Ανανεώνει με δηλώσεις, διαρροές και προπαγάνδα η Άγκυρα, τη δυναμική των προκλήσεων απέναντι σε Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ, επ αφορμής της κύρωσης της διακρατικής συμφωνίας για τον East Med, από τις επιτροπές και την Ολομέλεια του ελληνικού Κοινοβουλίου, σε μια προσπάθεια να ελέγξει τον κύκλο των ειδήσεων και να ομογενοποιήσει το θέμα του τουρκολυβικού Μνημονίου με τα ζητήματα των διμερών διαφορών με την Ελλάδα, τα οποία επιδιώκει ενεργά να οδηγήσει στη Χάγη.
Τη στιγμή που Ολομέλεια της Βουλής στην Ελλάδα συζητά και ψηφίζει τη διακρατική συμφωνία του EastMed, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ, επανήλθε στο θέμα των τουρκικών γεωτρήσεων, ανακοινώνοντας ότι σύντομα θα ξεκινήσει τη δραστηριότητά της η Τουρκία στην περιοχή.
Μιλώντας στο πρακτορείο Anadolu, ο Ντονμέζ δήλωσε:
«Όπως ξέρετε, έχουμε ένα μνημόνιο με τη Λιβύη. Η διαδικασία ξεκίνησε. Η Εταιρεία Ερευνών Υδρογονανθράκων έχει αναρτήσει για τρεις μήνες (την περιοχή) και η Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου έχει ήδη κάνει την πρώτη αίτηση. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή, θα ξεκινήσουμε τις πρώτες σεισμικές έρευνες».
Των δηλώσεων Ντονμέζ είχε προηγηθεί ιδιαίτερα αιχμηρή έως και εμπρηστική τοποθέτηση του Ταγίπ Ερντογάν, νέες υπερπτήσεις στο Αιγαίο και σειρά άλλων, φαινομενικά ασύνδετων εξελίξεων σε παράλληλα μέτωπα.
Στο μεταξύ, ExxonMobil και ENI-Total, ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν τις δραστηριότητές τους στην κυπριακή ΑΟΖ, λόγω της μεγάλης πτώσης της τιμής του πετρελαίου, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2021. Οι εξελίξεις αυτές, αν και αναμενόμενες, εν τούτοις δημιουργούν δυναμική ανατροπής των εδραιωμένων συσχετισμών, καθώς Ρωσία και Τουρκία για διαφορετικούς λόγους επιδιώκουν να εκτροχιάσουν τον EastMed.
Επίσης, τις εξελίξεις επηρεάζει καταλυτικά η στάση της Ιταλίας, η οποία αν και περιλαμβάνεται στον αρχικό σχεδιασμό του αγωγού, μέσω του διασυνδετήριου IGB Poseidon, εν τούτοις δεν παρέστη στην τελετή υπογραφής στην Αθήνα και έχει απομακρυνθεί από την ομάδα που υποστηρίζει τον αγωγό. Σε διαδικασία μερικής αναθεώρησης της στρατηγικής τους στην Ανατολική Μεσόγειο, πάντως, φαίνεται ότι βρίσκονται και οι ΗΠΑ, καθώς ο Μάικ Πομπέο δεν παρέστη στην τελετή στην Αθήνα, ενώ είχε παραβρεθεί στο Ισραήλ, ενώ αποφάσισαν την απόσυρση των drone από τη βάση της Λάρισας.
Από την άλλη πλευρά, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, στις νέες δηλώσεις του, αφήνει αιχμές για τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο σχολιάζοντας ότι
«πολλοί παίκτες προσπαθούσαν να μας βγάλουν εκτός της εξίσωσης και τώρα όσοι το ήθελαν αυτό, τώρα έμειναν οι ίδιοι εκτός παιχνιδιού. Μάλλον επικαλέστηκαν την κρίση και αποσύρθηκαν από την περιοχή».
Διεμήνυσε ότι δεν αλλάζουν τα σχέδια της Τουρκίας που θα συνεχίσει τις έρευνες τόσο στη Μαύρη Θάλασσα όσο και στην ανατολική Μεσόγειο.
«Είμαστε πιστοί στο σχέδιό μας για την ανατολική Μεσόγειο. Θα προχωρήσουμε, όσο είναι εφικτό, κανονικά το σχέδιό μας. Και στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και από τον Ιούλιο στη Μαύρη Θάλασσα για πρώτη φορά με το γεωτρύπανό μας ‘’Πορθητής’’ σχεδιάζουμε να πραγματοποιήσουμε την πρώτη μας γεώτρηση».
Η αλληλουχία αυτή των εξελίξεων εγείρει εύλογα ερωτηματικά για την πραγματική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και προκαλεί ανησυχία για την προοπτική. Το σκηνικό περιπλέκει έτι περαιτέρω η πολιτική αστάθεια στο Ισραήλ, η διελκυστίνδα ΕΕ-ΗΠΑ για τον NordStream και το ενεργειακό μίγμα της ΕΕ, καθώς και η θέση των Παλαιστινίων και του Λιβάνου.
Η Τουρκία, όμως, δεν έμεινε στις δηλώσεις, επιχείρησε να παίξει εκ νέου το χαρτί της εμπρηστικής προπαγάνδας, σε μια προσπάθεια να εκμεταλλευτεί το ρευστό πολιτικό σκηνικό στο Ισραήλ, την ανησυχία στην Αθήνα και τις σχέσεις της με Ρωσία. Σε αυτό το πλαίσιο τοποθετείται και το νέο δημοσίευμα τουρκικής εφημερίδας περί πιθανής συμφωνίας Άγκυρας-Τελ Αβίβ για τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας. Ανάλογο σενάριο είχε προωθήσει και στο παρελθόν η Τουρκία, μέσω ισραηλινών ερευνητών, τότε, επιχειρώντας να αναδείξει τη διαδρομή μέσω Τουρκίας ως πιο αποδοτική και ασφαλέστερη, αλλά και τότε είχε διαψευστεί.
Τις πληροφορίες και τα σενάρια περί πρόθεσης συμφωνίας για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών (ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδας) μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας διέψευσε η ισραηλινή πρεσβεία στην Άγκυρα, μέσω ανάρτησης στο Twitter.
«Θέλουμε να δηλώσουμε ότι η –δίχως βάση– δημοσίευση για την πρόθεση υπογραφής συμφωνίας για τα χωρικά ύδατα του Ισραήλ με την Τουρκία, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Το εν λόγω tweet ήρθε ως συνέχεια δημοσιεύματος της εφημερίδας «Eha Medya», στο οποίο γίνεται λόγος για πιθανή συμφωνία των δύο χωρών, με στόχο την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι τη Δευτέρα, οι υπουργοί Εξωτερικών των παραπάνω χωρών εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση, καταδικάζοντας τις ενέργειες της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ έκαναν λόγο για παράνομες δραστηριότητες της Άγκυρας στην ΑΟΖ και τα χωρικά ύδατα της Κύπρου.
Απαντώντας στην Κοινή Διακήρυξη, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επανέλαβε τις πάγιες θέσεις της Άγκυρας.
«Θα συνεχίσουμε μέχρι τέλους να υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντα και τα δικαιώματά μας στη Μεσόγειο, στο Αιγαίο, στην Κύπρο. Δεν θα αφήσουμε ανοιχτό το πεδίο ούτε στο ΡΚΚ, ούτε στο FETO, ούτε στα αρμενικά ελληνικά λόμπι, ούτε στις εχθρικές δυνάμεις του κακού από τις χώρες του Κόλπου».
