Ένα καθοριστικό βήμα στην κατεύθυνση της εδραίωσης του δικαιώματος της Ελλάδας για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια κάνει σήμερα ο Νίκος Δένδιας, υπογράφοντας συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με τον ομόλογό του της Ιταλίας Λουίτζι ντι Μάιο, τη στιγμή που η Τουρκία εντείνει, σε ασφυκτικό βαθμό, τις πιέσεις, στοχεύοντας να σύρει την Ελλάδα σε διαπραγματεύσεις άνευ όρων ή ακόμα και στη Χάγη.
Ο Νίκος Δένδιας, συναντά σήμερα τον Λουίτζι ντι Μάιο, στο υπουργείο Εξωτερικών, ενώ μετά τη συνάντηση θα υπογραφεί η συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών.
Οι συνομιλίες θα εστιασθούν σε θέματα διμερούς, ευρωπαϊκού και περιφερειακού ενδιαφέροντος, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών. Θα ακολουθήσουν δηλώσεις στον Τύπο.
Ενα άλλο σημαντικό ζήτημα που θα συζητηθεί μεταξύ των δύο ΥΠ.ΕΞ, είναι το θέμα του τουρισμού. Η Ιταλία δεν ανήκε στις 29 χώρες που θα μπορούν να ταξιδεύουν χωρίς καραντίνα στην Ελλάδα στις 15 Ιουνίου, λόγω των αρνητικών επιδημιολογικών αποτελεσμάτων της. Αυτό προκάλεσε την αντίδραση της Ρώμης, με τον Ντι Μάιο να δηλώνει στα ΜΜΕ της Ιταλίας πως «η Ελλάδα διαβεβαίωσε ότι εργάζεται για το άνοιγμα εκ νέου με την Ιταλία».
«Με τον Λουίτζι Ντι Μάιο συζητάμε ανοιχτά. Είναι δεδομένο ότι θα μιλήσουμε και για τις ανησυχίες που εκφράστηκαν στην Ιταλία. Οι διμερείς μας σχέσεις είναι εξαιρετικές και η κάθε πλευρά ακούει την άλλη με σεβασμό και κατανόηση. Θα έχουμε μια ατζέντα συνομιλιών με πολλά θέματα, όπως η συνεχιζόμενη διαπραγμάτευση για το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Λιβύη, στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή, όπως και η πορεία του Μεταναστευτικού. Προσβλέπω σε μια ιδιαίτερα παραγωγική συνάντηση με τον Ιταλό φίλο μου»,
σημείωσε ο κ. Δένδιας σε συνέντευξή του στο «Εθνος» την Κυριακή.
Το παρασκήνιο
Η ανακήρυξη ΑΟΖ με την Ιταλία, σε αυτή τη φάση αποτελεί καίριο διπλωματικό και πολιτικό βήμα για την Ελλάδα, καθώς δημιουργεί νομικό υπόβαθρο για περαιτέρω ενέργειες με την Αίγυπτο και την Κύπρο, εμπεδώνει τον σεβασμό της Ελλάδας στο Διεθνές Δίκαιο και κατοχυρώνει την ορθή πρακτική για τέτοιου είδους ενέργειες, σε αντιδιαστολή με τις εκβιαστικές ενέργειες της Τουρκίας.
Μέχρι την τελευταία στιγμή υπήρχαν εμπόδια, γι αυτό άλλωστε και οι ανακοινώσεις ήταν φειδωλές, οι διαρροές ελεγχόμενες και δεν υπήρξαν τυμπανοκρουσίες. Στόχος ήταν να αποφευχθούν παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να δυναμιτίσουν το κλίμα από την Άγκυρα ή άλλους παίχτες.
Ακόμα και τώρα αμφότερες οι πλευρές επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή, δεν αποκαλύπτουν όλες τις πτυχές και τα σημεία με διαβάθμιση “Άκρως Απόρρητο/ Ειδικού Χειρισμού” είναι αρκετά.
Διπλωματικά και πολιτικό πρόκειται για “λαγό απ΄ το ημίψηλο, καθώς η δυναμική της συμφωνίας αυτής, για την υλοποίηση της οποίας χρειάστηκε η απομάκρυνση της διευθύντριας της νομικής υπηρεσίας του ΥΠΕΞ, μπορεί να ανατρέχει σχεδιασμούς της Άγκυρας.
