Στα πρώτα στάδια ψηφιακής ανάπτυξης βρίσκεται το 50% των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα για τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, που εκπόνησε το εργαστήριο ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για λογαριασμό της COSMOTE.
Η έρευνα, που διεξήχθη[1] πανελλαδικά το 2019 και, στη συνέχεια, το 2020, σε συνολικά ~1.500 επιχειρήσεις όλων των κλάδων[2], καταγράφει και τις επιπτώσεις της πανδημικής κρίσης στις ελληνικές επιχειρήσεις, αποκαλύπτοντας ότι 8 στις 10 ΜμΕ αναγκάστηκαν να κάνουν σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία τους και μάλιστα, 1 στις 3 ανέστειλε πλήρως τη λειτουργία της, ενώ το 70% αξιοποίησε τις ψηφιακές τεχνολογίες για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις του COVID-19.
Η έρευνα του ELTRUN για πρώτη φορά εστιάζει στις ελληνικές επιχειρήσεις με 1-50 εργαζόμενους και δημιουργεί τον Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, προκειμένου να καταγράψει την ψηφιακή ωριμότητα των ΜμΕ, με βάση την υιοθέτηση και χρήση 10 σημαντικών ψηφιακών εφαρμογών και υποδομών: website, e-shop, social media, ψηφιακές καμπάνιες, cloud υποδομές, ψηφιακή ασφάλεια, ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας, ERP, CRM και IoT συστήματα.
«Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, καθώς αντιπροσωπεύουν το 99% του συνόλου των επιχειρήσεων. Η μετάβασή τους στην ψηφιακή εποχή και η υιοθέτηση των κατάλληλων «έξυπνων» εργαλείων, είναι για τις επιχειρήσεις αυτές ζήτημα επιβίωσης, κάτι που φάνηκε ακόμη πιο ξεκάθαρα κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης. Στην COSMOTE θέλουμε να είμαστε δίπλα τους, στηρίζοντας την ανάπτυξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και την ψηφιακή πρόοδο της χώρας. Έτσι προέκυψε η ανάγκη για αυτή την έρευνα, που παρουσιάζει σημαντικά ποσοτικά στοιχεία και αναδεικνύει την ανάγκη των ΜμΕ -που πλέον αναγνωρίζουν τη σημασία των ψηφιακών εργαλείων- για υποστήριξη. Μαζί με το ELTRUN, φιλοδοξούμε να επαναλαμβάνουμε την έρευνα κάθε 2 χρόνια, καταγράφοντας την πρόοδο των ελληνικών επιχειρήσεων σε ό,τι αφορά στο ψηφιακό τους ταξίδι», ανέφερε ο Θάνος Φαλάγγας, Διευθυντής Εnterprise & Business Marketing & CRM του Ομίλου ΟΤΕ.
Βελτιωμένη το 2020 η χρήση των ψηφιακών Μέσων από τις ΜμΕ, αλλά συχνά επιλέγουν ερασιτεχνικές λύσεις
Βελτιωμένη εμφανίζεται η χρήση των ψηφιακών εργαλείων και υποδομών από τις ΜμΕ το 2020, και κυρίως όσον αφορά στα e-shops (+18%), τις digital καμπάνιες (+18%), τα εργαλεία τηλεδιάσκεψης (+20%), τα συστήματα CRM (+26%) και IoT (+70%). Ωστόσο, όπως αποκαλύπτει η έρευνα, σε αρκετές περιπτώσεις, οι επιχειρήσεις έχουν επιλέξει ερασιτεχνικές λύσεις, κυρίως λόγω έλλειψης πόρων.
Αναλυτικά κάποια από τα ευρήματα που ανέδειξε η έρευνα:
- Το 70% των ελληνικών ΜμΕ διαθέτει εταιρικό website, ωστόσο 1 στις 3 το έχει στήσει ερασιτεχνικά.
- Ηλεκτρονικό κατάστημα διαθέτει το 17% των επιχειρήσεων, με το 48% εξ’ αυτών να καταγράφει σημαντική αύξηση στη χρήση το 2020.
- Το 36% των ΜμΕ έχει ‘τρέξει’ ψηφιακή καμπάνια προώθησης -όμως μόλις το 17% με τη βοήθεια επαγγελματία-, ενώ τα social media είναι σημαντικό μέσο προώθησης & επικοινωνίας για 2 στις 3 επιχειρήσεις.
- Το τηλεφωνικό κέντρο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας για 1 στις 2 επιχειρήσεις, ενώ εμφανίζεται μια μικρή τάση για χρήση cloud based κέντρων (στο 10% των χρηστών).
- 20% αυξημένη εμφανίζεται η χρήση των λύσεων τηλεδιάσκεψης το 2020, κυρίως λόγω του COVID-19, με τις πλατφόρμες Skype, Zoom & Microsoft Teams να είναι οι δημοφιλέστερες.
- Το 40% των επιχειρήσεων χρησιμοποιούν συστήματα CRM (Customer Relationship Management), για την ενίσχυση της ικανοποίησης των πελατών τους, ενώ αυξημένη (στο 43% των ΜμΕ) εμφανίζεται το 2020 η χρήση ERP (Enterprise Resource Planning) συστημάτων, για τη διαχείριση όλων των λειτουργιών μίας επιχείρησης.
