Να βάλουν στέρεες βάσεις και να δημιουργήσουν δυναμική στο εγχείρημα των περιφερειακών πολυεπίπεδων συνεργασιών στο πλαίσιο της εμπέδωσης του νέου γεωοικονομικού δόγματος για την ανατολική Μεσόγειο, επιχείρησαν οι υπουργοί Εξωτερικών. Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου, με τη νέα τριμερή υπουργική συνάντηση.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερκών, Νίκος Δέμνδιας, χαρακτήρισε «υποσχόμενη» την στρατηγική συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Η λέξη αυτή αντικατοπτρίζει με ρεαλισμό το επίπεδο προόδου στην τριμερή αυτή σχέση, προσδιορίζοντάς το ως… εμβρυακό.
Κατά τις κοινές του δηλώσεις με τους ομολόγους του, της Κύπρου και του Ισραήλ, Νίκο Χριστοδουλίδη και Γκάμπι Ασκενάζι, στο πλαίσιο της τριμερούς συνάντησης σε επίπεδο υπουργών, ο Νίκος Δένδιας διευκρίνισε ότι η συνεργασία έχει στόχο την ενίσχυση της σταθερότητας και της αμυντικής συνεργασίας. Παράλληλα, ο Έλληνας ΥΠΕΞ ξεκαθάρισε ότι δεν στρέφεται εναντίον κανενός.
Πρόκειται για μια πάγια θέση και διατύπωση, η οποία έχει ως στόχο όχι να καθησυχάσει την Άγκυρα, η οποία αντιδρά απέναντι σε τέτοιες συνεργασίας, αλλά για να διεκδικήσει την αποδοχή του σχήματος από μεγάλους διεθνείς παράγοντες ως μη ανταγωνιστικό.
Ελλάδα και Κύπρος, πάντως χρησιμοποιούν το μέτωπο για να χαλιναγωγήσουν την Τουρκία, προβάλλοντας την άλλοτε υπόκωφη και άλλοτε ηχηρή παρουσία των ΗΠΑ. Το Ισραήλ, επιχειρεί μέσω της εδραίωσης περιφερειακών σχημάτων, να ασκήσει πίεση και επιρροή στις χώρες της περιοχής, για την απομόνωση των Παλαιστινίων, ώστε να αναγκαστούν να υπαναχωρήσουν. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται οι συμφωνίες με τα ΗΑΕ και η συνεργασία με Ελλάδα, Κύπρο, Ιορδανία υπό την αιγίδα των ΗΠΑ.
Σταθερότητα και αιχμές κατά της Τουρκίας
Σύμφωνα με τον Έλληνα υπουργό, οι στενές σχέσεις των τριών χωρών αποτελούν εγγύηση ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, ενώ παρατήρησε ότι οι τρεις χώρες αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις, κοινές κατανοήσεις και αναμένεται να δώσουν κοινές απαντήσεις.
«Δημιουργούμε μια νέα γεωγραφία κατανοήσεων που διαπερνά τα παλιά στερεότυπα, που ανασχηματίζει τον χάρτη της περιοχής μας»,
επεσήμανε ο κ. Δένδιας και τόνισε πως το σχήμα υποστηρίζεται σθεναρά και από την ΕΕ και από τις ΗΠΑ καθώς στέκεται πάνω στο οικοδόμημα της διεθνούς νομιμότητας.
«Η περιοχή μας δεν πρόκειται να επιστρέψει στον 19ο αιώνα», σημείωσε επίσης για να υπογραμμίσει πως η Ελλάδα «κατέθεσε την συνεισφορά της για την σταθερότητα στην περιοχή»,
αναφερόμενος στις πρόσφατες συμφωνίες με την Αίγυπτο, την Ιταλία και την Αλβανία.
Παράλληλα, ο κ. Δένδιας, και οι ομόλογοί του από τον Κύπρο και το Ισραήλ, τόνισαν πως είναι απολύτως ανοιχτοί στην πολιτική διεύρυνσης του σχήματος και με άλλες χώρες της περιοχής.
«Δυστυχώς η συνάντηση μας γίνεται υπό το βάρος νέων παρανόμων ενεργειών από την πλευρά της Τουρκίας», ανέφερε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.
