Διαστάσεις χιονοστιβάδας προσλαμβάνουν οι καταγγελίες, αποκαλύψεις και οι διαφοροποιήσεις επιστημόνων για τις πρακτικές και τις αποφάσεις στη διαχείριση του δεύτερου κύματος του κορονοϊού στην Ελλάδα. Το σκηνικό αρχίζει να γίνεται εκρηκτικό, καθώς οι συγκρούσεις εξελίσσονται ταυτόχρονα σε ενδοκυβερνητικό, επιστημονικό και κομματικό επίπεδο.
Σε μοχλό περιορισμένων ή και ευρύτερων πολιτικών ανακατατάξεων εξελίσσεται η διαχείριση του δεύτερου κύματος του κορονοϊού στην Ελλάδα, η οποία αποδεικνύεται, ελλιπής και προβληματική. Ζητούμενο, για την κυβέρνηση, παραμένει η προστασία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Σε αυτό το πλαίσιο ήδη από τις ανακοινώσεις για το lockdown ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσιάστηκε μαζί με τον Σωτήρη Τσιόδρα, επιχειρώντας έτσι να διαχύσει ευθύνες. Τώρα, μπαράζ δημοσιευμάτων στοχοποιούν επιτελείς, αναδεικνύοντας μια ενδοκυβερνητική διελκυστίνδα. Το ύφος και τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι η αντιπαράθεση έχει περάσει πλέον σε άλλο επίπεδο.
Λοιμωξιολόγοι, επιδημιολόγοι και μέλη της επιτροπής του υπουργείου Υγείας, διαμηνύουν σε όλους τους τόνους ότι τα έως τώρα αποτελέσματα του lockdown δεν είναι ικανοποιητικά. Παράλληλα, εισηγούνται δημοσίως παράταση των περιοριστικών μέτρων μέχρι τουλάχιστον τις 14 Δεκεμβρίου. Επί τάπητος βρίσκονται και προτάσεις για διατήρηση της αναστολής λειτουργίας των σχολείων μέχρι τον Ιανουάριο.
Παράλληλα, δημοσιεύματα ελληνικά και ξένων media αναδεικνύουν την αποτυχία κυβέρνησης και ειδικών στην πρόβλεψη και την εξέλιξη του δεύτερου κύματος της πανδημίας στην Ελλάδα, πυροδοτώντας ένα πολιτικό και ενδοκυβερνητικό blame game. Εφημερίδες, site και κανάλια φιλοξενούν εκτενή ρεπορτάζ, απόψεις και καταγγελίες ειδικών, πολιτικών και πλέον τις κραυγαλέες ανησυχίες των δημοσιογράφων.
Σε αυτή τη φάση δεν είναι σαφές αν και σε ποιό βαθμό το Μαξίμου ακολουθεί ή καθοδηγεί τις εξελίξεις αυτές, επιχειρώντας να διαχύσει την ευθύνη.
Ο έλεγχος χάθηκε το καλοκαίρι
Η κατάσταση όμως είναι γνωστή από το καλοκαίρι, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπό τη σκιά όχι πάντα εμφανών περιστάσεων, αποψίλωσε τον υπουργό Υγείας, Βασίλη Κικίλια, εκχωρώντας το μεγαλύτερο μέρος των αρμοδιοτήτων του στον υφυπουργό, Βασίλη Κοντοζαμάνη.
Το Crisis Monitor είχε εγκαίρως επισημάνει τα σημεία των καιρών, τα κενά στο σύστημα του ΕΟΔΥ και τις ελλείψεις που δημιουργούσαν τα παρεχόμενα στοιχεία. Στη διαμόρφωση της εικόνας αποσάθρωσης συνέβαλλαν και οι εσωκομματικές πιέσεις το καλοκαίρι και στις αρχές του Φθινοπώρου, όταν τέθηκε επί τάπητος η επιβολή lockdown στη Βόρεια Ελλάδα. Τότε, αν αυτού αρχικά επελέγη ο κοινωνικός αυτοματισμός και το blame game άλλοτε ηλικιακών και άλλοτε κοινωνικών ομάδων και δραστηριοτήτων. Εν τέλει και με μεγάλη καθυστέρηση αποφασίστηκε το οριζόντιο lockdown.
