Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακάλεσε σχόλια που έγιναν τη Δευτέρα όταν ένας από τους κορυφαίους επιστήμονες του είπε ότι η μετάδοση του κοροναϊού από ανθρώπους που δεν ανέπτυξαν ποτέ συμπτώματα είναι “πολύ σπάνια”, που προκάλεσε σκεπτικισμό από γιατρούς και άλλους στα κοινωνικά μέσα.
Τη Δευτέρα, δήλωση της Δρ Maria Van Kerkhove, επικεφαλής της αναδυόμενης μονάδας ασθενειών και ζωονόσων του ΠΟΥ, προκάλεσαν παγκόσμια αντιπαράθεση και έξαρση της συνωμοσιολογίας στα social media. Την Τρίτη, η ίδια, ξεκαθάρισε ότι η ασυμπτωματική εξάπλωση είναι μια «πολύπλοκη ερώτηση» και πολλά είναι ακόμη άγνωστα. Με τον εκτελεστικό διευθυντή του προγράμματος έκτακτης ανάγκης του ΠΟΥ, Μάικ Ράιαν, να διευκρινίζει ότι η ασυμπτωματική μετάδοση είναι γεγονός, η συμπεριφορά των ασυμπτωτικών ασθενών, όμως ακόμα μελετάται.
Η Δρ. Κέρκχόβ είπε, μεταξύ άλλων, την Τρίτη, διευκρινίζοντας τις προηγούμενες δηλώσεις της:
“Δεν έχουμε ακόμη αυτήν την απάντηση”,
ενώ συνεχίζοντας υποστήριξε ότι:
«Απάντησα σε μια ερώτηση στη συνέντευξη τύπου. Δεν επαναδιατύπωσα την πολιτική του ΠΟΥ ή κάτι τέτοιο. Απλώς προσπαθούσα να διατυπώσω ό, τι ξέρουμε»,
είπε απαντώντας ζωντανά σε ερώτηση.
Και σε αυτό, χρησιμοποίησα τη φράση “πολύ σπάνια”. Και πιστεύω ότι αυτό παρεξηγήθηκε, ως ότι δήλωσα ότι η ασυμπτωματική μετάδοση παγκοσμίως είναι πολύ σπάνια. Αναφερόμουν σε ένα μικρό υποσύνολο μελετών.
Μελέτες δείχνουν ότι περίπου το 16% του πληθυσμού μπορεί να είναι ασυμπτωματικό, είπε,μεταξύ άλλων. Ορισμένα μοντέλα που αναπτύχθηκαν από άλλους επιστήμονες υποδηλώνουν ότι το 40% της παγκόσμιας μετάδοσης μπορεί να οφείλεται σε ασυμπτωματικά άτομα, είπε, διευκρινίζοντας τα σχόλιά της.
“Ορισμένες εκτιμήσεις αποδίδουν το 40% της συνολικής μετάδοσης μπορεί να οφείλονται σε ασυμπτωματικές, αλλά αυτές προέρχονται από μοντέλα, οπότε δεν το συμπεριέλαβα στην απάντησή μου χθες, αλλά ήθελα να βεβαιωθώ ότι το κάλυψα εδώ »,
είπε η Κερχόφ.
Ο μεγαλύτερος όγκος της μετάδοσης προέρχεται από άτομα που έχουν συμπτώματα και το διαδίδουν μέσω μολυσματικών σταγονιδίων, είπε.
“Αλλά υπάρχει ένα υποσύνολο ανθρώπων που δεν αναπτύσσουν συμπτώματα. Για να κατανοήσουμε πραγματικά πόσοι άνθρωποι δεν έχουν συμπτώματα, δεν έχουμε στην πραγματικότητα αυτήν την απάντηση ακόμη, “
πρόσθεσε.
Ενώ συμβαίνει ασυμπτωματική εξάπλωση του κορονοϊού, το τμήμα των ασυμπτωματικών ατόμων που μεταδίδουν τον ιό παραμένει ένα «μεγάλο ανοιχτό ερώτημα», δήλωσε ο Δρ Mike Ryan, εκτελεστικός διευθυντής του προγράμματος έκτακτης ανάγκης του ΠΟΥ.
