Η συμφωνία και η έγκριση του πακέτου των 2 τρισ. δολαρίων για τη στήριξη της αμερικανικής οικονομίας αποτέλεσε το ιδανικό έναυσμα και υπόστρωμα για τη διήμερη αντίδραση της Wall Street, που οδήγησε τον Dow Jones σε ράλι 13%. Ωστόσο τα θεμελιώδη και οι προοπτικές δεν αλλάζουν, ούτε από τις διακηρύξεις του Ντόναλντ Τραμπ για άρση των περιοριστικών μέτρων πριν τις 12 Απριλίου.
Πριν από το πακέτο του Λευκού Οίκου, είχαν προηγηθεί παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών, πακέτα στήριξης των οικονομιών στην Ευρώπη, την Κίνα και την Ασία. Ωστόσο, όλα αυτά απέτυχαν να ανακόψουν τη δυναμική πτώσης των αγορών. Οι ελπίδες τώρα συγκεντρώνονται στο συγκεντρωτικό αποτέλεσμα (cummulative effect) των μέτρων στήριξης των οικονομιών παγκοσμίως. Ωστόσο, η κατάσταση είναι αρκετά πιο περίπλοκη για να μπορέσει ένα κοκτέιλ φαρμάκων να την εξομαλύνει.
Σε αυτή τη φάση, χωρίς ορίζοντα, προοπτική, με το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού σε καραντίνα και τους θανάτους να υπερβαίνουν τους 20,000 παγκοσμίως και με τη θνητότητα να αυξάνεται κατά τόπους ακόμα και στο 5%(!), τα λεφτά δεν έχουν νόημα. Η αξία των πακέτων στήριξης θα αποτιμηθεί όταν το σύστημα θα ξεπεράσει το σοκ και η λειτουργία του θα αποκατασταθεί. Τώρα απαιτούνται φάρμακα καταπολέμησης του ιού και όχι των ψυχολογικών συνεπειών του.
Στην Ιταλία, που ο ιός βρίσκεται στο peak, πεθαίνουν 600-800 άνθρωποι ημερησίως, ενώ η Ισπανία ακολουθεί κατά πόδας. Ο αριθμός των νεκρών του κορονοϊού στη Νέα Υόρκη υπερέβη τους 300, ενώ ξεπέρασε τους 1,000 στις ΗΠΑ, τα κρούσματα αυξάνονται εκθετικά και η πόλη των 10 και πλέον εκατομμυρίων κατοίκων, όπου βρίσκεται η Wall Street, δεν βρίσκεται ακόμη ούτε κοντά στην κορύφωση της επιδημίας. Η πρόβλεψη για τα κρούσματα δείχνει ραγδαία αύξηση, καθώς ξεκίνησε η διάθεση της κατοίκον δειγματοληψίας, η αξιοπιστία της οποίας ωστόσο αμφισβητείται.
Πρόκληση όμως θα είναι και τα στοιχεία για την ανεργία στις ΗΠΑ, τα οποία ανακοινώνονται σήμερα, Πέμπτη και αναμένονται απογοητευτικά. Ο φόβος για τα στοιχεία και την αντίδραση της Wall Street σε αυτά αποτυπώνεται στα ταμπλό των ασιατικών χρηματιστηρίων. Χθες, μάλιστα, ένας ακόμα αξιωματούχος της Fed, ο Μπούλαρντ, επανέλαβε το σενάριο τρόμου για εκτόξευση της ανεργίας στο 30% και 50% μείωση του ΑΕΠ.
Τα στοιχεία που τρομάζουν
Τις αγορές τρομάζουν τα στοιχεία του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα οποία περί τα 3 δισ. άνθρωποι παγκοσμίως ζουν σε συνθήκες καραντίνας, αριθμός που υπερβαίνει το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού και εστιάζεται μάλιστα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ και την Κίνα, που μέχρι τώρα κρατούσαν τα σκήπτρα της ανάπτυξης, ενώ οι δύο πρώτες ήταν και θεματοφύλακες του παγκόσμιου status quo.
Στις περισσότερες από τις χώρες και τα εδάφη (περίπου 40, όπου κατοικούν τουλάχιστον 2,3 δισεκ. άνθρωποι) η καραντίνα είναι υποχρεωτική: στην Ινδία, σε πολλές αμερικανικές Πολιτείες, την Κολομβία, την Αργεντινή, το Ιράκ, το Νεπάλ, τη Μαδαγασκάρη αλλά και πολλές ευρωπαϊκές χώρες (Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία κλπ). Ο Παναμάς είναι η τελευταία μέχρι στιγμής χώρα που εντάχθηκε στoν κατάλογο. Η Νότια Αφρική θα προστεθεί από αύριο.
Πάντως, στις περισσότερες από αυτές τις χώρες είναι δυνατόν να βγει κανείς από το σπίτι του για να εργαστεί, να αγοράσει είδη πρώτης ανάγκης ή να πάει στον γιατρό.