Παρά τα πρόσθετα μέτρα όμως και την ύφεση του επιδημικού φορτίου στα αστικά κέντρα, εστίες υπερμετάδοσης του κορονοϊού συνεχίζουν να “σκάνε” σε πολλές περιοχές στη Βόρεια Ελλάδα.
Το μπάχαλο ήταν… γνωστό. Τώρα βιώνουμε τις συνέπειες
Το Crisis Monitor ανέδειξε τις πολιτικές πιέσεις και τη διελκυστίνδα με επίκεντρο την επιβολή περιοριστικών μέτρων στη Θεσσαλονίκη τον Αύγουστο:
Κορονοϊός: Εμφύλιος σε κυβέρνηση και ΝΔ για τα μέτρα σε Θεσσαλονίκη-Χαλκιδική— 7 Αυγούστου 2020
Εν συνεχεία, στις 20 Σεπτεμβρίου για δεύτερη φορά επισημαίνει τα προβλήματα καταγραφών στα στοιχεία του ΕΟΔΥ:
Κορονοϊός: Μπάχαλο τα στοιχεία του ΕΟΔΥ. Αυξάνονται νεκροί και διασωληνωμένοι—20 Σεπτεμβρίου 2020
Και τέλος, επισημαίνει ξανά τις αντίρροπες δυνάμεις που ασκούνται τη στιγμή που συζητώνταν τα μέτρα για την Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική.
Η Θεσσαλονίκη πάει για καραντίνα. «Εμφύλιος» σε ΝΔ και αστυνομία— 2 Νοεμβρίου 2020
Η αναζωπύρωση του blame game και η διάχυσή του στα media, ωστόσο, αποτελούν ενδείξεις ευρύτερων επικείμενων ανακατατάξεων. Η μορφή με την οποία θα αποτυπωθούν αυτές στο πολιτικό σκηνικό παραμένει υπό εξέταση.
Τα λάθη
Η κυβέρνηση αγνόησε, εκτός των άλλων, και τις συστάσεις του ΠΟΥ για αλλαγή της κουλτούρας των περιοριστικών μέτρων, τις επιπτώσεις της κοινωνικής κόπωσης στην αποτελεσματικότητα ως προς την καμπύλη μετάδοσης. Έτσι, η κυβέρνηση αναγκάστηκε σε παλινδρομήσεις.
Αρχικά, άπαντες δήλωναν κατηγορηματικά ότι δεν υπάρχει προοπτική δεύτερου lockdown.
- Εν συνεχεία, χωρίστηκε η Ελλάδα σε ζώνες επιδημικού κινδύνου και επιχειρήθηκε η λήψη τοπικών μέτρων. Σύντομα αυτή η λογική αντικαταστάθηκε
- από άλλη με λιγότερες διαβαθμίσεις και αυτή μέσα σε ένα 24ωρο
- με τη στρατηγική της “ενιαίας υγειονομικής περιφέρειας” και το οριζόντιο lockdown.
Το Der Spiegel “τα χώνει”
Οι πιέσεις προς την κυβέρνηση και ιδιαίτερα στον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη να λάβει αποφάσεις και να ξεκαθαρίσει το σκηνικό, εντείνονται, ενώ το δεύτερο κύμα του κορονοϊού στην Ελλάδα, δεν έχει ακόμα ελεγχθεί, μετά από τρεις εβδομάδες οριζόντιου lockdown.
