Την έναρξη του διαλόγου για την αλλαγή βάσης επί της κοινής διακήρυξης ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό ανακοίνωσε από το βήμα του Ελληνογερμανικού Οικονομικού Φόρουμ η Άγκελα Μέρκελ, μετά τη συνάντηση που είχε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και λίγο πριν την άφιξη του Ταγίπ Ερντογάν στις Βρυξέλλες,.
Όπως έγινε σαφές από τις δηλώσεις τόσο του Έλληνα πρωθυπουργού, όσο και της Γερμανίδας καγκελαρίου, η Ευρώπη είναι έτοιμη να συζητήσει με την Τουρκία την αλλαγή της συμφωνίας με την Τουρκία για το προσφυγικό με βασικό όρο, την αποκατάσταση της “κανονικότητας” στα ελληνοτουρκικά σύνορα, όσον αφορά τη συγκέντρωση προσφύγων και μεταναστών και την ύφεση των εντάσεων, εν γένει.
Πριν τη συνάντηση με την Άγκελα Μέρκελ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στο CNN ότι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας είναι “νεκρή”, θέση που επανέλαβε και κατά την ομιλία του στο φόρουμ. Η Γερμανίδα καγκελάριο, από την πλευρά της, δεν χρησιμοποίησε την ίδια αλλά ηπιότερη ρητορική, κάνοντας λόγο για την ανάγκη η συμφωνία για το προσφυγικό να “τεθεί σε νέα βάση”.
Νωρίτερα, παρέμβαση στο θέμα είχε ασκήσει από τις Βρυξέλλες, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, η οποία εν αναμονή της άφιξης του Ταγίπ Ερντογάν άνοιξε τη συζήτηση για επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας για το προσφυγικό, με την Τουρκία, εφόσον η Άγκυρα αποκλιμακώσει την κατάσταση στα σύνορα.
Των εξελίξεων αυτών είχε προηγηθεί η δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη στο CNN, που χαρακτήριζε την κοινή διακήρυξη ΕΕ-Τουρκίας “νεκρή”, υποδεικνύοντας συμφωνία με την Τουρκία σε αυτή την κατεύθυνση. Ο Έλληνας πρωθυπουργός, βέβαια, χρέωσε στην Άγκυρα την ευθύνη για την κατάρρευση, αιχμή που αν και δεν την αποδέχεται η Τουρκία, κινείται στο κάτω εύρος των διπλωματικών πληγμάτων που θα μπορούσε να δεχθεί από την Ελλάδα. Ο Ταγίπ Ερντογάν, από την πλευρά του, ανακοίνωσε ότι ζήτησε από την Άγκελα Μέρκελ την επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας, διαμορφώνοντας έτσι το πλαίσιο της συζήτησης.
Μόνη παραφωνία σε αυτές τις εξελίξεις ήταν η δήλωση του Βούλγαρου πρωθυπουργού, ο οποίος υποστήριξε ότι η συμφωνία είναι πλήρως λειτουργική, θέλοντας έτσι να καταστήσει σαφές ότι θα αντιδράσει σε οποιιαδήποτε συμφωνία δεν περιλαμβάνει τις θέσεις της Σόφιας.
Η συνάντηση Μέρκελ-Μητσοτάκη
Σε πολιτικό επίπεδο η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με την Άγκελα Μέρκελ αποτελεί ιδιαίτερη επιτυχία, δεδομένης της ψύχρανσης των διμερών σχέσεων που έχουν προκαλέσει κινήσεις της Αθήνας και απαντήσεις του Βερολίνου σε μείζονα ζητήματα, όπως οι σχέσεις με το Ιράν, τη στάση στη Λιβύη και τα οικονομικά.
Η διμερής συνάντηση που πραγματοποιήθηκε επ αφορμής της κρίσης στα ελληνοτουρκικά και εν μέσω της εντεινόμενων μέτρων για την ανάσχεση εξάπλωσης της επιδημίας του κορονοϊού. Η συνάντηση εστιάστηκε στο προσφυγικό, ενώ επιδερμική ήταν η προσέγγιση στις επενδύσεις και στα δημοσιονομικά, για τα οποία η Καγκελάριος προέτρεψε τον Έλληνα πρωθυπουργό να προετοιμάσει το έδαφος μέσα από τους θεσμούς.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ενημέρωσε τη Γερμανίδα Καγκελάριο για όλες τις κινήσεις της τουρκικής πλευράς, κάνοντας λόγο για άμεση και έμμεση εμπλοκή της Άγκυρα στην απόπειρα παραβίασης των ευρωπαϊκών συνόρων, αλλά και στην οργανωμένη διασπορά ψευδών ειδήσεων.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, παράλληλα, εστίασε στο βίντεο, στο οποίο απεικονίζεται στρατιωτικό όχημα της Τουρκίας να επιχειρεί να κατεδαφίσει τον φράκτη στα σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας.
Από την πλευρά της, η κα Μέρκελ επεσήμανε ότι η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας του 2016, δεν αφορά μόνο τα χρήματα που λαμβάνει η Τουρκία από την Ευρώπη, αλλά και τον σεβασμό των υποχρεώσεων που απορρέουν απ’ αυτή.
Τόνισε δε, ότι το θέμα του προσφυγικού – μεταναστευτικού αφορά την ίδια την ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν, στο πλαίσιο αυτό, την ανάληψη πρωτοβουλιών για την αποκλιμάκωση των προκλητικών ενεργειών – από πλευράς της Τουρκίας – ενώ συζήτησαν την ανάγκη βελτίωσης της συμφωνίας του 2016.
Συγκεκριμένα, έγινε αναφορά σε πιθανές κοινές περιπολίες της ακτοφυλακής με την Frontex, όχι μόνο στα ελληνικά, αλλά και στα τουρκικά χωρικά ύδατα, καθώς και στην ενδεχόμενη πραγματοποίηση επιστροφών από την Ελλάδα προς την Τουρκία όχι μόνο από τα νησιά του Αιγαίου, αλλά και από την ενδοχώρα (π.χ. Έβρος).