Η συνάντηση των δύο υπουργών ξεκίνησε στις 12 το μεσημέρι στην Αθήνα και οι κοινές δηλώσεις έχουν προγραμματιστεί για τις 13:20. Η υπογραφή της επίσημης Συμφωνίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας αναμένεται να γίνει πριν τις κοινές δηλώσεις των κυρίων Δένδια και ντι Μάιο.
Οι πολύμηνες διαπραγματεύσεις πέρασαν από πολλά κύματα, αρκετές φορές διακόπηκαν, σε τεχνικό επίπεδο και μετά από πολιτικές παρεμβάσεις σε διμερές και ευρωπαϊκό επίπεδο ξεκίνησαν εκ νέου. Η συμφωνία, όμως, για την ανακήρυξη ΑΟΖ έχει και πολλά παρεπόμενα οφέλη, καθώς δημιούργησε νέα δυναμική κατανόησης στα διμερή ζητήματα, συνέβαλλε καθοριστικά στην πολιτική προσέγγιση και διαμόρφωσε ισχυρούς διαύλους διμερούς επικοινωνίας και συνεργασίας, σε μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας διεθνώς.
Μέσα και από αυτούς τους διαύλους, Αθήνα και Ρώμη άνοιξαν ήδη νέο έδαφος για συνεργασία σε ευρωπαϊκά και περιφερειακά ζητήματα. Οι διαφοροποιήσεις δεν εξέλειψαν, βέβαια, αλλά η επικοινωνία βοήθησε στην άμβλυνση των συνεπειών και στη λείανσή τους.
Τα εμπόδια στην ΑΟΖ
Η βασική από τις πάρα πολλές λεπτομέρειες που δεν επέτρεπε τη μετατροπή της ελληνοϊταλικής συμφωνίας του 1977 για οριοθέτηση της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας σε συμφωνία για προσδιορισμό της ΑΟΖ των δύο χωρών στο Ιόνιο πέλαγος ήταν οι μεγάλες κόκκινες γαρίδες! Τα οστρακόδερμα που πωλούνται πανάκριβα στις ιχθυαγορές, με τιμή που μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα 40 ευρώ το κιλό είναι ο βασικός στόχος των ιταλικών αλιευτικών που μέχρι σήμερα κινούνται ανεξέλεγκτα στο Ιόνιο πέλαγος.
Βάσει της συμφωνίας οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών η Ιταλία αποδέχεται και αναγνωρίζει την ελληνική κυριαρχία στο ελληνικό τμήμα της ΑΟΖ όπου και επιβάλλονται συγκεκριμένοι όροι για την κίνηση και δραστηριοποίηση των ιταλικών αλιευτικών. Για παράδειγμα, τίθεται συγκεκριμένη οροφή στον αριθμό των αλιευτικών μέσων από την Ιταλία που μπορούν να ψαρεύουν εντός της οριοθετημένης ΑΟΖ, ενώ μέχρι σήμερα ούτε περιορισμός στον αριθμό των αλιευτικών προβλεπόταν ούτε και όρια στις περιοχές όπου εντόπιζαν τα αλιεύματά τους οι Ιταλοί.
«Η οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο είναι στις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης Μητσοτάκη», είχε πει πριν λίγο καιρό ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε συνέντευξή του στο STAR. «Η χώρα έχει καθυστερήσει να ρυθμίσει αυτά τα θέματα. Νομίζω ότι είναι ο καιρός τώρα να βρούμε λύσεις με τις όμορες χώρες μας, ιδίως με τις όμορες φιλικές χώρες μας»,
τόνισε ο κ. Δένδιας.
Πολλοί τότε είχαν θεωρήσει ότι επρόκειτο για μια γενικόλογη δήλωση του υπουργού Εξωτερικών, όμως η πραγματικότητα απέδειξε ότι η ελληνική πλευρά εννοούσε όσα έλεγε και κινούνταν με ταχύτητα προκειμένου να οριστικοποιηθεί η συμφωνία Αθήνας-Ρώμης.