Ενδεικτικό των διαστάσεων που λαμβάνει η αντιπαράθεση για τους χειρισμούς στο δεύτερο κύμα της πανδημίας είναι το δημοσίευμα του έγκυρου γερμανικού περιοδικού Der Spiegel. Σε άρθρο με τίτλο «Η ελληνική τραγωδία με τον κορωνοϊό», το Der Spiegel σκιαγραφεί την παταγώδη αποτυχία της ελληνικής κυβέρνησης να προβλέψει και να τιθασεύσει το δεύτερο κύμα της πανδημίας του κορονοϊού.
Δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στη Θεσσαλονίκη στον υπότιτλο του άρθρου το Der Spiegen αναφέρει:
“Η Ελλάδα ξεπέρασε το πρώτο κύμα της πανδημίας σχετικά εύκολα. Τώρα όμως καταγράφεται ρεκόρ κρουσμάτων και θυμάτων. Τι πήγε στραβά;”
Μεταξύ άλλων το Der Spiegel θέτει στο στόχαστρο και την Ορθόδοξη Εκκλησία, επισημαίνοντας την αργοπορία και νωχελικότητα με την οποία αντέδρασε.
Η γερμανική ιστοσελίδα παρατηρεί ότι:
«Η αναζήτηση απαντήσεων επικεντρώνεται στη Θεσσαλονίκη, η οποία θεωρείται το επίκεντρο του δεύτερου κύματος της πανδημίας. Ορισμένοι ειδικοί εκφράζουν φόβους μήπως η Θεσσαλονίκη γίνει δεύτερο Μπέργκαμο αν δεν βρεθεί τρόπος να περιοριστούν τα κρούσματα. Γιατί όμως η Θεσσαλονίκη; Γίνεται λόγος για τους 100.000 φοιτητές της πόλης, το χαλαρό τρόπο ζωής, τα πολυάριθμα παράνομα πάρτι και την αδιαφορία για τα περιοριστικά μέτρα όπως η χρήση προστατευτικής μάσκας. Όμως αυτά τα φαινόμενο δεν περιορίζονται στη Θεσσαλονίκη.
Το καλοκαίρι
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει το άρθρο στο ρόλο της άρσης των μέτρων το καλοκαίρι:
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού κυβέρνηση και πληθυσμός χαλάρωσαν και το φθινόπωρο κανείς δεν είχε πια όρεξη για νέο γύρο αυστηρών μέτρων. Ακόμα κι όταν η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο, πολύς κόσμος και κυρίως ηλικιωμένοι βγήκαν από τα σπίτια για να ψωνίσουν στις λαϊκές αδιαφορώντας για ισχύοντες κανόνες.
Πλατείες, πάρτι και Εκκλησία
Ανησυχία προκαλούν και οι βραδινές συναντήσεις δεκάδων ατόμων σε πάρκο της Καλαμαριάς. Σε αυτά τα αυτοσχέδια πάρτι ρέει άφθονο αλκοόλ και ντελίβερι φέρνουν πίτσες και σουβλάκια. Μόλις εμφανιστεί η αστυνομία, το πλήθος διαλύεται γρήγορα. Στο μικροσκόπιο των αρχών βρίσκεται τώρα και η ορθόδοξη εκκλησία. Χρειάστηκε αρκετός χρόνος έως ότου κυβέρνηση και εκκλησία άρχισαν να προειδοποιούν για τους κινδύνους της πανδημίας. Αυστηρά μέτρα ελήφθησαν μόλις τώρα».
Λινού: Λάθος τα στοιχεία
Ταυτόχρονα, μια άλλη οπτική της κατάστασης αναδεικνύει με δηλώσεις στον ΑΝΤ1 και τον Γιώργο Παπαδάκη η καθηγήτρια επιδημιολογίας Αθηνά Λινού. Η κυρία Λινού αναφέρεται σε ελλιπή και κακής ποιότητας στοιχεία, που δεν επέτρεπαν την διεξαγωγή ασφαλών προβλέψεων.
