Σταθερά επιδεινούμενη παραμένει η εικόνα της προσφυγικής-μεταναστευτικής κρίσης στην Ελλάδα, ενώ πλέον στενεύουν τα περιθώρια, καθώς η ΕΕ έδωσε επιπλέον στήριξη, αλλά δεν αναφέρθηκε σε συμμετοχή στη διαδικασία αποσυμφόρησης αλλά μόνο στην επιτήρηση, έρευνα και διάσωση. Η Ελλάδα παίρνει άμεσα 350 εκατ., (από τα 700 εκατ. που ανακοίνωσε η πρόεδρος της Κομισιόν) τη RAPID της Frontex και την “κατανόηση” των Ευρωπαίων για να αντιμετωπίσει μια απειλή που η ελληνική κυβέρνηση χαρακτήρισε “ασύμμετρη”, απειλώντας να μεταβάλλει το risk profile της χώρας,
Έτσι, ενώ η Ελλάδα κινείται σε γκρίζες περιοχές φτιάχνοντας κλειστά κέντρα κράτησης, κάνοντας pushbacks στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα καθώς και αναστέλλοντας το δικαίωμα καταγραφής και υποβολής αίτησης σε πρόσφυγες και μετανάστες, οι Ευρωπαίοι εταίροι της χώρας, θα παράσχουν με κλειστά μάτια κεφάλαια για να απομονώσουν το πρόβλημα.
Παράλληλα, η ενεργοποίηση της εθνοφρουράς, η σιωπηρή αποδοχή της δράσης παρακρατικών, ακροδεξιών-φασιστικών ομάδων στα ελληνικά σύνορα και τα νησιά, οι οποίες, μάλιστα, δεν προέρχονται μόνο από την Ελλάδα αλλά και από άλλες χώρες, αυξάνουν δραματικά τον κίνδυνο ατυχήματος, ακόμα και πρόκλησης θερμού επεισοδίου. Αν σε αυτά προστεθούν οι ασκήσεις στρατιωτικής ετοιμότητας με πραγματικά πυρά, ο αντίκτυπος στην τοπική κοινωνία και το stress κάτω από το οποίο ενεργούν οι ένοπλες δυνάμεις, δεδομένου ότι δεν έχουν εκπαίδευση για τέτοιες καταστάσεις και ότι ο εξοπλισμός τους δεν είναι ο κατάλληλος για επιχειρήσεις απώθησης. τότε διαμορφώνεται ένα ιδιαίτερα ρευστό, απρόβλεπτο και εύφλεκτο σκηνικό το οποίο θα μπορούσε να πυροδοτηθεί ακουσίως, με παραπάνω τρόπους απ΄όσους οι υπεύθυνοι μπορούν να προβλέψουν και να αποτρέψουν.
Η προοπτική διάχυσης της κρίσης από τον Έβρο στα ελληνικά νησιά δεν είναι μόνο πραγματική αλλά και ορατή, καθώς όπως αποδεικνύουν ρεπορτάζ σε τουρκικά, ελληνικά, ευρωπαϊκά media, το σενάριο της μετακίνησης υφιστάμενων ή και νέων ροών από τον Έβρο ή από την Ιντλίμπ στα παράλια έχει τεθεί ήδη σε εφαρμογή. Παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες που επικρατούν στο βόρειο Αιγαίο οι αφίξεις στη Λέσβο έχουν εκτοξευθεί, ενώ η τουρκική ακτοφυλακή συμβάλλει ενεργά στην ενίσχυση των ροών, ενώ σε άλλες περιπτώσεις, κυρίως στο νότιο Αιγαίο τις χρησιμοποιεί ακόμα και για να αμφισβητήσει χωρικά ύδατα της Ελλάδας, εγείροντας αξιώσεις για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
Αιτήσεις Ασύλου στην Ελλάδα
Το κλίμα στα νησιά παραμένει τεταμένο, παρά την αλλαγή του επίκεντρου της κρίσης η Λέσβος έχει χωριστεί στα δύο, ομάδες ακροδεξιών και παρακρατικών έχουν εδραιωθεί από καιρό σε ευαίσθητες περιοχές και δρουν με την ανοχή, ενδεχομένως και με την κάλυψη τοπικών παραγόντων. Όπως αποδεικνύεται, η πολιτική απομόνωση του περιφερειάρχη Κώστα Μουτζούρη από το Μαξίμου, ήταν αυτή που πυροδότησε την διάσπαση του ενιαίου μετώπου στη Λέσβο, προκαλώντας τη ριζοσπαστικοποίηση του δημάρχου Μυτιλήνης που έκλεισε τις οδικές αρτηρίες που συνδέουν τη Δυτική Λέσβο, ώστε να αποτρέψει νέες αφίξεις στη Μόρια. Η κυβέρνηση, απαντά σε αυτές τις εξελίξεις με την αποστολή αρματαγωγού το οποίο θα φιλοξενήσει κάποιους από αυτούς που έχουν περάσει παράνομα, επιδιώκοντας να πείσει την τοπική κοινωνία για την ισχυρή βούληση στην κατεύθυνση αποσυμφόρησης του νησιού και για την αποτελεσματικότητα της νέας πολιτικής άμεσων επιστροφών.
