Οι τουρκικές προκλήσεις διαδέχονται η μία την άλλη, μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να μην επιβάλλει κυρώσεις στην Άγκυρα για τις ενέργειες εντός της κυπριακής ΑΟΖ, αποδεικνύοντας ότι η πολιτική του κατευνασμού έχει αποτύχει. Η κορύφωση των προκλήσεων της Τουρκίας έρχεται με την επέκταση της άδειας εισόδου στο παραλιακό μέτωπο των Βαρωσίων στην Αμμόχωστο.
Πρόκειται για κίνηση που παραβαίνει σειρά ψηφισμάτων του ΟΗΕ και ως εκ τούτου, επιβεβαιώνει τον παραβατικό χαρακτήρα της Άγκυρας. Ωστόσο, μια τέτοια απόφαση δεν είναι τυχαία, δεν αποσκοπεί στην πρόκληση, αλλά στα συνδεδεμένα μηνύματα. Η Τουρκία αμφισβητεί εμπράκτως κάθε διεθνή συνθήκη και απόφαση που αντίκειται στα συμφέροντά της, με τρόπο καταλυτικό.
Τί είναι αυτό που επιδιώκει όμως ο Ταγίπ Ερντογάν, ποιό είναι το κίνητρο πίσω από τη διαρκή και εξουθενωτική πίεση στην Κύπρο; Γιατί δεν ακολουθεί την ίδια πολιτική απέναντι στην Ελλάδα;
Αυτές είναι μόνο κάποιες από τις ερωτήσεις που πλανόνται, χωρίς ωστόσο να βρίσκουν απαντήσεις, τουλάχιστον στη δημόσια σφαίρα. Η Ευρώπη δεν ήξερε τί θα ακολουθήσει την πολιτική του κατευνασμού; Ποιά είναι η θέση και οι πράξεις της Αθήνας;
Πρόκειται ουσιαστικά για ριζικό επαναπροσδιορισμό του οδικού χάρτη, ξεκινώντας από την επίλυση οικονομικών και ενεργειακών ζητημάτων, χωρίς εγγυήσεις ότι θα διευθετηθούν τα θέματα της κατοχής και της διχοτόμησης.
Σε αυτή τη βάση, επίσης, καθίσταται παρωχημένη η διαδικασία του Κραν Μοντάνα, που κατέληξε -τότε- στην αποτύπωση του Κυπριακού προβλήματος ως ζήτημα κατοχής, απαιτώντας από την Τουρκία την απόσυρση των δυνάμεων, ώστε να ανοίξουν τα επόμενα κεφάλαια. Η δυσαρέσκεια της Άγκυρας ήταν τέτοια, που αφενός ο Ταγίπ Ερντογάν παραγκώνισε για καιρό τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου και αφετέρου η MIT έφτασε σε σημείο να υπεξαιρέσει το έγγραφο των συμπερασμάτων από τα αρχεία του ΟΗΕ.
Στόχος τέτοιων ενεργειών είναι να δημιουργήσουν τετελεσμένα, ανατρέποντας αμετάκλητα τη βάση των διαπραγματεύσεων. Έτσι, η Άγκυρα καθιστά σαφές ότι εφόσον δεν γίνονται αποδεκτές οι θέσεις της για διάλογο, τότε θα συνεχίσει σε ανατρέποντας το status quo.
Το timeline των προκλήσεων
Η απόφαση ήταν όμως ειλημμένη από καιρό και η εφαρμογή της είχε προαναγγελθεί. Η Τουρκία, τη στιγμή που απέσυρε το γεωτρύπανο Yavuz από την κυπριακή ΑΟΖ, είχε ήδη θέσει σε κίνηση τον μηχανισμό νέων, χερσαίων προκλήσεων.
Όταν η κατάσταση έφτασε σε οριακό σημείο, οδηγώντας αναβολή της Συνόδου Κορυφής με το βέτο της Κύπρου για τις κυρώσεις στη Λευκορωσία, η Άγκυρα ενεργοποίησε τον σχεδιασμό για τα Βαρώσια, που είχε πλέον ωριμάσει. Για την εκπλήρωσή του, μάλιστα, ο Ταγίπ Ερντογάν αποσταθεροποίησε την τουρκοκυπριακή κυβέρνηση στα κατεχόμενα, η οποία κατέρρευσε προ δύο ημερών, μετά την παραίτηση του ελάσσονος κυβερνητικού εταίρου.
Ο πρωθυπουργός του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ, ανακοίνωσε την Τρίτη ότι η ακτογραμμή των Βαρωσίων θα ανοίξει για δημόσια χρήση από την Πέμπτη το πρωί.
«Το εκ νέου άνοιγμα των Βαρωσίων θα αποτελέσει ένα πολιτικό σοκ για την ελληνοκυπριακή διοίκηση αλλά και την Ελλάδα καθώς προσπαθούν να επιβάλουν τις δικές τους θαλάσσιες διεκδικήσεις στην Τουρκία ασκώντας πίεση μέσω της Ε.Ε.»,
αναφέρει ο Ατά Ατούν από το Πανεπιστήμιο Επιστημών Κύπρου.
Πρόσθεσε ότι καθώς η Ελλάδα πιθανότατα θα ασκήσει πιέσεις στο θέμα, το σοκ που προκαλείται από την απόφαση θα γίνει αισθητό και στην ΕΕ, στις ΗΠΑ αλλά και στον ΟΗΕ.
