Σε σύγχρονη Βαβέλ τείνει να μετατραπεί η Ευρώπη, καθώς η έλλειψη διερμηνέων και μεταφραστών, εξαιτίας του lockdown, του περιορισμού των ταξιδίων και της ακύρωσης συμβολαίων έχει προκαλέσει απίστευτο χάος, το οποίο δεν φαίνεται ότι μπορεί εύκολα να διευθετηθεί. Πρόκειται πλέον για ευθύ πλήγμα στη Δημοκρατία, στη διαφάνεια και την ισοτιμία των μελών, καθώς στερείται η φωνή, η γνώση και η δυνατότητα απάντησης σε βουλευτές, που σημαίνει ότι η εκπροσώπηση των πολιτών τίθεται εν αμφιβόλω.
Όπως πιστοποιεί έρευνα του politico, το οποίο αναδεικνύει το θέμα της έλλειψης διερμηνέων από τη σκοπιά της επαγγελματικής ζημιάς της συγκεκριμένης ομάδας, η πανδημία έχει μειώσει δραστικά τον αριθμό διερμηνέων που είναι διαθέσιμοι για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Αυτό οδήγησε στην ακύρωση των συμβολαίων ανεξάρτητων διερμηνέων και άφησε βουλευτές και αξιωματούχους χωρίς ουσιαστική δυνατότητα έκφρασης, δημιουργώντας κενά ερμηνειών, πιθανώς λάθος συνειρμούς και δημιουργώντας τρύπες δημοκρατικότητας, ακόμα και κολλήματα νομιμότητας σε πλειάδα διεργασιών.
Διασκέψεις, συναντήσεις και συνεδριάσεις πραγματοποιούνται με ελάχιστη ή ακόμα και χωρίς καθόλου συμμετοχή διερμηνέων, καθιστώντας την επικοινωνία από αδιαπραγμάτευτη σταθερά, ζητούμενο και την αποτελεσματική συνεννόηση… πρόκληση, καθώς ήταν πάντα ζητούμενο στην ΕΕ. Η κατάσταση που δημιουργείται όμως περιορίζει την ισότιμη δυνατότητα συμμετοχής των όλων πολιτών στη διαδικασία διαβουλεύσεων, κοινοβουλευτικού ελέγχου και πληροφόρησης στην ΕΕ. Δημιουργείται επικοινωνιακή ανισορροπία και άνιση κατανομή και εκμετάλλευση της παραγόμενης πληροφορίας.
Οι επιπτώσεις των εξ αποστάσεων συνεδριάσεων, της νέας πραγματικότητας, δεν περιορίζονται στις δουλειές των μεταφραστών και διερμηνέων, αλλά εκτείνονται στην αντιπροσωπευτικότητα των αποφάσεων, την πλήρη και έγκαιρη γνώση των ζητημάτων και τη ισότιμη δυνατότητα παρέμβασης των εθνικών αντιπροσώπων και κατ επέκταση των πολιτών. Η ποιότητα της Δημοκρατίας, που τόσο έχει απασχολήσει άπαντες τα τελευταία χρόνια υποβαθμίζεται de facto..
Η εικόνα της νέας πραγματικότητας
Πριν από μερικές εβδομάδες, η Σάντρα Περέιρα, μια πορτογαλική αριστερή ευρωβουλευτής, είπε σε μια συνεδρίαση της επιτροπής βιομηχανίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι «μετανιώνει» που δεν μπορούσε να μιλήσει στη μητρική της γλώσσα «σε μια στιγμή που απολύονται μεταφραστές και διερμηνείς.”
Σε συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου, ο πρόεδρος David McAllister, ζήτησε από τους βουλευτές να «μιλήσουν στη μητρική τους γλώσσα μόνο εάν είναι μία από τις γλώσσες για τις οποίες υπάρχει διερμηνεία». Αργότερα παρακάλεσε έναν ευρωβουλευτή να “μιλήσει στα αγγλικά επειδή οι διερμηνείς δεν είναι πλέον εδώ”.
Εν τέλει, το Ευρωκοινοβούλιο αναφέρει ότι κατάφερε να παρέχει δώσει διερμηνεία και στις 24 γλώσσες της ΕΕ για τις Ολομέλειες. Τα γαελικά και τα μαλτέζικα δεν μπορούσαν να παρασχεθούν αρχικά επειδή οι ανεξάρτητοι διερμηνείς για αυτές τις γλώσσες δεν μπόρεσαν να ταξιδέψουν στις Βρυξέλλες.
Η εικόνα όμως είναι διαφορετική στις επιτροπές του Ευρωκοινοβουλίου, όπου διατίθενται μόνο οκτώ γλώσσες ανά αίθουσα και υπάρχει μόνο ένας διερμηνέας ανά καμπίνα, αντί για δύο ή τρεις.
