Παρά τις ιαχές των media στο εσωτερικό της Ελλάδας, τα video με τις χιλιάδες μεταναστών στα σύνορα και τις προειδοποιήσεις ακόμα από τον Ζέεχοφερ για νέο 2015 στο προσφυγικό, ΕΕ, NATO, ΗΠΑ και Ρωσία αρνούνται να καταγγείλουν, καταδικάσουν ακόμα και να πιέσουν τον Ταγίπ Ερντογάν να σταθεροποιήσει την κατάσταση.
Αντιθέτως στο NATO επικράτησε το τουρκικό προσχέδιο ανακοινωθέντος με τη Συμμαχία να στηρίζει την Τουρκία έναντι της Ρωσίας και του Άσαντ στη Συρία, ενώ στην ΕΕ, το Βερολίνο δεν επέτρεψε την έκδοση σκληρής δήλωσης κατά της Τουρκίας. Η Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, περιορίστηκε να ζητήσει έκτακτη σύγκληση του συμβουλίου υπουργών Εξωτερικών, θέτοντας ως μείζον την κατάσταση στην Ιντλίμπ και δευτερεύον το προσφυγικό-μεταναστευτικό.
Οι ελληνικές αρχές αναγνώρισαν, τα ελληνικά media αναπαρήγαγαν και οι διεθνείς οργανισμοί και ΜΚΟ συμφώνησαν ότι οι πρόσφυγες που κινούνται ή έχουν ήδη φτάσει στα ελληνικά σύνορα δεν προέρχονται από την Ιντλίμπ, ή από την Συρία εν γένει, αλλά από μέρη εντός της Τουρκίας και είναι συνήθως Πακιστανοί, Αφγανοί, ακόμα και Τούρκοι! Υπάρχει επίσης, πληθώρα στοιχείων που καταδεικνύουν την ενεργητική υποβοήθηση των προσφύγων και μεταναστών να φτάσουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα από το τουρκικό κράτος, τον στρατό και άλλες υπηρεσίες.
Γιατί σιωπούν εταίροι και σύμμαχοι;
Σε αυτά η Ευρώπη δεν απαντά, ούτε πολιτικά, ούτε διπλωματικά στην Τουρκία, δέχεται μόνο να στηρίξει τεχνοκρατικά την Ελλάδα και αποφεύγει την ενεργό εμπλοκή στο ζήτημα της Τουρκίας. Γιατί; Άγνωστο, ή τουλάχιστον όχι πλήρως κατανοητό από την οπτική γωνία των ελληνικών media και της κυβέρνησης. Βερολίνο και Βρυξέλλες αρκούνται μόνο να επισημάνουν ότι αναμένουν από την Τουρκία την τήρηση της Συμφωνίας με την ΕΕ για το προσφυγικό.
Στρατηγικά, οι Ευρωπαίοι αρνούνται να “φάνε το δόλωμα”, αντιλαμβάνονται τις πιέσεις στην Ελλάδα, αλλά δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να συρθούν σε διαπραγματεύσεις με το πιστόλι στον κρόταφο.
Αντιμέτωπη με την “ασύμμετρη”, όπως χαρακτηρίστηκε από το ΚΥΣΕΑ, απειλή, η Αθήνα αποφασίζει την επίκληση του άρθρου 78.3 της Συνθήκης για το Προσφυγικό. Αυτό, ανακοινώνεται μέσω twitter από τον Έλληνα πρωθυπουργό. Ωστόσο, η ΕΕ δεν δέχεται αιτήσεις μέσω twitter, ο αρμόδιος υπουργός Νότης Μηταράκης δεν συμμετείχε στο ΚΥΣΕΑ και η Ελλάδα ζήτησε μέσω του ΥΠΕΞ την έκτακτη σύγκληση του συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, όταν το μεταναστευτικό αντιμετωπίζεται στο Γενικών και Εσωτερικών Υποθέσεων. Βέβαια, η χαοτική αυτή προσέγγιση, είναι προφανώς βελτιωμένη από την αρχική επίκληση του κορονοϊού ως βάση για την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης και το κλείσιμο των συνόρων με την Τουρκία.
