Το πολύ αυστηρό θεσμικό πλαίσιο για το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος παγκοσμίως δεν έχει περιορίσει την πρακτική, αντιθέτως, έχει αποδειχθεί ανίκανο να την χαλιναγωγήσει. Αυτό ακριβώς αποδεικνύει η έρευνα FinCEN Files.
Οι μεγάλες τράπεζες, βέβαια, δεν παρανομούν, αντιθέτως συμμορφώνονται και αναφέρουν τις ύποπτες περιπτώσεις. Μόνο στις ΗΠΑ, περί τα 2 εκατ. ύποπτες μεταφορές χρήματος από περιφερειακές τράπεζες, που διενεργούνται αναγκαστικά μέσω συστημικών, αναφέρονται στις αρχές κάθε χρόνο!
Αυτό όμως είναι το πρόβλημα. Οι τράπεζες, έχουν δύο επιλογές, όταν εντοπίζουν ύποπτες συναλλαγές:
- Να τις μπλοκάρουν, να μην εκτελέσουν και να επιστρέψουν τη χρέωση
- Να τις εκτελέσουν, εισπράττοντας τα τέλη, σημειώνοντας τις συναλλαγές προς έλεγχο από τις αρχές
Η πλέον συνήθης πρακτική είναι η δεύτερη, σύμφωνα με τα FinCEN Files. Αποτέλεσμα είναι η σήμανση τεράστιου αριθμού συναλλαγών που καθιστά πρακτικά αδύνατη τον διεξοδικό έλεγχό τους. Οι αλγόριθμοι μπορούν να επισημάνουν συγκεκριμένα συμβάντα, οι αρχές όμως δεν διαθέτουν επαρκές προσωπικό για τον φυσικό έλεγχο.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, το θεσμικό πλαίσιο αποδεικνύεται “συνεργός” στο ξέπλυμα, οι τραπεζίτες έχουν καλυμμένα τα νότα τους και όταν εν τέλει ελεγχθούν οι συναλλαγές, τα φυσικά πρόσωπα έχουν εξαφανιστεί ή έχει παύσει η περίοδος δίωξης των αδικημάτων.
Αντίστοιχες είναι οι διαδικασίες κατά του ξεπλύματος χρήματος που εφαρμόζονται παγκοσμίως, με αποτέλεσμα στην ουσία να περιορίζεται μεν η πρακτική ξεπλύματος από “ερασιτέχνες”, αλλά να δίδονται περισσότερα και πιο αποτελεσματικά εργαλεία στους “επαγγελματίες”. Το σκηνικό αυτό αναδεικνύει η σε βάθος έρευνα FinCEN Files.
Ποιοί ερεύνησαν τα FinCEN Files
Tα εμπιστευτικά έγγραφα προέρχονται από το Δίκτυο Καταπολέμησης Οικονομικού Εγκλήματος των ΗΠΑ (Financial Criminal Enforcement Network ή FinCEN). Τα επίμαχα έγγραφα είναι αποκαλυπτικά για αμφιλεγόμενες συναλλαγές διεθνών τραπεζικών κολοσσών, όπως η Deutsche Bank, η JP Morgan, η Βarclays ή η ΗCBC.
Τα FinCEN Files περιλαμβάνουν περισσότερες από 2.100 αναφορές ύποπτης δραστηριότητας που έχουν υποβληθεί στο FinCEN του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ. Η συγκεκριμένη υπηρεσία αποτελεί μια μονάδα πληροφοριών για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Το BuzzFeed News έλαβε τα αρχεία και τα μοιράστηκε με τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ). Το ICIJ οργάνωσε και συντόνισε μια ομάδα περισσότερων από 400 δημοσιογράφων από 110 media σε 88 χώρες για τη διερεύνηση του ξεπλύματος χρήματος.
