Βαριές περικοπές στα κεφάλαια για την Υγεία, τη στήριξη της Γεωργίας, το ψηφιακό πρόγραμμα και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων η τελική -όπως όλα δείχνουν- συμβιβαστική πρόταση που κατέθεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλς Μισέλ και συζητείται τώρα.
Η πρόταση του Σαρλς Μισέλ που κατεβάζει τις επιχορηγήσεις στα 390 δισ. και αυξάνει τα δάνεια στα 360 δισ., διατηρώντας έτσι το μέγεθος του Αναπτυξιακού Ταμείου στα 750 δισ. και τους 7ετούς προϋπολογισμού στα 1,072 τρισ. ευρώ, έγινε δεκτή θετικά από τον πρωθυπουργό της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα.
Το κλίμα στο δείπνο ήταν καλό και η ολομέλεια που μόλις ξεκίνησε φαίνεται ότι θα καταλήξει σε συμφωνία, εκτός δραματικού απροόπτου. Όλα δείχνουν ότι συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί τις πρώτες πρωινές ώρες.
Αν και σε γενικές γραμμές, εξυπηρετείται η μεγάλη εικόνα και η φιλόδοξη επιδίωξη της σθεναρής απάντησης στην κρίση, εν τούτοις, μια πιο προσεκτική ματιά αποκαλύπτει πολλά προβλήματα, τα οποία υπονομεύουν τη δυναμική και τον αντίκτυπο που θέλει να επιτύχει η ΕΕ. Αντιθέτως, διαμορφώνεται η εικόνα ενός deal “βιτρίνας” για να σωθούν τα προσχήματα, να καλυφθούν -προσωρινά- οι αγορές και να υπάρξει εσωτερική ανακατανομή ρόλων, εξουσιών και… κεφαλαίων, χωρίς ωστόσο να εξυπηρετείται ο διακηρυγμένος στόχος της μεγάλης ώθησης.
Ειδικότερα, εφόσον εγκριθεί η πρόταση Μισέλ, χωρίς ουσιαστικές τροποποιήσεις από το τελευταίο draft, αυτή θα περιλαμβάνει χρηματοδότηση 6,2 δισ. για το πρόγραμμα Digital Europe, έναντι 8,2 δισ. που ήταν η αρχική πρόταση της Κομισιόν.
Επίσης, μειώνεται κατά 50% η χρηματοδότηση για την αγροτική ανάπτυξη από τα 15 δισ. στα 7,5 δισ., που αρχικά πρότεινε η Επιτροπή, ενώ τα κεφάλαια φαίνεται ότι θα ανακατανεμηθούν στην κατεύθυνση της οικολογικής γεωργίας και της ενίσχυσης της πρωτοβουλίας “από το αγρόκτημα στο πιάτο”.
Σημαντική μείωση, της τάξης του 10% θα υποστεί το το επενδυτικό πρόγραμμα Horizon, που θα λάβε τελικά 75,9 δισ. για την επταετία 2021-27, μέσω του προϋπολογισμού ή όπως αποκαλείται το Multiannual FInancial Framework (MFF).
Σοκ προκαλεί η πρόταση για δραστική μείωση του προϋπολογισμού για την Υγεία, κατά 7,7 δισ., από το σύνολο των 9,4 δισ., αφήνοντας μόλις 1,7 δισ., για την ενίσχυση των υποδομών Υγείας. Επίσης, θα μειωθούν κατά 100 εκατ. τα κεφάλαια που είχαν διατεθεί για την μαζική αγορά υγειονομικών προμηθειών, στο πλαίσιο του RescEU, σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Μεγάλες περικοπές 20 δισ., ήτοι του 70% του συνόλου της χρηματοδότησης που δέχεται, θα υποστεί το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, που είναι εστιασμένο στην απολιγνιτοποίηση. Όπερ σημαίνει ότι οι περιβαλλοντικοί στόχοι, dea facto εκπίπτουν.
Τέλος, κρίσιμη είναι η διαδικασία εγκρίσεων που προτείνεται να υιοθετηθεί. Σύμφωνα με τη νέα πρόταση, η Επιτροπή θα ζητά τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής σχετικά με την ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών ορόσημων και στόχων. Η Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή προσπαθεί να επιτύχει συναίνεση. Εάν, κατ ‘εξαίρεση, ένα ή περισσότερα κράτη μέλη θεωρούν ότι υπάρχουν σοβαρές αποκλίσεις από την ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών ορόσημων και στόχων, μπορούν να ζητήσουν από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να παραπέμψει το θέμα στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Η Επιτροπή εκδίδει απόφαση σχετικά με την αξιολόγηση της ικανοποιητικής εκπλήρωσης των σχετικών ορόσημων και στόχων και για την έγκριση πληρωμών σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης.
Εάν το ζήτημα παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δεν θα ληφθεί απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την ικανοποιητική εκπλήρωση των ορόσημων και των στόχων και για την έγκριση πληρωμών έως ότου το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζητήσει αποφασιστικά το θέμα. Η διαδικασία αυτή δεν πρέπει να διαρκέσει περισσότερο από τρεις μήνες αφότου η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής.
Τι δίνει και σε ποιούς
Κερδισμένοι από τη νέα πρόταση Μισέλ είναι ξεκάθαρα οι Frugal που λαμβάνουν επιστροφές και αυξημένες παρακρατήσεις από τους τελωνειακούς δασμούς. Επίσης διατηρείται στα τρέχοντα επίπεδα το ύψος του προϋπολογισμού, ενώ θα λάβουν και αναπτυξιακή στήριξη.