Όλα αυτά μπορεί να φαίνονται γραφειοκρατικά, πολιτικάντικα και επουσιώδη, ενώ τα media καλλιεργούν πολεμικό κλίμα και σπέρνουν πανικό στην κοινή γνώμη. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες και το σύστημα διοίκησης της ΕΕ δεν είναι η ελληνική κοινή γνώμη. Όπερ σημαίνει ότι στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και στις Βρυξέλλες, όπου εδρεύει και το NATO, η ελληνική απάντηση στις κραυγές του Ερντογάν έγινε αντιληπτή ως κραυγαλέα χαοτική. Ο πρωθυπουργός πιάστηκε εκτός θέσης και χωρίς αφήγημα. Η εικόνα αυτή, έχει μείνει ανεξίτηλα εντυπωμένη στους γραφειοκράτες της ΕΕ και του NATO, καταδεικνύοντας μια κρατική μηχανή που “ρετάρει”, υπολειτουργεί και βρίσκεται σε εσωτερική δυσαρμονία.
Το χάος…
Την ίδια στιγμή στη Λέσβο πρώτα έκλεισε (στις 31 Ιανουαρίου) και σήμερα παραδόθηκε στις φλόγες, μετά από εμπρησμό, η δομή stage 2 του ΟΗΕ στη Σκάλα Συκαμνιάς. Νωρίτερα, ντόπιοι παρεμπόδιζαν την αποβίβαση προσφύγων (εγκύων και μικρών παιδιών) από βάρκα στη Λέσβο, παραβιάζοντας κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο και στοιχειοθετώντας την εικόνα αναλγησίας που επιχειρεί να δημιουργήσει η Τουρκία για την Ελλάδα. Ήτοι, η κυβέρνηση εμφανίζεται αδύναμη να εγγυηθεί την προστασία δομών που έχουν κατασκευαστεί με κεφάλαια διεθνών οργανισμών στην Ελλάδα, ενώ την ίδια στιγμή ζητά επιπλέον προσωπικό της Frontex, όταν υπάλληλοι ΜΚΟ απειλούνται από κατοίκους, τάγματα εφόδου και ΜΑΤ στα ελληνικά νησιά.
Η στάση αυτή, που σταδιακά αρχίζει να γίνεται κατανοητή ευρύτερα στο εσωτερικό, προκαλεί αντιδράσεις, εγείρει αντι-ευρωπαϊκό μένος, υπονομεύει κοινωνικά την επέκταση της συνεργασίας με ΗΠΑ και NATO και αποδυναμώνει δεσμούς με θεσμούς από τους οποίους εξαρτάται όχι μόνο η ασφάλεια, αλλά και η οικονομική και κοινωνική ευμάρεια.
Η στάση της Γερμανίας
Σύμφωνα με τη DW και την FAZ, ο λόγος που η γερμανική κυβέρνηση αποφεύγει να καταδικάσει τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το άνοιγμα των συνόρων προς την ΕΕ, δεν είναι σαφής.
Τόσο η καγκελαρία όσο και το υπουργείο Εξωτερικών «αναμένουν» πως θα τηρηθεί η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας στο προσφυγικό. Όπως διαβεβαιώνουν εκπρόσωποί τους στην κυριακάτικη Frankfurter Allgemeine Zeitung, η γερμανική κυβέρνηση βρίσκεται σε επαφή με όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο της DW, που είναι το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της γερμανικής βουλής, ο χριστιανοδημοκράτης Νόρμπερτ Ρέτγκεν δηλώνει στην FAZ εφημερίδα πως η Γερμάνια αλλά και η ΕΕ δεν θα πρέπει να αντιδράσουν σκληρά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του το άνοιγμα των τουρκικών συνόρων έχει μεν «προς τα έξω την μορφή μιας απειλής», επί της ουσίας πρόκειται όμως για μια «κραυγή βοήθειας» προς την Ευρώπη. Ο πρόεδρος Ερντογάν απέτυχε σύμφωνα με τον κ. Ρέντκεν στην προσπάθειά του να συνεργαστεί με τη Ρωσία. Με το άνοιγμα των συνόρων ζητά τώρα την βοήθεια των Ευρωπαίων.
