Το τουρκικό γεωτρύπανο Yavuz αποχώρησε από την Κυπριακή ΑΟΖ, λίγα 24ωρα μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, στην οποία, όμως, δεν αποφασίστηκαν κυρώσεις, για την παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Κύπρου.
Πρόκειται, στην ουσία, για μια ακόμη κίνηση στο διπλωματικό σκάκι ΕΕ-Τουρκίας, στο οποίο έχουν υποταχθεί ελληνοτουρκικά και Κυπριακό. Έτσι, αφού η ΕΕ δεν επέβαλε κυρώσεις και υποσχέθηκε, στο κείμενο συμπερασμάτων, την έναρξη του διαλόγου για την επικαιροποίηση της συμφωνίας για το προσφυγικό, την τελωνειακή ένωση και την απελευθέρωση της βίζα, η Άγκυρα αποκλιμακώνει έναντι της Κύπρου.
Παρά την αποχώρηση του Yavuz, στην κυπριακή ΑΟΖ παραμένει το ερευνητικό Barbaros, την απομάκρυνση του οποίου ζήτησε μετ επιτάσεως ο Νίκος Αναστασιάδης από την Άγκελα Μέρκελ. Δεν αποκλείεται, βέβαια, να αποχωρήσει και το ερευνητικό σκάφος, σε δεύτερο χρόνο, ώστε να μην καταγραφεί ως υπαναχώρηση του Ταγίπ Ερντογάν απέναντι στην απειλή κυρώσεων από την ΕΕ.
Η Ευρώπη θέλει ισχυρό Ερντογάν
Σε αυτή τη φάση είναι δύσκολο να συναχθεί το σύνολο της συμφωνίας, καθώς στόχος της Άγκυρας είναι να διασωθεί, πολιτικά, το σκληρό προφίλ του Ταγίπ Ερντογάν. Την παραδοχή αυτή φαίνεται να αποδέχεται και η ΕΕ, η οποία δεν επιδιώκει -ενεργά τουλάχιστον- να υπονομεύσει τον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά επιζητεί μια οδό που θα οδηγήσει σε διαπραγματεύσεις για την επίλυση διαφορών στο άμεσο μέλλον.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, η ΕΕ φαίνεται να ενδίδει στο αφήγημα της αναγκαιότητας μιας σθεναρής πολιτικής ηγεσίας στην Τουρκία, η οποία θα έχει το απαιτούμενο πολιτικό κεφάλαιο για να καταλήξει σε συμφωνίες και να τις επιβάλλει στο εσωτερικό.
Κινήσεις καλής θέλησης
Η αναχώρηση του τουρκικού γεωτρύπανου, ήταν προγραμματισμένη για τις 12 Οκτωβρίου, ημερομηνία λήξης της παράνομης Navtex με την οποία είχε δεσμευθεί περιοχή εντός της κυπριακής ΑΟΖ για παράνομες εργασίες.
Σε μια πρώτη ανάγνωση, η αποχώρηση συνδέεται με τα όσα φαίνεται να διημείφθησαν στο παρασκήνιο καθώς και το ρόλο που διαδραμάτισε ο γερμανικός παράγοντας με αποκορύφωμα το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Εκ του αποτελέσματος, φαίνεται ότι υπήρξε παρασκηνιακή συνεννόηση και συμφωνία, στο πλαίσιο μη-επιβολής κυρώσεων και αποκλιμάκωσης στην κυπριακή ΑΟΖ. Πρόκειται για σκηνικό αντίστοιχο με αυτό που διαμορφώθηκε και για την Ελλάδα, με την έναρξη των διαβουλεύσεων σε διευρυμένη ατζέντα, στο πλαίσιο των ευρωτουρκικών, ώστε να αποχωρήσει ο τουρκικός στόλος και τα ερευνητικά από την ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Ο κ. Αναστασιάδης είχε ζητήσει βεβαίως και την αποχώρηση του Barbaros. Οι κινήσεις του τουρκικού γεωτρύπανου τις τελευταίες ώρες, έγιναν δεκτές με συγκρατημένη αισιοδοξία με διπλωματικές πηγές να σημειώνουν πως αποτελούν με κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση.
Ενδεχόμενη αποχώρηση και του δεύτερου τουρκικού σκάφους από την κυπριακή ΑΟΖ, αναμένεται να ικανοποιήσει το μίνιμουμ που ζητά η Λευκωσία για την έναρξη επαφών της ΕΕ με την Τουρκία, στις οποίες θα περιλαμβάνεται και τα ενεργειακά της Κύπρου. Σε μεταγενέστερο χρόνο, αναμένεται η αναθέρμανση και του Κυπριακού, υπό τον ΟΗΕ. Μείζον ζήτημα σε αυτό το πλαίσιο είναι η βάση της επανέναρξης, καθώς η Άγκυρα αντιδρά σφόδρα στα αποτελέσματα του Κραν Μοντάνα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μάλιστα και η πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν αναφέρθηκαν στο ζήτημα της κατοχής και στο θέμα των εγγυήσεων, σε ομιλίες τους.
Η βασανιστικά αργή αποχώρηση του Yavuz
Το τουρκικό γεωτρύπανο εμφανίσθηκε να κινείται πριν το μεσημέρι Κυριακής. Κινούμενο με τη συνήθη ταχύτητα των 8 Kn για πλοία αυτού του τύπου, το γεωτρύπανο έπλεε για αρκετές ώρες παράλληλα των δυτικών ακτών της Κύπρου εκτός των 12 ναυτικών μιλίων. Με βάση το δορυφορικό του στίγμα το γεωτρύπανο δεν έχει δηλώσει τελικό προορισμό. To Yavuz πραγματοποιεί παράνομες εργασίες στην κυπριακή ΑΟΖ από τον περασμένο Απρίλιο μετά την άπρακτη αποχώρηση του άλλου γεωτρύπανου της Τουρκίας του Fatih. Το Yavuz αρχικά εισήλθε στο τεμάχιο 7 για εργασίες χωρίς αποτελέσματα ενώ στη συνέχεια μετακινήθηκε στο τεμάχιο 6 όπου παρέμεινε μέχρι και την Κυριακή.