Επίσης, ο Εμέτε Γκοζουγκέλσελι, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών Επιστημών της Άγκυρας δήλωσε ότι «το άνοιγμα των Βαρωσίων θα αποφέρει τεράστια οφέλη στις θαλάσσιες οικονομικές δραστηριότητες.
«Θα ωφελήσει τους τους τομείς του τουρισμού, της ασφάλειας και της οικονομίας», πρόσθεσε.
Σημείωσε δε ότι αυτό σηματοδοτεί πως οι κάτοικοι της πόλης δεν θα πρέπει πλέον να ζουν χωριστά από τα σπίτια και τα εδάφη τους.
Υπογράμμισε ότι η κίνηση σήμαινε επίσης ότι το θέμα ιδιοκτησίας των Βαρωσίων δεν θα είναι πλέον ανοιχτό για διαπραγμάτευση για την ΤΔΒΚ.
Τέτοιες θέσεις, όμως, θα έχουν νόημα μόνο εφόσον αναγνωριστεί το κατοχικό αεροδρόμιο ως διεθνές και μεγάλοι Tour Operators, όπως η TUI, δεχθούν να πραγματοποιήσουν πτήσεις.
Το χρονικό με την Αμμόχωστο
Κατεχόμενα: Οι -όχι και τόσο- νέες προκλήσεις της Τουρκίας με τα Βαρώσια-15 Φεβρουαρίου 2020
Τουρκική παγίδα στο Κυπριακό με Αμμόχωστο και γεωτρήσεις– 20 Σεπτεμβρίου 2019
Εκβιάζει με Αμμόχωστο για τα ενεργειακά η Τουρκία– 12 Σεπτεμβρίου 2019
Η Τουρκία στήνει ναρκοπέδιο για το Κυπριακό, διαχωρίζει τα ενεργειακά από τη λύση-10 Σεπτεμβρίου 2019
Προκαλεί η Άγκυρα: Τουρκοκυπριακό κλιμάκιο στην Αμμόχωστο– 2 Ιουλίου 2019
Προσάρτηση της Αμμοχώστου μεθοδεύει η Άγκυρα– 18 Ιουνίου 2019
Διεθνείς αντιδράσεις
Στην Ελλάδα, η Καθημερινή, εστιάζει στις διεθνείς αντιδράσεις και τις επικοινωνίες του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώ τα media -εν γένει- παρουσιάζουν το θέμα ως μια νέα τουρκική πρόκληση, αποφεύγοντας να αναδείξουν τη γραμμική τροχιά που ακολουθεί η Άγκυρα. Επίσης, οι κινήσεις της Ελλάδας, όπως αυτές καγράφονται μετά την αλλαγή κυβέρνησης, αποδυναμώνουν και περιορίζουν το κοινό μέτωπο με την Κύπρο, σε όλα τα επίπεδα.
Σήμερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε εκ νέου το θέμα των τουρκικών προκλήσεων, στην πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Χθες, ο Έλληνας πρωθυπουργός συνομίλησε χθες τηλεφωνικά και με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, στον οποίο επισήμανε ότι η Αθήνα στέκεται σταθερά στο πλευρό της Κυπριακής Δημοκρατίας με αφορμή τις νέες προκλήσεις στην κατεχόμενη Αμμόχωστο. Χθες στο κομμάτι των Βαρωσίων εισήλθαν μπουλντόζες που προχωρούν σε εργασίες διαμόρφωσης του παραλιακού μετώπου.
Ως «περιττό και προκλητικό βήμα» χαρακτηρίστηκε το άνοιγμα των Βαρωσίων από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο της Γερμανίας Στέφεν Ζάιμπερτ. Εξέφρασε τη λύπη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και τόνισε ότι η τουρκική κίνηση έρχεται σε αντίθεση με τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο. «Καλούμε τώρα όλα τα μέλη σε διάλογο και θα παρακολουθούμε επακριβώς την περαιτέρω εξέλιξη», συμπλήρωσε ο κ. Ζάιμπερτ. Ως απαράδεκτες χαρακτηρίζει τις αποφάσεις για άνοιγμα της περιοχής των Βαρωσίων το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών. Κάνει λόγο για «μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν τις αποφάσεις 414 (1977), 482 (1980), 550 (1984), 789 (1992), 2483 (2019) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και δημιουργούν επιπλοκές για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό».
Από τις Βρυξέλλες, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ έκανε λόγο για «σοβαρή παραβίαση της συμφωνίας εκεχειρίας» υπό τον ΟΗΕ, ενώ στη συνεδρίαση του COREPER η κυπριακή πλευρά τόνισε ότι η κίνηση ανοίγματος των Βαρωσίων υπονομεύει πλήρως τη βάση επί της οποίας θα μπορούσαν να γίνουν οι νέες συνομιλίες.
Από προχθές το βράδυ ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφραζε την ανησυχία του για την επέκταση της άδειας εισόδου στο παραλιακό μέτωπο στα Βαρώσια. Ο γ.γ. του ΟΗΕ «τονίζει την ανάγκη να αποφεύγονται μονομερείς ενέργειες οι οποίες θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν εντάσεις στη νήσο και να υπονομεύσουν την επιστροφή στον διάλογο ή τη μελλοντική επιτυχία των συνομιλιών».