Το ζητούμενο είναι, σύμφωνα με τον χριστιανοδημοκράτη πολιτικό, τα κράτη της Δύσης να παρακινήσουν τη Ρωσία να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων προκειμένου να βρεθεί μια λύση στη Συρία – ακόμη και με την απειλή επιβολής νέων κυρώσεων.
Στήριγμα βρίσκει η Ελλάδα μόνο στον Βέμπερ, που αν και έχει ρόλο στην ΕΕ, δεν έχει ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα στη Γερμανία, καθώς και στους Γερμανούς Φιλελεύθερους. Σύμφωνα με αυτούς, η ΕΕ θα πρέπει να διακόψει άμεσα κάθε χρηματική βοήθεια προς την Τουρκία για τους πρόσφυγες, όπως ζητά η ΓΓ του κόμματος Λίντα Τόιτενμπεργκ. Και ο αντιπρόεδρος της ΚΟ Στέφαν Τομέ καλεί τη γερμανική κυβέρνηση και την ΕΕ να βοηθήσουν την Ελλάδα.
Από την πλευρά τους, οι Πράσινοι, προτείνουν νέα κέντρα υποδοχής προσφύγων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, ήτοι στην Ελλάδα.
…το ΝΑΤΟ και η Γαλλία
Η Γαλλία διατηρεί από τις εποχές της αποικιοκρατίας συμφέροντα στη Συρία και σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως ο Λίβανος και η Λιβύη. Θέλει να είναι μέσα στο παιχνίδι με τους μεγάλους και δεν θα επέλεγε εύκολα να ξεχωρίσει από την κοινή γραμμή σε αυτή την συγκυρία. Η Βρετανία ήταν πάντα διαφοροποιημένη, παίζοντας άλλοτε δικό της παιχνίδι και άλλοτε εξυπηρετώντας τις ΗΠΑ. Τώρα, λόγω Brexit έχει παραπάνω λόγους να επιμείνει σε διαφορετικό tempo.
Στο NATO η κατάσταση είναι πιο σύνθετη απ΄ ό, τι έχει, ως επί το πλείστον, παρουσιαστεί από τα ελληνικά media και ενώ η κυβέρνηση εμμένει στην πολιτική της “δημιουργικής” ασάφειας, θέλοντας να αφήσει στον καθένα τη “γεύση” που του αρέσει.
Οι σύμμαχοι δεν δεσμεύτηκαν να στηρίξουν επιπλέον την Τουρκία στη Συρία, αν και έχουν αδιάθετους 60% των πόρων που έχουν επιχειρησιακά εγκριθεί για project εκεί και έχουν κάθε λόγο να θέλουν να διευρύνουν το χάσμα με τη Ρωσία. Ειδικότερα, ο γενικός γραμματέας, Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε ότι:
“Οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ υποστηρίζουν σήμερα την Τουρκία. Eπαυξάνουμε τις αερομεταφορές, έχουμε αεροσκάφη AWACS που βοηθούν στην περιπολία στον ουρανό και επίσης πραγματοποιούμε ελλιμενισμούς και παρέχουμε υποστήριξη με άλλους τρόπους”.
Η απάντηση αυτή, έρχεται σε στοχευμένη ερώτηση Τούρκου δημοσιογράφου, ο οποίος ήθελε να εισπράξει θετικό κλίμα ως προς αίτημα της Τουρκίας για την παροχή πυραύλων Patriot. Συνεπώς, ούτε η Άγκυρα πήρε αυτό που ήθελε.
Παρ΄όλα αυτά και η Αθήνα δεν κατάφερε να περάσει στο κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος τις θέσεις που ήθελε για το προσφυγικό, δεχόμενη ισχυρές αντιστάσεις από Γερμανία και Γαλλία.
Το συμπέρασμα είναι απλό: Ένας ακόμη συμβιβασμός, μια ακόμη στιγμή που σύμμαχοι και εταίροι έδωσαν σε Ελλάδα και Τουρκία γεύση από το ίδιο φάρμακο. Αυτό σημαίνει βέβαια ότι η κατάσταση παραμένει ρευστή, ότι η εικόνα μπορεί να διαφοροποιηθεί και ότι τα παρασκήνια οργιάζουν.
Live to fight another day!