“Υπάρχουν πολλά που πρέπει να απαντηθούν σε αυτό. Υπάρχουν πολλά που είναι άγνωστα”,
πρόσθεσε.
“Είναι σαφές ότι τόσο τα συμπτωματικά όσο και τα ασυμπτωματικά άτομα αποτελούν μέρος του κύκλου μετάδοσης. Το ερώτημα είναι ποια είναι η σχετική συμβολή κάθε ομάδας στο συνολικό αριθμό περιπτώσεων.”
Ένα ασυμπτωματικό άτομο είναι κάποιος με Covid-19 που δεν έχει συμπτώματα και δεν αναπτύσσει ποτέ συμπτώματα. Αμφότεροι οι επιστήμονες διευκρίνισαν ότι δεν είναι το ίδιο με κάποιον που αργότερα εμφανίζει συμπτώματα, ο οποίος θα ταξινομηθεί ως προ-συμπτωματικός.
Το πανδαιμόνιο
Στο μεταξύ, δημοσιογράφοι από διεθνή και τοπικά media, περσόνες και “ειδικοί” στα social media έριξαν νερό στον μύλο των συνωμοσιολόγων, δημιούργησαν πανικό και αμφισβήτησαν την ορθότητα των μέτρων κοινωνικού περιορισμού.
Οι αντιδράσεις επιστημόνων είτε στις δηλώσεις της Kerkhove, είτε σε αυτά που μεταφέρθηκαν ότι είπε, έριξαν λάδι στη φωτιά των social media, ενώ απεγνωσμένα να βρουν νέα δεδομένα υπερεπένδυσαν στην αναπαραγωγή σκέλους των δηλώσεων και αντιδράσεων, δημιουργώντας ένα άκρως εκρηκτικό σκηνικό.
Η κατάσταση που δημιουργήθηκε όμως αποκαλύπτει την στρέβλωση που δημιουργεί η προσπάθεια των πολιτικών να διαχειριστούν το κόστος των μέτρων και των χαμένων ζωών, στρέφοντας τον φακό των media στους επιστήμονες και την έρευνα.
Στην πραγματικότητα η πρόσθετη πίεση και η επιδερμική εξέταση από ασυνήθιστα μεγάλο ακροατήριο ερευνητικών στοιχείων και δεδομένων, που μέχρι τώρα ακόμα και όταν ήταν διαθέσιμα δημοσίως, δεν απασχολούσαν κανέναν, παρά τους εργαστηριακούς επιστήμονες, διαμορφώνει μια μάλλον δυσλειτουργική σχέση. Μέχρι πρότινος, στοιχεία που σήμερα μεταδίδουν τα media δημοσιεύονταν μόνο σε επιστημονικά περιοδικά και αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που υπάρχουν αυτά: Δεν πρόκειται για βεβαιότητες αλλά για έρευνες.
Οι έρευνες αμφισβητούνται σε όλο το εύρος τους και αυτό αποτελεί μοχλό προόδου. Δεδομένα, μέθοδοι και αποτελέσματα εξετάζονται υπό διαφορετικά πρίσματα και σε άλλες συνθήκες. Το αποτέλεσμα μιας έρευνας μπορεί να μην επιβεβαιώνεται από μια άλλη. Στην έρευνα, είναι σύνηθες οι εξαιρέσεις να είναι περισσότερες από τους κανόνες. Αυτό όμως, σε περιβάλλον εργαστηρίου δεν αποτελεί πηγή ανησυχίας.
Η κοινοποίηση άλλως απόρρητων ή εξειδικευμένων στοιχείων στην δημόσια-παγκόσμια σφαίρα, η μείωση των ερευνητικών σταδίων για την επιτάχυνση παραγωγής εμβολίων και φαρμάκων, δεν αποτελούν πρόοδο, αλλά μάλλον επικίνδυνα στοιχεία που μπορεί προκαλέσουν εκρήξεις, να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη του κόσμου στην επιστήμη και να δημιουργήσουν περισσότερους κινδύνους.