«Μέσα σε λίγες μόνο μέρες η Τουρκία, εν νέου με τις ενέργειές της προσπαθεί να δυναμιτίσει οποιαδήποτε προοπτική εποικοδομητικού διαλόγου δεσμεύοντας παράνομα περιοχές εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας για παράνομες σεισμικές έρευνες ή προκαλώντας με την παράνομη επίσκεψη του Τούρκου αντιπροέδρου στα κατεχόμενα Βαρώσια», συμπλήρωσε.
Αμυντική η θεώρηση του Ισραήλ
Υπό το πρίσμα της ενίσχυσης της αμυντικής συνεργασίας με την Ελλάδα και την Κύπρο προσεγγίζει την εμπέδωση του τριμερούς σχήματος συνεργασίας ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκάμπι Ασκενάζι.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Ασκενάζι εξέφρασε την πεποίθηση ότι η τριμερής συνάντηση ενισχύει ακόμα περισσότερο τις σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου. Επίσης, ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ έκανε αναφορά στην ανάγκη κοινού σεβασμού του διεθνούς δικαίου.
Ο επικεφαλής της ισραηλινής διπλωματίας σημείωσε πως στόχος είναι
«να συνεχίσουμε τη σταθερότητα και την αμυντική μας συνεργασία και την ασφάλεια της περιοχής μας» και δήλωσε «πεπεισμένος ότι αυτές οι συναντήσεις ενισχύουν ακόμα περισσότερο τις διμερείς μας σχέσεις». Όπως ανέφερε, «μέσω μιας δημιουργικής διπλωματίας και με άλλες χώρες της περιοχής θα μπορέσουμε να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον τους στην περιοχή μας».
Με αυτόν τον τρόπο, είπε, θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε μια ευημερία, ειρήνη και σε μια ειλικρινή και καλή σχέση ανάμεσά μας.
Αναδεικνύοντας τη σημασία της τριμερούς, ο ισραηλινός ΥΠΕΞ υπογράμμισε πως από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του, είδε πόσο σημαντικές είναι αυτές οι συναντήσεις. «Οι σχέσεις της τριμερούς δημιουργούν μια σημαντική επαφή που ενώνει και ανθρώπους και χώρες» επισήμανε.
Περαιτέρω είπε πως ως υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ πιστεύει πάρα πολύ στη διπλωματία και στην τριγωνική συνεργασία για το καλό της περιοχής και ιδιαίτερα για το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο. Επίσης, σημείωσε πως οι τρεις αυτές χώρες θα μπορέσουν να προχωρήσουν ακόμα περισσότερο σε άλλους τομείς, όπως είναι η στρατηγική συνεργασία, η τεχνολογία και ειρήνη, η υγεία.
Παράθυρο ευκαιριών
Για τη Μέση Ανατολή ανέφερε ότι τους τελευταίους μήνες, μετά από πολλές διπλωματικές δυσκολίες, «γινόμαστε μάρτυρες ενός παραθύρου ευκαιριών ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες και ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς».
Όπως συμπλήρωσε, η υπογραφή συμφωνιών για την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με το Σουδάν, το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποδεικνύουν ότι θα προχωρήσουν σε στρατηγικές συνεργασίες στους οικονομικούς, εμπορικούς και πολιτιστικούς τομείς, δίνοντας ένα καλύτερο μέλλον στους νέους της χώρας μας.
Στο ίδιο μήκος κύματος, είπε πως πνέει ένας θετικός άνεμος οικονομικής ευημερίας, ασφάλειας και σταθερότητας στη Μέση Ανατολή. Εξέφρασε δε την ελπίδα, άλλες χώρες να συμμετέχουν σε αυτές τις πρωτοβουλίες ώστε η Μέση Ανατολή να γίνει μια όαση ειρήνης.
Απευθυνόμενος στην παλαιστινιακή Αρχή, την κάλεσε να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία,
«για να μπορέσει κι εκείνη να ενταχθεί σε αυτές τις πρωτοβουλίες, πηγαίνοντας τον λαό της σε καλύτερες ημέρες και καλύτερες στιγμές ειρήνης και σταθερότητας».
Ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών ευχαρίστησε τις ΗΠΑ για την πρωτοβουλία τους για την ειρήνη και την ευημερία της περιοχής. «Δεν θα μπορούσαμε να το καταφέρουμε χωρίς την καλή διάθεση των ΗΠΑ» είπε.
Η Κύπρος επιμένει κατά Τουρκίας
Το μήνυμα πως οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στην περιοχή υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα, έστειλε στις κοινές δηλώσεις μετά το πέρας της τριμερούς Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης.
«Δυστυχώς, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη μια σειρά θετικών δεδομένων και δράσεων που αποσκοπούν στην επίτευξη του στόχου της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή, η Τουρκία αποτελεί την εξαίρεση, αφού με μια σειρά έκνομων ενεργειών, κλιμακώνει τις εντάσεις και υπονομεύει την περιφερειακή σταθερότητα. Αυτό το βλέπουμε όχι μόνο στην Κύπρο και την Ελλάδα, αλλά και στη Συρία, τη Λιβύη, το Ιράκ, και όχι μόνο»
ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου.
Επίσης, τόνισε πως οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Αμμόχωστο, κατά παράβαση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, υπονομεύουν τη σταθερότητα και ασφάλεια στην περιοχή και δεν βοηθούν τις προσπάθειες του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, με μοναδικό στόχο την επανένωση της Κύπρου στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου λύσης, της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Αναφερόμενος στην τριμερή συνάντηση, ο κ. Χριστοδουλίδης επισήμανε πως καταδεικνύει την ισχυρή δέσμευση κι αποφασιστικότητα των τριών χωρών για ενίσχυση, εμβάθυνση κι επέκταση της τριμερούς μας συνεργασίας. Συνέργειες που αποσκοπούν στην προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, στη βάση του διεθνούς δικαίου, περιλαμβανομένου φυσικά του Δικαίου της Θάλασσας, και της βασικής αρχής των σχέσεων καλής γειτονίας, όπως επισήμανε.
Σε ό,τι αφορά τη σημερινή τριμερή, ενημέρωσε πως συζήτησαν για τις περιφερειακές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένων των εξελίξεων στη Λιβύη, στον Λίβανο, τη Συρία, το Κυπριακό και την Ειρηνευτική Διαδικασία στο Μεσανατολικό. Επίσης, είπε πως τόσο ο ίδιος, όσο και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ενημέρωσαν για τις κλιμακούμενες τουρκικές προκλήσεις και παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου, στις θαλάσσιες ζώνες της Μεσογείου και του Αιγαίου, όπου η Άγκυρα συνεχίζει τις παράνομες γεωτρήσεις και σεισμικές έρευνες της. Επίσης, ο κ. Χριστοδουλίδης ενημέρωσε και για τις παράνομες τουρκικές ενέργειες στην Αμμόχωστο, κατά παράβαση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Ειδική μνεία έκανε στην πρόσφατη υπογραφή του καταστατικού για το Φόρουμ Αερίου Ανατολικής Μεσογείου, το East Mediterranean Gas Forum, σημειώνοντας ότι αποτελεί αναμφίβολα μοντέλο περιφερειακής συνεργασίας κι ένα σημαντικό βήμα, το οποίο ανοίγει τον δρόμο και για περαιτέρω πολυμερείς, θεματικές συνεργασίες, χωρίς τους όποιους αποκλεισμούς.
Στη συνέχεια, είπε πως μέσα από την ανασκόπηση της μέχρι σήμερα συνεργασίας τους, εξέτασαν την επιτευχθείσα πρόοδο και αντάλλαξαν απόψεις για τρόπους ενίσχυσης των δράσεών τους σε τομείς όπως η οικονομία, ο τουρισμός, η τεχνολογία, η επιστήμη και η καινοτομία. Ακόμα, συζήτησαν για την προοπτική διεύρυνσης (σε συγκεκριμένα θέματα) του τριμερούς μηχανισμού Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ και με άλλα κράτη της περιοχής, με τον Νίκο Χριστοδουλίδη να εκτιμά πως σύντομα θα υπάρξουν εξελίξεις και ανακοινώσεις προς την εν λόγω κατεύθυνση.
