Η αδυναμία των ανθρώπων να αναζητήσουν εργασία σε καθεστώς lockdown στην Ελλάδα, η νομική ρήτρα για τη μη καταμέτρηση των εργαζομένων σε αναστολή σύμβασης ως ανέργους και οι ιδιάζουσες πολιτικο-κοινωνικά συνθήκες, ιδιαίτερα κατά το τέλος του πρώτου τριμήνου και στις αρχές του δευτέρου, αποτέλεσαν τη βασική αιτία για την αναντιστοιχία στατιτστικών στοιχείων και πραγματικότητας, που καταγράφεται στην ανακοίνωση της ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Στη πραγματικότητα η μείωση της ανεργίας, σε επίπεδο δείκτη, οφείλεται στη ρήτρα μεταβολής του επιπέδου του οικονομικά ενεργού ενεργού πληθυσμού και στη “γκρίζα” ζώνη που δημιούργησε η νομική παρέμβαση με το καθεστώς της “αναστολής σύμβασης”.
Με δεδομένο ότι τέτοιες συνθήκες δεν είχαν αντιμετωπιστεί στο παρελθόν, η μέτρηση της ανεργίας σε επίπεδο δείκτη δεν είναι αποδεκτή, καθώς μεταβάλλεται ο παρονομαστής του κλάσματος, και δεν τηρείται η αρχή ceteris paribus. Ωστόσο, η ανεργία μπορεί να μετρηθεί με βάση την απώλεια θέσεων εργασίας και το ισοζύγιο νέων και απολεσθέντων θέσεων.
Επίσης, πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι ιδιάζουσες συνθήκες, από τη μια το lockdown και από την άλλη η απαγόρευση απολύσεων! Συνεπώς, η εικόνα της ανεργίας που εξάγεται από τον σχετικό δείκτη ποσοστού ανεργίας δεν είναι απλώς μη-συγκρίσιμη, αλλά και τεχνητά διαμορφωμένη.
Τα μέτρα αυτά επηρέασαν, σε μεγάλο βαθμό, πέρα από την κανονική λειτουργία της αγοράς και τον τρόπο συλλογής των στοιχείων της έρευνας. Σημειώνεται ότι λόγω των μη τυπικών συνθηκών υπό τις οποίες διενεργήθηκε η συλλογή τμήματος των πρωτογενών δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν για το παρόν δελτίο τύπου και της ενδεχόμενης μεταβολής του ποσοστού απόκρισης των ερευνώμενων και του βαθμού στον οποίο αυτή οφείλεται σε αυτές τις μη τυπικές συνθήκες, η Ελληνική Στατιστική Αρχή διενεργεί μεθοδολογικούς ελέγχους διερεύνησης συμβατότητας των εναλλακτικών πρακτικών συλλογής στοιχείων τα αποτελέσματα των οποίων ενδέχεται να δημοσιεύσει εκτάκτως, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ
- Ο αριθμός των απασχολουμένων ανήλθε σε 3.852.615 άτομα.
- Το ποσοστό απασχόλησης μειώθηκε κατά 1,3%, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και αυξήθηκε κατά 1,0%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) για την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού στα Κράτη-Μέλη, λόγω της πανδημίας της νόσου του Κορωνοϊού 2019 (COVID-19), τα άτομα που τίθενται σε αναστολή σύμβασης εξακολουθούν να θεωρούνται απασχολούμενοι, εφόσον η διάρκεια της αναστολής είναι μικρότερη από 3 μήνες ή αν λαμβάνουν περισσότερο από το 50% των αποδοχών τους.
- Ο αριθμός των ανέργων ανήλθε σε 745.093 άτομα.
- το ποσοστό ανεργίας σε 16,2%, έναντι 16,8% του προηγούμενου τριμήνου και 19,2% του αντίστοιχου τριμήνου του προηγούμενου έτους.
- Ο αριθμός των ανέργων μειώθηκε κατά 5,3%, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 17,9%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Όπως εξηγεί η ΕΛΣΤΑΤ:
Η μείωση αυτή κατευθύνθηκε προς τους οικονομικά μη ενεργούς, καθώς λόγω της πανδημίας, αρκετά άτομα που αναζητούσαν εργασία δήλωσαν ότι δεν είναι άμεσα διαθέσιμα να εργαστούν και επομένως, σύμφωνα με τους ορισμούς του σχετικού ευρωπαϊκού Κανονισμού, κατατάσσονται στους οικονομικά μη ενεργούς. Επισημαίνεται από την ΕΛΣΤΑΤ ότι, σύμφωνα με τον ορισμό για τον άνεργο και τον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό, εάν ένα άτομο που δεν εργάζεται, δεν αναζητεί ενεργά εργασία και δεν είναι διαθέσιμο να αναλάβει άμεσα εργασία, δεν κατατάσσεται στους ανέργους αλλά στον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό.
Οι οικονομικά μη ενεργοί κάτω των 75 ετών (τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία) ανήλθαν σε 3.311.960 άτομα. Το ποσοστό των μη ενεργών αυξήθηκε κατά 2,5% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 2,4% σε σχέση με αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Η αύξηση αυτή προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τη ροή ανέργων προς τους οικονομικά μη ενεργούς.
Ισχυρό πλήγμα
Τα μέτρα ξεκίνησαν την 11η εβδομάδα του τριμήνου, κατά την οποία ανεστάλη η λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων εστίασης. Τις επόμενες εβδομάδες ανεστάλη η λειτουργία επιχειρήσεων και σε άλλους τομείς της οικονομίας, κυρίως στον κλάδο των υπηρεσιών, και περιορίστηκαν οι μετακινήσεις του πληθυσμού. Τα μέτρα αυτά επηρέασαν, σε μεγάλο βαθμό, πέρα από την κανονική λειτουργία της αγοράς και τον τρόπο συλλογής των στοιχείων της έρευνας.
Οι κύριες επιπτώσεις της πανδημίας στην αγορά εργασίας:
- Αύξηση των απουσιών από την εργασία
- Μείωση των ωρών εργασίας σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο
- Αύξηση της εργασίας από το σπίτι
- Αύξηση του μη οικονομικά ενεργού πληθυσμού, καθώς αρκετά άτομα που δεν εργάζονταν και αναζητούσαν εργασία δήλωσαν ότι δεν είναι άμεσα διαθέσιμα να εργαστούν.
Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας στην αγορά εργασίας επηρέασαν το σύνολο των κλάδων της οικονομίας.
Όσον αφορά στις απουσίες από την εργασία και στη μείωση στις ώρες εργασίας, οι κλάδοι που επηρεάστηκαν περισσότερο ήταν αυτοί των υπηρεσιών (εμπόριο, ξενοδοχεία, εστιατόρια, μεταφορές, επικοινωνίες και άλλες υπηρεσίες), ενώ λιγότερο επηρεάστηκε ο κλάδος της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας. Τέλος, η επίπτωση στις ώρες εργασίας είναι περισσότερο εμφανής στους κλάδους των χρηματοπιστωτικών, επιχειρηματικών και άλλων υπηρεσιών.