Οι διατυπώσεις που επιλέγει και τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση αν και εστιάζονται στην απομόνωση και διαχείριση του προσφυγικού, έχουν ευρύτερη διάχυση, καθώς τα μέτωπα συμπλέκονται και καθιστούν τις αυξημένες ροές γεωπολιτικό πρόβλημα, ενώ η ταυτόχρονη εξέλιξή τους σε συνάρτηση με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις αυξάνει τον βαθμό επικινδυνότητας.
Ωστόσο, παρά την ισχυρή πολιτική βούληση και τα ηχηρά μηνύματα αποτροπής που στέλνει η κυβέρνηση, εκμεταλλευόμενη την ένταση και τη διεθνή προσοχή από τα media, η άμεση επαναπροώθηση προσφύγων και μεταναστών δεν είναι απλή υπόθεση, δεδομένου ότι παρά τις εκκλήσεις των Ευρωπαίων στην Τουρκία να τηρήσει τη συμφωνία με την ΕΕ, αυτές ήταν χωρίς απειλή κυρώσεων και ως εκ τούτου γίνονται αντιληπτές ως “εικονικές” από την Άγκυρα, η οποία θα συνεχίσει να ανεβάζει την πίεση.
Η έκθεση της Frontex
Κλιμάκωση και επιδείνωση της κατάστασης στα ελληνοτουρκικά σύνορα, καθώς και νέα μεγάλα μεταναστευτικά κύματα, αναφέρει απόρρητη έκθεση της Frontex, που αποκάλυψε πριν από μερικές ημέρες η γερμανική εφημερίδα Βελτ.
Πρόκειται ειδικότερα για απόρρητη έκθεση προς ενημέρωση της ηγεσίας της ΕΕ.
Μεταξύ άλλων, το έγγραφο κάνει λόγο για νέες μαζικές μεταναστευτικές ροές προς την Ελλάδα, οι οποίες θα είναι δύσκολο να σταματήσουν, οπότε τις επόμενες ημέρες αναμένεται να αυξηθεί η προς την Ελλάδα πίεση, ακόμη και εάν η Τουρκία προσπαθήσει να αποτρέψει τη διάβαση των συνόρων.
Σύμφωνα με την έκθεση της Frontex, μεγάλο ρόλο στις πρόσφατες εξελίξεις παίζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς “τα νέα που διαδίδονται στα μέσα αυτά αυξάνουν την πιθανότητα μαζικής μετακίνησης από την Τουρκία στα ευρωπαϊκά σύνορα”.
Επίσημες δηλώσεις για την κατάσταση στα ελληνοτουρκικά σύνορα και τη θέση που έχει η γερμανική κυβέρνηση αναμένεται να γίνουν σήμερα κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής ενημέρωσης στη γερμανική πρωτεύουσα.
Έκρηξη αφίξεων στη Λέσβο
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. διπλάσιοι – σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο – φαίνεται ότι είναι οι μετανάστες αυτή τη στιγμή στη Λέσβο. Αυτή τη στιγμή εκτιμάται ότι στο hot spot της Μόριας διαμένουν περί τα 22,000 άτομα, σε μία εγκατάσταση, η οποία έχει χωρητικότητα κάτω των 3.000 ατόμων.
Η αύξηση μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητή με δεδομένο ότι τον περασμένο Σεπτέμβριο οι μετανάστες ανερχόταν γύρω στους 9.000 με 10.000.
Ο συνδυασμός της μεγάλης αύξησης των ροών, της υποχρηματοδότησης και των επιδεινούμενων συνθηκών διαβίωσης, οδηγούν σε κλιμάκωση κρουσμάτων βίας και εγκληματικότητας, τα οποία με τη σειρά τους εξαντλούν τις τοπικές κοινωνίες και οδηγούν σε αντιδράσεις, οι οποίες προσφάτως έλαβαν και χαρακτήρα αναταραχών.
«Όχι» σε νέες δομές, αποσυμφόρηση της Μόριας
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της απέτυχε να προωθήσει το σχέδιο επανεγκατάστασης στην ενδοχώρα των αιτούντων άσυλο, το οποίο θα οδηγούσε σε σημαντική αποσυμφόρηση των νησιών, λόγω των αντιστάσεων που συνάντησε στην ηπειρωτική χώρα και του συνεπακόλουθου πολιτικού κόστους.
