Ο νόμος ψηφίστηκε, ο Τραμπ τον υπέγραψε και μετά άρχισε να… διαμαρτύρεται. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ήξερε ακριβώς τί υπέγραφε και το Κογκρέσο επίσης, γνώριζε, ότι θα τον αναγκάσει να “πιει το πικρό ποτήρι”.
Το East Med Act, που ακολουθεί τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ, που περιλαμβάνει τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας και την άρση του εμπάργκο κατά της Κύπρου, αποτελεί τον νόμο που εμπεδώνει την ενεργειακή εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στην ανατολική Μεσόγειο, ήτοι το γεωοικονομικό δόγμα του Χένρι Κίσσιντζερ που προώθησε και επέβαλε ο γαμπρός του Τραμπ, ο Τζάρεντ Κούσνερ.
Συνεπώς, ασχέτως των ενστάσεων και της έντασης με την οποία τις διατυπώθηκαν αυτές, ο Ντόναλντ Τραμπ, όχι μόνο γνώριζε, αλλά και συνέβαλε καθοριστικά στην διαμόρφωση του εδάφους για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Ο Τραμπ ήταν αυτός άλλωστε που έθεσε τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και το διεθνή ρόλο των ΗΠΑ σε οικονομική βάση.
Επίσης, η άμεση συμμετοχή του Ισραήλ αλλά και η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ βασίζονται σε αυτό το νομοσχέδιο, δεδομένου μάλιστα ότι όσο και να καθυστερήσει ο Nord Stream 2, νομοτελειακά θα ολοκληρωθεί και θα λειτουργήσει.
Ως εκ τούτου, η χάραξη, κατασκευή και λειτουργία του αγωγού φυσικού αερίου East Med, με ότι αυτό συνεπάγεται, είναι για τις ΗΠΑ άμεση προτεραιότητα αν θέλουν να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά τη ρωσική επιρροή στην ΕΕ και τα Δυτικά Βαλκάνια και την Ευρώπη. Για να δεχθεί όμως η Ευρώπη έναν τέτοιο αγωγό, αυτός δεν θα πρέπει να εξαρτάται από την Τουρκία, συνθήκη που ισχύει και για το Ισραήλ. Άρα, δεν τίθεται πραγματικά ζήτημα αγωγού και Τουρκίας στο ίδιο σχέδιο.
Με δεδομένο ότι τέτοια έργα για να περαιωθούν και να λειτουργήσουν χρειάζονται, κυρίως, ασφάλεια, η ενεργοποίηση συγκεκριμένων ρυθμίσεων, που δεν άπτονται του εκάστοτε προέδρου των ΗΠΑ αλλά αποτελούν νόμο-νόρμα πάνω στον οποίο σχεδιάζεται η αμερικανική εξωτερική πολιτική και η στρατηγική ασφαλείας ήταν απαραίτητο, έτσι ώστε οι εταιρίες να… πάρουν το ρίσκο.
Οι “ενστάσεις” Τραμπ
Το East Med Act είναι και επισήμως νόμος των ΗΠΑ, ακόμα κι αν ο Ντόναλντ Τραμπ άλλαγξε γνώμη στο τέλος. ένιωσε “ευνουχισμένος” ή προσπάθησε να σώσει τα προσχήματα προς την Τουρκία και τον “φίλο” του Ταγίπ Ερντογάν.
Σε μπαράζ ανακοινώσεων που εξέδωσε μετά την υπογραφή του East Med Act και του προϋπολογισμού ο Λευκός Οίκος, διατυπώνει σειρά ενστάσεων για πολλές πτυχές του νόμου για την κατανομή κονδυλίων, ορισμένες από τις οποίες αφορούν και άρθρα της «εταιρικής σχέσης ασφάλειας και ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο», κυρίως αυτά που αφορούν την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ελλάδα και Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Κύπρο και την συμμετοχή των ΗΠΑ στο Ενεργειακό Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου και πιθανόν στις τριμερείς (3+1). Παρόμοιες ενστάσεις εκφράζονται και για άλλες χώρες, κυρίως την Ουκρανία.
Από το Κογκρέσο διευκρινίζουν ότι οι ενστάσεις του προέδρου των ΗΠΑ αφορούν κυρίως με θέματα δικαιοδοσίας και διάκρισης των εξουσιών μεταξύ των νομοθετικών σωμάτων και του Λευκού Οίκου, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ θεωρεί ότι το Κογκρέσο προσπαθεί να επιβάλλει πολιτικές σε ζητήματα που αποτελούν αποκλειστικό δικαίωμα του αξιώματός του.
«Ορισμένες διατάξεις του νόμου (όπως το Κεφάλαιο 9, τμήματα 203 και 206) αποσκοπούν στον περιορισμό της συνταγματικής εξουσίας του Προέδρου ως αρχηγού διοικητή (Commander in Chief) να ελέγχει το προσωπικό και το υλικό που ο Πρόεδρος κρίνει ότι είναι απαραίτητο ή σκόπιμο για την επιτυχή διεξαγωγή στρατιωτικών αποστολών»,
αναφέρει η δήλωση του Προέδρου Τραμπ.
Υπάρχουν όμως και πιο σαφείς αναφορές σε άρθρα που προβλέπουν την ενίσχυση και εμβάθυνση της αμυντικής σχέσεις των ΗΠΑ με Ελλάδα και Κύπρο στο πλαίσιο του East Med. Τέτοιο είναι τo 206, που αφορά αποκλειστικά την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ελλάδα και Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Σε άλλο σημείο αναφέρει πως
«πολλές διατάξεις του νόμου θα μπορούσαν, υπό ορισμένες περιστάσεις, να παρεμποδίσουν την άσκηση των συνταγματικών αρχών του Προέδρου για να διατυπώσει τη θέση των Ηνωμένων Πολιτειών σε διεθνείς διαπραγματεύσεις ή σε φόρα»
και μεταξύ των άλλων παραδειγμάτων αναφέρει τα τμήματα 203 και 208 του EastMed Act.
Τέλος, το άρθρο 208 αναφέρει πως
«το αργότερο 90 ημέρες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος νόμου, ο Υπουργός Εξωτερικών, σε συνεννόηση με τον Υπουργό Άμυνας και τον Υπουργό Ενέργειας, θα υποβάλλουν στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου στρατηγικές για τη βελτίωση της ασφάλειας και συνεργασίας με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων του Ισραήλ, της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας».
