Σοβαρός παραμένει ο κίνδυνος μετεξέλιξης της προσφυγικής-μεταναστευτικής κρίσης σε κοινωνική αναταραχή στα νησιά, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν χαλάρωσε ήδη τους ελέγχους και αύξησε τις ροές, σε μια προσπάθεια να πιέσει τους Ευρωπαίους για να χαλιναγωγήσουν Ρωσία-Άααντ.
Υπ΄αυτό το πρίσμα, η προσωπική παρέμβαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, οι πρωτοβουλίες αποκατάστασης της εμπιστοσύνης με τους νησιώτες και η απομόνωση του πλέον σκληροπυρηνικού περιφερειάρχη, Κώστα Μουτζούρη, καθώς και τα μέτρα που συμφωνήθηκαν χθες στο Μαξίμου, μπορούν να έχουν μόνο επιδερμική επίδραση, καθώς το μέτωπο αναζωπυρώνεται με εξωγενείς παρεμβάσεις.
Οι χθεσινοβραδινές ανακοινώσεις της Τουρκίας για απελευθέρωση των ροών προς την Ευρώπη, συνοδεύτηκαν άμεσα από 300 αφίξεις στα ελληνικά νησιά κατά τη διάρκεια της νύχτας, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να αποδείξει ότι οι απειλές του είναι αξιόπιστες.
Από ελληνικής πλευράς, στο Μαξίμου χθες, η σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό με τη συμμετοχή της ηγεσίας του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και των Δημάρχων Λέσβου, Χίου και Σάμου, δεν ξεκαθάρισε το τοπίο, καθώς στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι θα ληφθούν οριζόντια και τα ad hoc μέτρα στήριξης των κοινωνιών, το κλείσιμο των “άναρχων δομών και η αντικατάστασή τους από κλειστές”. Οι διατυπώσεις αυτές, όμως αντιφάσκουν με το προχθεσινό μήνυμα του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, από την Αλεξανδρούπολη, όταν μίλησε για ελεγχόμενες δομές. Επίσης, στην ανακοίνωση, που ακολούθησε τη συνάντηση με τους τοπικούς παράγοντες, αναφέρεται και ο στόχος αποσυμφόρησης των νησιών.
Επίσης, ο αρμόδιος υπουργός, Νότης Μηταράκης, επανέλαβε προγενέστερες δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για αυστηρότερη φύλαξη των συνόρων, αλλά όπως αποδείχθηκε από τις αυξημένες ροές, η διακήρυξη αυτή ήταν μάλλον… θνησιγενής.
Μέχρι στιγμής, πάντως, η επικοινωνιακή υποβάθμιση του θέματος από τα mainstream media, αν και περιορίζει την απήχησή του στην υπόλοιπη χώρα, εν τούτοις πυροδοτεί ακόμα μεγαλύτερη ένταση στα νησιά, όπως άλλωστε και η κατασταλτική διαχείριση του θέματος.
Σύμφωνα μάλιστα όσα έχουν γίνει γνωστά,ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται, ενδεχομένως και σήμερα, να ξεκινήσει περιοδεία σε Λέσβο, Χίο και Σάμο.
Από το Μαξίμου κυκλοφόρησε non paper το οποίο αναδημοσιεύεται σχεδόν αυτούσιο από όλα τα media και στο οποίο αναφέρεται:
“Όπως ανακοινώθηκε μετά το πέρας της συνάντησης που διήρκεσε περισσότερο από δύο ώρες, τα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης χαιρετίζουν την απόφαση της κυβέρνησης για ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων και επιτάχυνση της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου και των επιστροφών. Τονίστηκε επίσης, ότι οι σημερινές άναρχες δομές πρέπει να κλείσουν, και να αντικατασταθούν από κλειστές δομές.
Εκείνο που αποφασίστηκε, είναι ότι τα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης θα προχωρήσουν σε άμεση διαβούλευση με τα δημοτικά και το περιφερειακό συμβούλιο και θα υποβάλουν προτάσεις, ενώ σαφές έγινε ότι αποτελεί κοινό τόπο η αναγνώριση της ανάγκης άμεσης αποσυμφόρησης των νησιών, αρχίζοντας από όσους έχουν ήδη λάβει άσυλο καθώς και εκείνους που βρίσκονται στις δομές για χρονικό διάστημα πάνω από 14 μήνες.
Συμφωνήθηκαν, επίσης, μέτρα στήριξης των τοπικών κοινωνιών τα οποία θα περιλαμβάνουν οριζόντια οικονομικά μέτρα καθώς και εξειδικευμένα μέτρα για κάθε νησί, με βάση τις ανάγκες των κατοίκων τους.
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης σε δήλωσή του μετά τη λήξη της συνάντησης ανάφερε ότι «υπάρχει ανάγκη αποκατάστασης του κλίματος εμπιστοσύνης με τις τοπικές κοινωνίες», ενώ σημείωσε ότι «επιβεβαιώθηκε η ανάγκη ενίσχυσης της φύλαξης των συνόρων, επιτάχυνσης του ασύλου και επιστροφών όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας, καθώς και να κλείσουν οι άναρχες δομές στα νησιά του Αιγαίου και να αντικατασταθούν με κλειστές δομές».”
Το Crisis Monitor έχει εγκαίρως επισημάνει τις παγίδες που εγκυμονεί η αναβάθμιση του προσφυγικού, τα προβλήματα των επιθετικών χειρισμών, καθώς και η εδραίωση ακραίων κύκλων στα νησιά. Στην ουσία, η μετωπική σύγκρουση που επιχείρησε η ελληνική κυβέρνηση, επέτεινε τα προβλήματα, οδηγώντας σε υπέρβαση κομματικών γραμμών και ομογενοποίηση των κατοίκων, προσδίδοντας κινηματικό χαρακτήρα στις αντιδράσεις.
Πλέον, η απομόνωση του Κώστα Μουτζούρη, δεν αποτελεί βήμα στην κατεύθυνση αποσυσπείρωσης του κινήματος, καθώς οι συγκρούσεις με τα ΜΑΤ έλαβαν χαρακτήρα προσωπικής αντιπαράθεσης, που συνεπάγεται ότι για να αποδώσει οποιαδήποτε πυροσβεστική προσπάθεια θα πρέπει να αποδειχθεί ότι η κυβέρνηση αναλαμβάνει μερίδιο της ευθύνης και ότι οι τοπικές κοινωνίες παίρνουν κάποια, έστω μικρή νίκη, με τη μορφή ηθικής ικανοποίησης. Σε αυτή τη φάση, η διατήρηση αυξημένης πίεσης, θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και τη δυνατότητα εφαρμογής κεντρικών πολιτικών σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη για τα εθνικά θέματα περίοδο.
Η ανάληψη της ευθύνης του προσφυγικού από τον πρωθυπουργό τη στιγμή που κυβερνητικοί χειρισμοί παράγουν αρνητικά αποτελέσματα και όταν ο Ταγίπ Ερντογάν επιλέγει να εργαλειοποιήσει το ζήτημα για να πιέσει τους Ευρωπαίους, στην κατεύθυνση της χαλιναγώγησης του διδύμου Πούτιν-Άσαντ και ενώ η ένταση στα ελληνοτουρκικά είναι σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα, τον καθιστά ευάλωτο. Επίσης, η δράση ακροδεξιών παραγόντων στα νησιά και η συμπόρευση πάνω από κομματικές γραμμές ανθρώπων στα νησιά, καταδεικνύει δυναμική ριζοσπαστικοποίησης μέρους του πληθυσμού.