Οι διερμηνείς χρησιμοποιούν επίσης μια εφαρμογή που ονομάζεται Interactio για να παρέχουν ταυτόχρονη διερμηνεία για διαδικτυακές συναντήσεις. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ίδιοι, για την ποιότητα της διερμηνείας είναι καθοριστικό ο διερμηνέας να μπορεί να βλέπει τον ομιλητή.
Οι συναντήσεις στα άλλα βασικά θεσμικά όργανα, την Επιτροπή και το Συμβούλιο, μειώθηκαν σοβαρά, πράγμα που σημαίνει πολύ λιγότερη εργασία για διερμηνείς, με αποτέλεσμα τα συμβόλαιά τους να αναθεωρηθούν ή ακόμα και να ακυρωθούν, περιορίζοντας αυτόματα όμως και τη διαθεσιμότητα διερμηνέων για μια σειρά από άλλες κρίσιμες λειτουργίες.
Άνεργοι και εγκλωβισμένοι
Αυτό ήταν ιδιαίτερα οδυνηρό για την ομάδα 1.200 ελεύθερων επαγγελματιών που διενεργούν ταυτόχρονα το ήμισυ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Πολλοί μετακινούνται μπρος-πίσω στις Βρυξέλλες και βρέθηκαν παγιδευμένοι στις πατρίδες τους και δεν είναι σίγουροι για το πότε θα δουλέψουν ξανά.
Φοβούνται ότι εάν οι συναντήσεις δεν επανέλθουν στο φυσιολογικό σύντομα, όλα τα freelance συμβόλαια θα ακυρωθούν και η ΕΕ δεν θα είναι σε θέση να λειτουργήσει σωστά με τις 24 επίσημες γλώσσες της.
Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ απασχολούν 800 διερμηνείς με μόνιμες συμβάσεις και 3.200 ανεξάρτητους διερμηνείς, εκ των οποίων 1.200 έχουν τακτικές συμβάσεις, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Πολλοί ανεξάρτητοι διερμηνείς εργάζονται και στα τρία βασικά θεσμικά όργανα της ΕΕ, καθώς και σε άλλους όπως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Όμως, τα μέτρα που ελήφθησαν για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κοροναϊού – όπως η μείωση του αριθμού των σωματικών συναντήσεων, η επιβολή αυστηρών κοινωνικών αποστάσεων και η λύση των web confederacies με ελάχιστη διερμηνεία – περιόρισε σημαντικά τον όγκο δουλειάς, προκαλώντας κρίση σε μια πολύ μεγάλη κοινωνική και εργασιακή ομάδα ανθρώπων, που είναι απολύτως απαραίτητη για την ορθή λειτουργία της ΕΕ.
Οι θεσμοί και τα όργανα της ΕΕ σταμάτησαν να απασχολούν ανεξάρτητους διερμηνείς.
Το Κοινοβούλιο ακύρωσε ανεξάρτητες συμβάσεις για την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου και έπειτα, αλλά πλήρωσε τέλη για τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. (Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, τα ιδρύματα πρέπει να ακυρώσουν συμβάσεις 60 ημέρες νωρίτερα για να αποφύγουν την πλήρη πληρωμή.)
Και η Επιτροπή
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες των διερμηνέων της ΕΕ. Παρέχει διερμηνεία για περίπου 40 έως 50 συναντήσεις την ημέρα, υπό κανονικές συνθήκες. Αυτήν τη στιγμή, η Επιτροπή παρέχει διερμηνεία για περίπου πέντε φυσικές συναντήσεις την ημέρα, όμως. Επιπλέον, οι μεταφραστές και διερμηνείς της Επιτροπής συμμετέχουν σε video conferences.
Κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου της ΕΕ, η διερμηνεία παρέχεται «εν μέρει» στις συνεδριάσεις των πρεσβευτών. Ωστόσο, οι υπουργοί που συνήλθαν μέσω τηλεδιάσκεψης δεν χρησιμοποίησαν διερμηνείς, γιατί δεν παρασχέθηκε η σχετική υπηρεσία.
Ενδεικτικό της νέας κατάσταης είναι ότι ακόμη και η πιο πρόσφατη τηλεδιάσκεψη ηγετών της ΕΕ, αυτή του Εμάνουελ Μακρόν με την Άγκελα Μέρκελ, πραγματοποιήθηκε χωρίς το Συμβούλιο να παρέχει υπηρεσίες διερμηνείας.
Σε μια προσπάθεια επίλυσης των προβλημάτων τους, ανεξάρτητους διερμηνείς τα τρία θεσμικά όργανα της ΕΕ είχαν μια τηλεδιάσκεψη τον περασμένο μήνα. Μια παρόμοια συνάντηση έχει προγραμματιστεί και για τα τέλη Μαΐου.
