Έντασης στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, λίγο πριν τη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, προκαλεί η διαρροή της επιστολής του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Γιόζεφ Μπόρελ, για την ενεργοποίηση της απόφασης περικοπής της προενταξιακής χρηματοδότησης της Τουρκίας κατά 75%, στο πλαίσιο των κυρώσεων για τις ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.
Η απόφαση που βασίζεται στην έκθεση της απελθούσης Κομισιόν για την υπαναχώρηση της Τουρκίας από την ενταξιακή κατεύθυνση και την αντιστροφή μεταρρυθμίσεων, ήταν δρομολογημένη και η αντίδραση της Άγκυρας σε αυτή είχε καταγραφεί καιρό πριν, ωστόσο η διαρροή σε αυτή τη φάση γίνεται αντιληπτή ως προσπάθεια συγκεκριμένων κύκλων εντός της ΕΕ να πλήξουν πολιτικά τον Ταγίπ Ερντογάν.
Με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Τουρκία θα λάβει κατά το τρέχον έτος μόνο 168 εκατομμύρια ευρώ από το πρόγραμμα «ΙΡΑ», με το οποίο στηρίζεται η διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε. Από αυτά, τα 150 εκατομμύρια προορίζονται για μεταρρυθμίσεις σε θέματα δημοκρατίας και κράτους δικαίου και τα 18 εκατομμύρια για την χρηματοδότηση προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης.
Όπως διευκρινίζεται στην ίδια επιστολή, οι περικοπές δεν αφορούν τα κονδύλια που προβλέπονται από τη συμφωνία με Ε.Ε. – Τουρκίας για το προσφυγικό.
Το σκηνικό ανταγωνισμού μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, οι θέσεις του αυστριακού καγκελάριου κατά της Τουρκίας και οι κινήσεις της Γαλλίας στο ίδιο μέτωπο διαμορφώνουν μια εικόνα που εντείνει τη νευρικότητα της Άγκυρας, δυναμική που η Άγκελα Μέρκελ θα ήθελε να αποφύγει, ενόψει της Διάσκεψης του Βερολίνου.
Ωστόσο, μετά από έντονες πιέσεις της Λευκωσίας και της Αθήνας, που έχουν αποκλειστεί από τη Διάσκεψη του Βερολίνου και με τη στήριξη της Γαλλίας, που επιχειρεί να εκμεταλλευτεί το κενό εξουσίας που αφήνει η στάση της Γερμανίας στην Ανατολική Μεσόγειο, η Κομισιόν δια του εκπροσώπου της EEAS, Πίτερ Στάνο έλαβε θέση και κατά της νέας γεώτρησης που εξήγγειλε η Τουρκία.
«Μετά την τελευταία ανακοίνωση των τουρκικών αρχών ότι το πλωτό γεωτρύπανο Yavuz θα σταλεί για μια νέα επιχείρηση γεώτρησης, η ΕΕ υπενθυμίζει τη θέση της σχετικά με τις παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Συγκεκριμένα βήματα απαιτούνται για τη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για καλόπιστο διάλογο»,
αναφέρει ο Πίτερ Στάνο και προσθέτει:
«Η πρόθεση της Τουρκίας να ξεκινήσει περαιτέρω δραστηριότητες εξερεύνησης και γεώτρησης στην ευρύτερη περιοχή κινείται, δυστυχώς, προς την αντίθετη κατεύθυνση. Το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, η αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας και η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα επί των θαλάσσιων ζωνών όλων των κρατών-μελών πρέπει να γίνονται σεβαστά. Όλα τα μέλη της διεθνούς κοινότητας πρέπει να τηρούν αυτές τις αρχές και πρέπει να απέχουν από οποιεσδήποτε ενέργειες υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια».
Ωστόσο, η Άγκυρα γνωρίζει ότι παρά τις δημόσιες τοποθετήσεις της Κομισιόν και τις ήδη δρομολογημένες δράσεις, το κλίμα στην ΕΕ δεν είναι ομόθυμο κατά της Τουρκίας και ότι η εργλαιοποίηση του προσφυγικού έχει παράξει αποτελέσματα που της έχουν δώσει σημαντικό πεδίο ελιγμών και δυνατότητα άμεσης διαπραγμάτευσης για σειρά θεμάτων που μέχρι πρότινος δεν είχε.
