Στοιχεία που ανατρέπουν συλλήβδην την εικόνα για τη διάρθρωση και τα αίτια της προσφυγικής κρίσης που πλήττει την Ελλάδα, αποκαλύπτει εμπιστευτικό έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο δημοσιεύουν γερμανικά media και το επικαλείται ως πηγή η DW.
Σύμφωνα με το έγγραφο, οι προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία προς την ΕΕ, κυρίως μέσω Ελλάδας, έχουν υπερδιπλασιαστεί το 2019, εν συγκρίσει με το 2018, ένδειξη -αν όχι απόδειξη- της εργαλειοποίησης του προβλήματος από τον Ταγίπ Ερντογαν, κατά παράβαση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Επίσης, προκύπτει ριζική αναδιάταξη της σύστασης των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών. Σύμφωνα με το έγγραφο οι υπηκοότητες των αιτούντων άσυλο διαμορφώνονται ως εξής:
- 30% – Αφγανοί
- 14% – Σύριοι
- 9% – Πακιστανοί
- 8% – Ιρακινοί και
- 5% Τούρκοι
Όπως είναι προφανές η αύξηση των ροών οφείλεται:
- στην αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και την επάνοδο των Ταλιμπάν,
- στο νέο κύμα επιθέσεων στην Ιντλίμπ από τον Πούτιν
- στην αναδίπλωση των ΗΠΑ από τη Συρία
- την εισβολή της Τουρκίας στη Βόρεια Συρία.
Επίσης, η επιδείνωση της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης στο Ιράκ αναζωπυρώνει τις ροές, ενώ το πογκρόμ που έχει εξαπολύσει ο Ταγίπ Ερντογάν αναγκάζει και αρκετούς Τούρκους να αναζητήσουν πολιτικό άσυλο στην Ευρώπη και κυρίως σε Ελλάδα και Γερμανία.
Ωστόσο, συνολικά, τα ρεύματα προς την ΕΕ έχουν κοπάσει, καθώς έχουν περιοριστεί δραστικά οι αφίξεις από τις χώρες της Βορείου Αφρικής προς Ιταλία και Ισπανία.
Η συγκυρία, αυτή, όμως, καθιστά την Ελλάδα μείζονα πύλη εισόδου, ενώ παράλληλα η αποσόβηση της κρίσης στις μεγάλες χώρες του νότου περιορίζει τη δυναμική του θέματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ελληνοτουρκικά και… προσφυγικό
Η ένταση των ροών και η απροθυμία της Τουρκίας να τις ελέγξει έχουν θέσει σε κατάσταση κρίσης το ελληνικό σύστημα διαχείρισης, με τα hot spots να νησιά να καταρρέουν, τις ελλείψεις φαγητού και φαρμάκων να εξελίσσονται σε νέα κανονικότητα και τις συνθήκες διαβίωσης να επιδεινώνονται σταθερά. Η αύξηση των μετεγκαταστάσεων από τα νησιά στην ενδοχώρα δεν επαρκεί για να αντισταθμίσει την δραστική αύξηση των ροών, ενώ παράλληλα πυροδοτούνται κοινωνικές εντάσεις τόσο στα νησιά όσο και στην ενδοχώρα.
Σε αυτό το σκηνικό, οι ακόμα και οι, αμφιλεγόμενες, αλλαγές που προωθεί η ελληνική κυβέρνηση τόσο στο σύστημα ασύλου, για την επιτάχυνση των επαναπροωθήσεων στην Τουρκία, όσο και η δημιουργία νέων κέντρων διαμονής δεν φαίνονται ικανά ούτε να αντιμετωπίσουν, αλλά ούτε να ανακουφίσουν από τα πολλαπλά προβλήματα.
Επίσης, η αδρανοποίηση του Δουβλίνο 2, σε συνδυασμό με τις νωχελικές διαδικασίες αντικατάστασής του υπονομεύουν στην πράξη τις προσπάθειες ευρωπαϊκής διαχείρισης του προβλήματος, περιορίζοντας τον ρόλο της ΕΕ σε χρηματοδοτικό και διαμεσολαβητικό προς την Τουρκία.
Με τον τρόπο αυτό όμως, απειλείται η υποβάθμιση του προσφυγικού με μεταναστευτικό, άρα διμερές πρόβλημα, επιτρέποντας στην Τουρκία να επιβάλλει τους όρους της και να επιρρίπτει ευθύνες στην Ελλάδα, ακόμα και για την απάνθρωπη μεταχείριση των προσφύγων.