Μιλώντας στην εκπομπή Καλημέρα Ελλάδα στον ΑΝΤ1, η Αθηνά Λινού είπε χαρακτηριστικά:
«υπήρχε ανακρίβεια όσον αφορά τα κρούσματα. Μετράμε τα κρούσματα μόνο σε μία κοινωνικοοικονομική ομάδα. Για τους υπόλοιπους δεν ξέρουμε απολύτως τίποτα. Δεν με πείθει αν είχαν ή όχι προβλήματα στα ένα από τα δύο αρχεία. Σημασία έχει ότι δεν έχουμε στοιχεία».
Και συνέχισε:
«Δεν έχουν υπάρξει μελέτες που να είναι σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού. Ντρέπομαι που το λέω. Δεν έχουμε δύο δείγματα την εβδομάδα για να ξέρουμε τι γίνεται στην κοινότητα. Γι’ αυτό έχουμε τόσα πολλά σοβαρά κρούσματα και πίεση στο σύστημα υγείας. Εάν το ξέραμε αυτό πριν τρεις μήνες, μπορεί να μην είχαμε τη δυνατότητα να ελέγξουμε την πανδημία, αλλά θα ήμασταν περισσότερο προετοιμασμένοι».
Η καθηγήτρια Ιατρικής αναφέρθηκε και στα τεστ κορωνοϊού, επισημαίνοντας την ανισότητα αφού όπως είπε μπορούσαν να κάνουν τεστ μόνο όσοι είχαν τα χρήματα. «Το ίδιο συνεχίζεται και αυτή τη στιγμή» είπε.
Lockdown εκτός εάν…
Όσον αφορά στην άρση του lockdown, η Αθηνά Λινού επεσήμανε ότι όπως από την αρχή είχε πει θα ήταν καλό στο τέλος της καραντίνας να έχουμε 1.200-1.800 κρούσματα. «Σε τρεις εβδομάδες θα υποδιπλασιαστεί ο αριθμός των κρουσμάτων. Τα τεστ είναι πολύ λιγότερα από τις προηγούμενες ημέρες. Να πάρουμε μέτρα διευκόλυνσης της κατάστασης».
Συγκεκριμένα πρότεινε τη διεύρυνση του τηλεμπορίου και του delivery καθώς και την άμεση επιδότηση των επιχειρήσεων.
Όσον αφορά τα σχολεία η κ. Λινού προτείνει να ανοίξουν μόνον εάν «το υπουργείο Παιδείας μπορεί να ρυθμίσει την ώρα που έρχονται και φεύγουν τα παιδιά στο σχολείο, άλλη τάξη να πηγαίνει στις 08:00, άλλη στις 08:15, θα μπορούσαν να ανοίξουν. Αλλιώς θα υπάρξει συρροή», σημείωσε.
Φρένο στην άρση από Παγώνη
Το ενδεχόμενο να αρθούν τα μέτρα του lockdown λόγω κορονοϊού στις 7 Δεκεμβρίου απέκλεισε η πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών Αθήνας-Πειραιά, κ. Ματίνα Παγώνη.
Μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ, η κ. Παγώνη εξήγησε ότι ο αριθμός των κρουσμάτων και των νοσηλευομένων με κορονοϊό παραμένει υψηλός και σίγουρα ένα μέρος τους θα διασωληνωθεί. Γι’ αυτό το λόγο «δεν υπάρχει περίπτωση να ανοίξουμε στις 7 Δεκέμβρη», τόνισε η ίδια.
Παράλληλα, εξέφρασε την άποψη ότι τα σχολεία θα πρέπει να ανοίξουν τον Ιανουάριο μετά τις γιορτές σημειώνοντας ότι οι ημέρες είναι πολύ λίγες. Όπως είπε αν και τα παιδιά δεν μεταδίδουν, το πρόβλημα εστιάζεται σε γονείς, παππούδες και γιαγιάδες που θα κυκλοφορήσουν για να πάνε και να γυρίσουν τα παιδιά από το σχολείο και αυτό πρέπει να αποφευχθεί.