Τουλάχιστον επτά χώρες (συνολικός πληθυσμός 416 εκατομμύρια) όπως το Ιράν, η Γερμανία και ο Καναδάς, καλούν τους πολίτες να μείνουν στα σπίτια τους, χωρίς όμως να λαμβάνονται συγκεκριμένα περιοριστικά μέτρα. Η Ρωσία έκανε μια παρόμοια σύσταση σήμερα.
ECDC: Μάχη με τον κορονοϊό και το καλοκαίρι
Το κλίμα είναι βαρύ και για τις ευρωπαϊκές αγορές, καθώς η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Λοιμώξεων (ECDC) σε σχέση με την αξιολόγηση κινδύνου για την COVID-19, που δημοσιεύθηκε χθες, προβλέπει ότι η μάχη με τον θανατηφόρο ιό δεν θα τελειώσει άμεσα αλλά θα συνεχιστεί και το καλοκαίρι.
Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, οι τέσσερις κορονοϊοί που είναι ενδημικοί στους ανθρώπινους πληθυσμούς “ευθύνονται” για το 10% έως 15% των κοινών λοιμώξεων του αναπνευστικού. Γνωστά και σαν “κρυολογήματα”, εμφανίζουν έντονη χειμερινή εποχικότητα σε εύκρατα κλίματα, με αιχμή την περίοδο μεταξύ Δεκεμβρίου και Απριλίου, ενώ ελάχιστα εντοπίζονται τους καλοκαιρινούς μήνες.
Η εποχική αυτή εμφάνιση των ιώσεων αποδίδεται στην ιδιότητα των κοροναϊών να έχουν υψηλότερη σταθερότητα σε συνθήκες χαμηλής και μεσαίας υγρασίας (20% έως 50%), όταν οι άμυνες του ανοσοποιητικού υπολειτουργούν.
Δεν φαίνεται να έχει τα εποχικά χαρακτηριστικά άλλων κορονοϊών ο SARS-COV 2. Οι συγγενείς ιοί έχουν την τάση να εξαφανίζονται το καλοκαίρι, αλλά ο νέος κορονοϊός επιβιώνει σε περιοχές με υψηλή υγρασία.
Το σχέδιο των 2 τρισ. δολαρίων
Ο Λευκός Οίκος και η Γερουσία κατέληξαν την Τρίτη σε συμφωνία για ένα πακέτο $2 τρισ. για τη στήριξη της οικονομίας από τον αντίκτυπο του κορονοϊού.
Το σχέδιο, μεταξύ άλλων περιλαμβάνει περίπου 500 δισ. δολάρια για την εγγύηση δανείων και βοήθεια προς τις επιχειρήσεις, περιλαμβανομένων 50 δισ. δολαρίων για τις αεροπορικές εταιρείες της χώρας. Υπάρχουν πάνω από 350 δισ. δολάρια που θα διοχετευτούν σε μικρές επιχειρήσεις. Συνολικά 150 δισ. δολάρια θα ενισχύσουν τα νοσοκομεία και άλλους παρόχους υγειονομικών υπηρεσιών με εξοπλισμό και προμήθειες.
Αισιόδοξα μηνύματα από την Κίνα
Στην Κίνα, ξανα-ανοίγουν τα εργοστάσια, που όμως έρχονται αντιμέτωπα με κάθετη πτώση των παραγγελιών από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα να προβαίνουν σε περικοπές εργατικού δυναμικού. Όπως σημείωνε ο αναλυτής της Gavekal Dragonomics, Thomas Gatley, «το πρωτοφανές κλείσιμο της κανονικής οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και σε έναν αυξανόμενο αριθμό αναδυόμενων αγορών οπωσδήποτε θα προκαλέσει δραματική συρρίκνωση των κινεζικών εξαγωγών, με την πτώση το β’ τρίμηνο να κινείται σε εύρος 20-45% σε ετήσια βάση.»
Ο φόβος αποτυπώνεται στους δείκτες
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η χθεσινή άνοδος της Wall Street συνοδεύτηκε από ενίσχυση του δείκτη μεταβλητότητας VIX, ο οποίος είχε υποχωρήσει κατά τις δύο προηγούμενες συνεδριάσεις, υποδεικνύοντας αρχικά την προοπτική αντίδρασης, όταν οι αγορές ακόμα υποχωρούσαν και τη συνέχιση της ανόδου όταν αυτή είχε ξεκινήσει. Αντιστοίχως, η άνοδος του VIX αυξάνει τις πιθανότητες ανάσχεσης του ράλι στη Wall Street, εξέλιξη στην οποία συνηγορούν τόσο η τεχνική ανάλυση όσο και τα θεμελιώδη στοιχεία.
Ο VIX παραμένει άλλωστε σε πολύ υψηλά επίπεδα, τα οποία καταδεικνύουν έντονη μεταβλητότητα και αποτελούν παράγωγο της αυξημένης αβεβαιότητας. Ιστορικά, άλλωστε, ο VIX υπερέβη ακόμα και τα υψηλά του 2001, με τους δίδυμους πύργους και του 2008 με την κατάρρευση της Lhman Brothers, ενώ οι ενέσεις ρευστότητας δεν έχουν φέρει ιδιαίτερα αποτελέσματα σε επίπεδο τάσης.