- Η ψηφιακή ασφάλεια θεωρείται σημαντική για το 90% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Όμως 9 στις 10 επιλέγουν απλά antivirus για σταθερές συσκευές.
- Η χρήση servers είναι αρκετά διαδεδομένη στις μικρότερες επιχειρήσεις, με 1 στις 2 ΜμΕ να διαθέτει κεντρικό server. Μάλιστα, το 25% των χρηστών έχει επιλέξει cloud server.
- Αυξημένη είναι το 2020 η χρήση IoT. To 22% των ΜμΕ δηλώνει ότι χρησιμοποιεί IoT συστήματα, όμως η χρήση είναι απλή, αφού το 80% αφορά την παρακολούθηση χωρών. Πολύ λίγες ΜμΕ αναζητούν προχωρημένες λύσεις (energy, asset management, κ.ά.)
Με βάση την κατάταξη στον Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας, 1 στις 2 ελληνικές ΜμΕ σήμερα βρίσκεται στα πρώτα στάδια ωριμότητας (Elementary, Basic), ενώ μόλις 1 στις 8 κατατάσσεται σε προχωρημένο στάδιο (Advanced) και καμία στο ιδεατό (Ideal).
«Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που, με πρωτοβουλία της COSMOTE, προχωρήσαμε σε αυτή την έρευνα, καταγράφοντας το ψηφιακό προφίλ των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Έχοντας ως ορόσημο την πανδημική κρίση και τον νέο δείκτη που προτείνουμε για την ψηφιακή ετοιμότητα των ΜμΕ, θεωρούμε ότι τα συγκριτικά αποτελέσματα της έρευνας μπορούν να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα, για όλους τους παράγοντες της αγοράς», ανέφερε ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου & Διευθυντής ELTRUN, Γιώργος Δουκίδης. Σχολιάζοντας δε τα αποτελέσματα, ο κ. Δουκίδης προσέθεσε: «Είναι σαφές από τα ευρήματα της έρευνας, ότι η ψηφιακή ωριμότητα κάποιων ΜμΕ λειτούργησε ως ανάχωμα στις καταστροφικές συνέπειες της κρίσης. Οι επιχειρήσεις που είχαν ήδη υιοθετήσει ψηφιακά εργαλεία πριν την επέλαση του COVID-19, κατάφεραν να ανακάμψουν πιο εύκολα και σε μεγαλύτερο βαθμό».
Οι ψηφιακά πιο ώριμες ΜμΕ αξιοποίησαν αποτελεσματικότερα την τεχνολογία για να ξεπεράσουν τα προβλήματα λόγω COVID-19
Το 80% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα επηρεάστηκε σημαντικά από την κρίση του COVID-19, όπως αναδεικνύει η έρευνα του ELTRUN. Συγκεκριμένα:
- το 21% των επιχειρήσεων αναγκάστηκε να κλείσει μέρος τμημάτων/υποκαταστημάτων,
- το 16% διεκπεραίωνε την πλειονότητα των εργασιών απομακρυσμένα,
- το 17% κατέγραψε μείωση πωλήσεων/συναλλαγών,
- ενώ το 37% των ΜμΕ αναγκάστηκε να προχωρήσει σε πλήρη αναστολή λειτουργίας.
Σήμερα, μόνο 6 στις 10 ΜμΕ δηλώνουν ότι έχουν επανέλθει πλήρως στην προ-COVID κατάσταση λειτουργίας τους.
Η πλειονότητα, πάντως, των επιχειρήσεων (7 στις 10) δηλώνουν ότι αξιοποίησαν περισσότερο τις ψηφιακές τεχνολογίες προκειμένου να επιστρέψουν στην κανονικότητα, σύμφωνα με την έρευνα. Συγκεκριμένα, αναφέρουν* αύξηση στις τηλεφωνικές παραγγελίες (48%) και τις διαδικτυακές πωλήσεις (48%), αλλά και ενίσχυση της τηλεργασίας (50%).
*Η κατανομή ποσοστών αφορά το μέρος του δείγματος που διέθετε την εκάστοτε ψηφιακή υποδομή.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ένα ποσοστό 8% των ΜμΕ δηλώνει ότι σήμερα βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από πριν την έναρξη της κρίσης.
Στόχος της COSMOTE είναι τα ευρήματα της έρευνας να αξιοποιηθούν, ώστε να ενισχυθεί η θετική της συνεισφορά στην ανάπτυξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, πάντα με όχημα την τεχνολογία και την καινοτομία.
Όλα τα ευρήματα της έρευνας, καθώς και πρωτοβουλίες, δράσεις και προτάσεις της COSMOTE για την στήριξη των ΜμΕ αναλυτικά στο: growyourbusiness.gr
[1] Η έρευνα διεξήχθη με τη μέθοδο τηλεφωνικών συνεντεύξεων, τον Ιούλιο του 2019 (σε δείγμα 1000 επιχειρήσεων) και τον Ιούλιο του 2020 (σε δείγμα 500 επιχειρήσεων).
[2] Εμπόριο, μεταποίηση, επαγγελματίες-επιστήμονες, τουρισμός-εστίαση, υπηρεσίες, τεχνικές εταιρείες κ.ά.