Αντ’ αυτού το Μαξίμου επέλεξε να αντιμετωπίσει με πολιτικό κριτήριο την κατάσταση, απομονώνοντας το πρόβλημα και επιχειρώντας να επιβάλλει τη λύση των νέων δομών στα νησιά, στο πλαίσιο κεντροποιημένης πολιτικής διαχείρισης. Πέρα από τις λογικές και επιχειρησιακές προκλήσεις που εξ αρχής αντιμετώπισε ο σχεδιασμός κατασκευής απόλυτα κλειστών δομών, καθώς οι ανάγκες φύλαξης είναι τεράστιες, η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να πείσει ούτε καν τους κομματικούς παράγοντες στις τοπικές κοινωνίες.
Αποτέλεσμα ήταν οι συγκρούσεις κατοίκων-ΜΑΤ στα νησιά, η διάρρηξη των σχέσεων εμπιστοσύνης της περιφέρειας με την κεντρική πολιτική εξουσία και εν τέλει η στρατηγική αναδίπλωση της κυβέρνησης, που αποδεικνύοντας τον ελλιπή και προβληματικό σχεδιασμό.
Νέα ένταση στη Λέσβο
Μετά τις ταραχές της προηγούμενης εβδομάδας, νέα ένταση ξέσπασε χθες και σήμερα (σ.σ. Τρίτη και Τετάρτη) στο λιμάνι της Μυτιλήνης, με τη συμμετοχή μεταναστώνπου θέλουν να φύγουν από το νησί.
Ειδικότερα, χθες, πάνω από 2.000 άτομα έφυγαν από το ΚΥΤ στη Μόρια, μετά από ψευδή ενημέρωση ότι τους περιμένει πλοίο για Αθήνα.
Η ενημέρωση φέρεται να προήλθε, μέσω γραπτού μηνύματος στα κινητά τους.
Σήμερα, Τετάρτη, ένταση σημειώθηκε από περίπου 100 άτομα που έφτασαν στο λιμάνι για τον ίδιο λόγο.
Αυτή τη στιγμή, πάνω από 500 άτομα βρίσκονται σε περιφραγμένη εγκατάσταση στο λιμάνι της Μυτιλήνης. Πρόκειται για μετανάστες – αιτούντες άσυλο που έφτασαν στο νησί, το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας.
Ωστόσο μερίδα κατοίκων του νησιού – στήνοντας μπλόκα – δεν τους επέτρεψε να φτάσουν στο ΚΥΤ Μόριας.
Για την ώρα, η κατάσταση σώζεται λόγω της κακοκαιρίας, εξαιτίας της οποίας οι ροές έχουν περιοριστεί αισθητά, η προοπτική όμως είναι ζοφερή.
Ενδείξεις απομόνωσης του… προβλήματος
Ενδεικτική του κλίματος περιορισμού του προβλήματος στην Ελλάδα είναι η απόφαση που έλαβε το γερμανικό Κοινοβούλιο στην πρόταση των Πρασίνων για την αποδοχή 5.000 προσφύγων από τους ελληνικούς καταυλισμούς, η οποία καταψηφίστηκε.
Καταψήφισε, εκτός από τα συντηρητικά κόμματα (CDU/CSU) και το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (SPD), αν και πολλοί Σοσιαλδημοκράτες ήταν κατά βάσιν υπέρ της πρότασης των Πρασίνων. Η αναπληρώτρια κοινοβουλευτική εκπρόσωπος του SPD Εύα Χεγκλ είπε στην ομιλία της ότι
«στην πρόταση των Πρασίνων υπάρχουν πολλά θετικά, δεν βοηθά όμως περαιτέρω στην παρούσα φάση. Αναγκαία είναι μια ευρωπαϊκή λύση».
Ωστόσο, πολλοί βουλευτές του SPD έκαναν προσωπική δήλωση στην οποία τονίζουν ότι είναι υπέρ της υποδοχής προσφύγων στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής συμμαχίας της λογικής διότι μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν να βοηθηθούν πλήρως οι πρόσφυγες υπογραμμίζοντας όμως ότι η αποδοχή της πρότασης των Πρασίνων δεν θα το επιτύχει αυτό.
Με αυτόν τον τρόπο οι Σοσιαλδημοκράτες απέφυγαν μια πιθανή κρίση στον μεγάλο συνασπισμό, δεδομένου ότι στην συμφωνία τους περιλαμβάνεται η ενιαία συμπεριφορά ψήφου στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο με τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και τους Xριστιανοκοινωνιστές (CSU).
Οι Φιλελεύθεροι (FDP) τάχθηκαν επίσης κατά της πρότασης των Πρασίνων, όπως και το κόμμα Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD).
Τελικά ψήφισαν κατά 495 βουλευτές, ενώ υπέρ ψήφισαν 117.
