλληλεπιδρούσα ομάδα ανθρώπων.
Τα εξοπλιστικά και οι λομπίστες
Τα εξοπλιστικά προγράμματα και ιδιαίτερα η προμήθεια των γαλλικών αεροσκαφών Rafale επανέρχονται στο προσκήνιο με μπαράζ αναφορών από φιλοκυβερνητικά media και πρόσθετη ώθηση από την ανακοίνωση του πρωθυπουργού στη Βουλή ότι οι συμβάσεις θα υπογραφούν εντός του Δεκεμβρίου.
Η ένταση με την οποία επανέρχεται το ζήτημα προμήθειας των γαλλικών μαχητικών, αμέσως μετά το φιάσκο τη Σύνοδο Κορυφής, που δεν απέφερε τους αναμενόμενους καρπούς, δημιουργεί την αίσθηση προσπάθειας “μπαζώματος” της επικαιρότητας. Παράλληλα, οι επιθέσεις media στη στάση που τήρησαν τα κόμματα της Αριστεράς, καταψηφίζοντας το νομοσχέδιο, συμβάλλουν ενεργά στη δημιουργία κλίματος πόλωσης.
Επίσης, τα ίδια media είναι που προπαγανδίζουν τις άριστες σχέσεις με τη Γαλλία και “φορτώνουν” στη Γερμανία τη μη επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία στην πρόσφατη και την προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής.
Η τάση αυτή γίνεται ακόμη πιο έντονη και διάφανη στα social media, όπου επανέρχεται το θέμα των φρεγατών, των ελληνογαλλικών σχέσεων και όλα αυτά με φόντο την κλιμακούμενη ένταση με την Τουρκία.
Είναι προφανές ότι πλέον έχει εμπεδωθεί μια έντονη πολεμοκεντρική γραμμή σε επικοινωνιακό επίπεδο, η οποία γενικά υποβόσκει. Αναδεικνύεται όμως σε μείζονα όταν κλυδωνίζεται η κυβέρνηση και ιδιαίτερα ο πρωθυπουργός.
Τα Rafale… έρχονται
Η Ελλάδα έχει συμφωνήσει με τη Γαλλία την απόκτηση 18 μαχητικών αεροσκαφών 4ης γενιάς Rafale. Το ζήτημα απασχολεί την επικαιρότητα σε κύκλους πριν από την ανακοίνωσή του και συνεχίζει και αρκετό καιρό μετά, ενόψει της υπογραφής της συμφωνίας.
Χαρακτηριστικά, όπλα, ισορροπία δυνάμεων και ο οδικός χάρτης της άφιξης των αεροσκαφών στην Ελλάδα βρίσκονται διαρκώς στην επικαιρότητα.
Η ανακοίνωση για την αγορά των μαχητικών αεροσκαφών, γαλλικής κατασκευής, τα οποία θα αντικαταστήσουν τα παλαιά Mirage, είχε προκαλέσει εντύπωση τόσο στον ευρωπαϊκό όσο και στον τούρκικο Τύπο, καθώς η ένταξη των Rafale επηρεάζει την ισορροπία ισχύος στην ευρύτερη περιοχή.
Τα 18 αεροσκάφη, εκ των οποίων τα έξι (δύο διθέσια και τέσσερα μονοθέσια) καινούργια και δώδεκα μεταχειρισμένα (δύο διθέσια και δέκα μονοθέσια) από την Γαλλική Πολεμική Αεροπορία, μαζί με τα απαραίτητα όπλα, εξοπλισμό υποστήριξης, ανταλλακτικά, αλλά και υπηρεσίες εν συνεχεία υποστήριξης, θα κοστίσουν 1,92 δισ. ευρώ (χωρίς κρατήσεις) τα αεροσκάφη και 400 εκατ. ευρώ (χωρίς κρατήσεις), τα όπλα τους.
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, στα όπλα περιλαμβάνονται κατευθυνόμενα βλήματα «Μeteor», καθώς και οι απαραίτητες αναβαθμίσεις υπαρχόντων βλημάτων προκειμένου να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα νέα αεροσκάφη (Mica, Scalp, Exocet).
Από το υπουργείο Άμυνας διαρρέεται ότι η επιλογή αρκετών μεταχειρισμένων αεροσκαφών έχει να κάνει με την αμεσότητα της παραλαβής και τη συνεπακόλουθη ενίσχυση του στόλου της Πολεμικής Αεροπορίας, ιδιαίτερα σε όρους διαθεσιμότητας.
Οι φρεγάτες
Η ελληνική κυβέρνηση είχε αρχικά προγραμματίσει να αποκτήσει και γαλλικές φρεγάτες και μάλιστα τύπου Belh@rra. Το σχέδιο αυτό όμως ναυάγησε. Η αποτυχία αυτή αποδίδεται κυρίως στο υψηλό κόστος και στον χρόνο αναμονής.
Εν συνεχεία επί τάπητος έπεσαν μια σειρά από εναλλακτικές. Η λύση απόκτησης αμερικανικών φρεγατών φαίνεται ισχυρότερη από τα δημοσιεύματα. Το ΠΝ εμφανίζεται έτοιμο να παραγγείλει φρεγάτες MMSC, αν και στο τραπέζι τέθηκαν και άλλα σενάρια.
Στα social media δημιουργήθηκε κλίμα κατακραυγής, χωρίς όμως έντονες αιχμές κατά της κυβέρνησης. Τα περισσότερα σχόλια εστίασαν κυρίως στην ακαταλληλότητα των πλοίων, σε αντιδιαστολή με την αποτελεσματικότητα των Belh@rra.
Είναι εμφανές ότι μέρος στην αντιπαράθεση για τα εξοπλιστικά λαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερες ομάδες ανθρώπων. Συνεπώς, οι μηχανισμοί επηρεασμού και χειραγώγησης της κοινής γνώμης που στήνουν οι εταιρίες που ερίζουν για τα εξοπλιστικά συμβόλαια δεν είναι οι παραδοσιακοί, αλλά νέοι και υβριδικοί.