Οι προοπτικές, παραμένουν θολές και δυσοίωνες, γεγονός που αποτρέπει την εισροή φρέσκου χρήματος. Με τις οικονομίες σε shutdown mode και άγνωστο ορίζοντα επαναλειτουργίας, οι αγορές δεν διαθέτουν επαρκή στοιχεία για την αξιολόγηση του βάθους της κρίσης και της δυναμικής της ανάκαμψης. Συνεπώς, μέχρι το τοπίο στη Δύση να αρχίσει να ξεκαθαρίζει και να ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση, οι αγορές θα συνεχίσουν να κινούνται σε μοτίβο έντονων διακυμάνσεων.
Οι αγορές αναζητούν καταλύτες στις ειδήσεις για την εξέλιξη των ερευνών παραγωγής εμβολίου ή αποτελεσματικής θεραπευτικής αγωγής, καθώς μόνο έτσι θα αποκατασταθεί η ασφάλεια στην κοινωνία και θα καταστεί η κρίση διαχειρίσμη. Διαφορετικά, χωρίς ουσιαστικές λύσεις, με τα κρούσματα, τους θανάτους και τον δείκτη θνητότητας σε άνοδο, η αποκατάσταση της ομαλότητας δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι βρίσκεται εντός πλαισίου πραγματικών λύσεων.
Η εικόνα της Wall Street
O Dow Jones ενισχύθηκε 2,3% κλείνοντας στις στις 21.200 μονάδες, καταγράφοντας για πρώτη φορά από τον Φεβρουάριο δύο διαδοχικές ανοδικές συνεδριάσεις, αλλά χωρίς να καταφέρει να διατηρηθεί κοντά στα υψηλά ημέρας. Ο βιομηχανικός δείκτης έχει ενισχυθεί 13% τις δύο τελευταίες συνεδριάσεις.
Ο S&P 500 κατέγραψε κέρδη 1,15% στις 2.447 μονάδες και ο Nasdaq κινήθηκε χαμηλότερα 0,45% στις 7.384 μονάδες.
Στον βιομηχανικό δείκτη, τη μεγαλύτερη άνοδο κατέγραψαν οι μετοχές της Boeing (24%), της United Technologies (10%), της Nike (9%) και της American Express (7%).
Mεγάλη πτώση σημείωσαν οι μετοχές του κλάδου της λιανικής. Συγκεκριμένα η Walmart υποχώρησε 5%, ενώ η Wallgreens βούτηξε 8,5%.
Το αργό πετρέλαιο ενισχύθηκε 3% στα 24,7 δολάρια το βαρέλι, ενώ ο χρυσός υποχώρησε 1,7% στα 1.642 δολάρια ανά ουγκιά.
Στην αγορά συναλλάγματος, το δολάριο διολίσθησε έναντι του ευρώ, της βρετανικής λίρας και του γεν. Η ισοτιμία με το ευρωπαϊκό νόμισμα διαμορφώνεται στο επίπεδο του 1,082 δολ/ευρώ.
Στα ομόλογα, η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου κινήθηκε στο 0,85%.
Quo Vadis Markets
Οι ενδείξεις δείχνουν επιστροφή σε μοντέλο έντονης μεταβλητότητας, καθώς οι ασιατικές αγορές εμφάνισαν μικτές τάσεις και πρόδηλη νευρικότητα, ενώ τα futures της Wall Street δείχνουν πτωτικό άνοιγμα.
Ο δείκτης MSCI Ασίας-Ειρηνικού εκτός Ιαπωνίας κινείται μεταξύ «πράσινου» και «κόκκινου», ο δείκτης Nikkei του Τόκιο καταγράφει απώλειες 3,3%.
Ο Hang Seng υποχωρεί κατά 0,13%, οριακά στο «κόκκινο» κινούνται οι δείκτες Shanghai Composite και CSI. Αντιθέτως ο Kospi ενισχύεται κατά 1,45% και κατά 2,58% ο ASX.
Τα futures του Dow Jones υποχωρούν κατά 0,38%, του S&P 500 κατά 0,64% και του Nasdaq κατά 0,5%.
Σήμερα το μεσημέρι (13:00 ώρα Ελλάδας) αναμένεται να μιλήσει στο NBC ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ. Η υπόσχεση της Fed για απεριόριστες αγορές ομολόγων άμβλυνε κάπως τις οικονομικές πιέσεις αυτήν την εβδομάδα. Ο κ. Powell είναι πιθανό να κληθεί να απαντήσει σε ερωτήματα για την πραγματική οικονομία, και το διαφαινόμενο χάσμα μεταξύ των αξιωματούχων του τομέα υγείας και του προέδρου Τραμπ ως προς το πόσο γρήγορα μπορεί η χώρα να επιστρέψει στους κανονικούς της ρυθμούς, αναφέρει το Reuters.
