Διπλή συμφωνία επιτεύχθηκε στις Βρυξέλλες, μετά από Μαραθώνιες διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν πέντε ημέρες, υπερβαίνοντας τις 90 ώρες και άρα το ρεκόρ της Νίκαιας το 2000, ενώ έφτασαν αρκετές φορές στο χείλος της κατάρρευσης, εξαιτίας της σφοδρής αντιπαράθεσης των Frugal με τους Νότιους και το Group Visegrad.
Η συμφωνία, όπως επισημαίνουν οι ηγέτες που την διαμόρφωσαν, έχει πολλά ψεγάδια, μεταξύ των οποίων τον μηχανισμό rebate. Ωστόσο, πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα μπροστά, καθώς η ΕΕ υιοθετεί μηχανισμό αμοιβαιοποίησης χρέους, προηγούμενες συμφωνίες και προκαταλήψεις.
Το δυσκολότερο τμήμα των διαπραγματεύσεων ήταν η διαχείριση των κονδυλίων, ή “διακυβέρνηση” όπως αποκαλείται. Σε αυτό το σημείο, εισήχθη ρήτρα για το Κράτος Δικαίου, με τους frugal να επιχειρούν να καταστήσουν ενδεχόμενες παρεκκλίσεις απ αυτό, ως deal breaker για την εκταμίευση κονδυλίων. Στην τελευταία πρόταση του Σαρλ Μισέλ, επιχειρήσεων καμφθεί η αντιπαράθεση για τη δυνατότητα veto από οποιαδήποτε χώρα με μια διαδικασία τρίμηνης διάρκειας, στο πλαίσιο της οποίας το θέμα θα αναπέμπεται από την Κομισιόν στο Συμβούλιο. Αρχικά επιλέχθηκε η λέξη “αποφασιστικές” διαπραγματεύσεις, όσον αφορά την εκπλήρωση των στόχων και κριτηρίων, αλλά εν τέλει αντικαταστάθηκε με τη λέξη “εξαντλητικές”, που αποδείχθηκε το κλειδί για να πει τελικά το πολυπόθητο “ναι”. Επίσης, προσδιορίζεται και χρονικό όριο για τη διάρκεια των διαβουλεύσεων αυτών, στους τρεις μήνες, από τη στιγμή που η Κομισιόν, θα ζητήσει την εξέταση του θέματος από την Οικονομική Επιτροπή. Πρόκειται στην ουσία για λειτουργία “time delay” που στοχεύει να εξαναγκάσει την εκάστοτε κυβέρνηση να υλοποιήσει τα συμφωνηθέντα.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων τα ξημερώματα της Τρίτης, οι ηγέτες αναπροσάρμοσαν τα ποσά του Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για μια σειρά από τομείς, χωρίς ωστόσο ουσιώδεις αλλαγές από την πρόταση του Σαρλ Μισέλ που κατατέθηκε πριν την έναρξη της ολομέλειας.
Εν τέλει, η συμφωνία ολοκληρώθηκε ανήμερα του εορτασμού της Εθνικής Ημέρας του Βελγίου, με τον προϋπολογισμό να κλείνει στα 1,074 τρισ. και το Αναπτυξιακό Ταμείο στα 750 δισ. (390 δισ. επιχορηγήσεις και 360 δισ. δάνεια). Το deal ανακοίνωσε με ανάρτησή του στο twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ:
Deal!
— Charles Michel (@eucopresident) July 21, 2020
Ακολούθησε συνέντευξη Τύπου από τον Σαρλ Μισέλ και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης επισήμανε ότι η συμφωνία είναι η πρώτη φορά που το Κράτος Δικαίου αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα στις αποφάσεις για χρηματοδότηση στην ΕΕ, χαρακτηρίζοντας το deal “σημείο καμπής” για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
? LIVE NOW: #EUCO press conference https://t.co/V5xToUKRln
— Charles Michel (@eucopresident) July 21, 2020
Διθυραμβική η Λαγκάρντ
Το deal επαίνεσε με tweet της και η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, επισημαίνοντας ότι η ΕΕ ανταποκρίνεται στις προκλήσεις. Παράλληλα, έκανε retweet ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον infographic του Συμβουλίου της ΕΕ, το οποίο σκιαγραφεί το οικονομικό σκέλος της συμφωνίας των 27 ηγετών.
Thank you for your resilience and determined action over the last days. We can only fight the economic consequences of COVID-19 by working together.
Today’s agreement by @EUCouncil shows that when most needed, the EU steps up and comes together to help the people of Europe. https://t.co/i8PQY8vaVN
— Christine Lagarde (@Lagarde) July 21, 2020
Με επόμενο tweet η Κριστίν Λαγκάρντ, απευθυνόμενη στις αγορές ξεκαθαρίζει ότι “δεν υπάρχουν όρια στη δέσμευσή μας για το ευρώ”, διευκρινίζοντας ότι η ΕΚΤ θα χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία που έχει διάθεσή της, στο πλαίσιο της εντολής της, αφού πρώτα αναφέρεται στην ιδιαιτερότητα των προκλήσεων και των πολιτικών απαντήσεων…
Extraordinary times require extraordinary action. There are no limits to our commitment to the euro. We are determined to use the full potential of our tools, within our mandate. https://t.co/RhxuVYPeVR
— Christine Lagarde (@Lagarde) March 18, 2020
Ταυτότητα Μέρκελ με Λαγκάρντ
Σχεδόν πανομοιότυπες με το tweet της Λαγκάρντ, ήταν και οι δηλώσεις της Άγκελα Μέρκελ, καθώς χρησιμοποίησε επίσης την έκφραση “εξαιρετικοί καιροί, απαιτούν εξαιρετικές προσπάθειες”.
Η Γερμανίδα καγγελάριος, τέλος, προεξόφλησε σκληρή αντιπαράθεση στο Ευρωκοινοβούλιο, για τη συμφωνία, επισημαίνοντας όμως ότι η επίτευξή της στέλνει ισχυρό μήνυμα για την ΕΕ.
Ο Ρούτε χαλάει το πάρτι
Τον πήχη και τον αντίκτυπο της συμφωνίας επιχείρησε να κατεβάσει ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε, επισημαίνοντας ότι το αποτέλεσμα δεν παραβιάζει τις κόκκινες γραμμές της χώρας του και δεν δημιουργεί προηγούμενο για αμοιβαιοποίηση του χρέους στην ΕΕ. Έτσι, σε μια ακόμη προσπάθεια να “χαλάσει το πάρτι”, ο Ρούτε, δήλωσε ότι δεν θα τη χαρακτήριζε “ιστορική”.
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο “emergency brake”, που συνιστά τη δυνατότητα να διακοπεί η χρηματοδότηση αν οποιαδήποτε χώρες εκτιμήσει ότι κάποια άλλη δεν έχει εκπληρώσει τις μεταρρυθμιστικές της δεσμεύσεις,
