Μπροστά σε νέο stress test βρίσκονται οι σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας καθώς χθες ανακοινώθηκε η σύλληψη του νομικού συμβούλου της γερμανικής πρεσβείας στην Άγκυρα με κατηγορίες για κατασκοπεία.
Ενδιαφέρον έχει πάντως η χρονική συγκυρία της ανακοίνωσης, καθώς συμπίπτει με τις δηλώσεις της Άγκελα Μέρκελ για την χορήγηση πρόσθετης οικονομικής στήριξης στην Τουρκία για τη διαχείριση του προσφυγικού στο πλαίσιο ή και παράλληλα με την ισχύουσα συμφωνία με την ΕΕ. Αν και το θέμα βρίσκεται καιρό τώρα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η σύμπτωση των δηλώσεων της Άγκελα Μέρκελ από την Κροατία και της ετεροχρονισμένης ανακοίνωσης της σύλληψης του νομικού συμβούλου στην Άγκυρα εγείρουν εύλογα ερωτηματικά και θέτουν τις εξελίξεις υπό νέο πρίσμα.
Ο νομικός σύμβουλος έχει συλληφθεί από τα μέσα Σεπτεμβρίου, αλλά έως χθες οι γερμανικές αρχές επιχειρούσαν να επιλύσουν το ζήτημα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας Spiegel, η σύλληψη του Τούρκου δικηγόρου συνεπάγεται πρόσβαση της Τουρκίας στα ευαίσθητα δεδομένα περίπου 50 Τούρκων υπηκόων που έχουν ζητήσει άσυλο στη Γερμανία.
Πρόκειται για Κούρδους και οπαδούς του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν. Κατ’ εντολήν της γερμανικής υπηρεσίας ασύλου, ο δικηγόρος συνέλεγε πληροφορίες από τις τουρκικές αρχές για το εάν τα άτομα αυτά κινδυνεύουν με διώξεις ή φυλάκιση, σε περίπτωση που επιστρέψουν στην Τουρκία. Οι πληροφορίες αυτές είναι κρίσιμες ώστε να καθοριστεί το αν θα λάβουν ή όχι άσυλο στη Γερμανία.
Ο δικηγόρος κινδυνεύει με μακρά ποινή φυλάκισης ως «συνεργός» στη φυγή των ατόμων αυτών στο εξωτερικό.
Το παιχνίδι του Ερντογάν
Με τον τρόπο αυτό ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να διευρύνει το πεδίο των διαπραγματεύσεων θέτοντας επί τάπητος και το ζήτημα των γκιουλενιστών, σε μια προσπάθεια με μεγιστοποιήσει το προσδοκώμενο όφελος, κυρίως σε άλλα πεδία.
Στρατηγικά, πάντως, ο Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται ότι επιχειρεί να εφαρμόσει το playbook που χρησιμοποίησε απέναντι στις ΗΠΑ, με συλλήψεις διπλωματικών υπαλλήλων τους οποίους χρησιμοποίησε ως διαπραγματευτικά χαρτιά.
Το background των σχέσεων Τουρκίας-Γερμανίας
Η φυγή Κούρδων και “γκιουλενιστών” στη Γερμανία δεν αποτελεί νέο φαινόμενο, αλλά τάση που ξεκινά από την ημέρα αποτυχίας του πραξικοπήματος και ζήτημα που ταλανίζει τις διμερείς σχέσεις Άγκυρας-Βερολίνου έκτοτε. Στο παρελθόν, μάλιστα, Τούρκου πράκτορες, έχουν συλληφθεί για παρακολούθηση και παρενόχληση στη Γερμανία, ενώ έχουν υπάρξει εκατέρωθεν διαβήματα.
Σε αμυντικό επίπεδο οι σχέσεις των δύο χωρών επιδεινώθηκαν τόσο που ή γερμανική Βουλή αποφάσισε τη μετεγκατάσταση μιας μοίρας Tornado από την Τουρκία στην Ιορδανία σε χρόνο-ρεκόρ, ιδιαίτερα για τα γερμανικά δεδομένα.
Η σκλήρυνση της στάσης της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία, ιδιαίτερα με επίκεντρο το Κυπριακό αποτελεί επίσης μείζον ζήτημα που επηρεάζει τις σχέσεις Άγκυρας-Βερολίνου, με τον Ταγίπ Ερντογάν να απειλεί διαρκώς την Άγκελα Μέρκελ.
Στο μεταξύ, σε μια μίνι αναλαμπή, ο Γερμανός ακροδεξιός υπουργός Εσωτερικών μετέβη στην Άγκυρα με ευρωπαϊκό κλιμάκιο υπό τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, αμέσως μετά την εκλογή νέας κυβέρνησης στην Ελλάδα, όπου τέθηκε το θέμα της επέμβασης στη Συρία και της πρόσθετης οικονομικής στήριξης στην Τουρκία. Αποχωρώντας ο Χόρστ Ζέεχοφερ είχε κάνει ιδιαίτερα θερμές δηλώσεις για την Τουρκία. Παράλληλα, η Γερμανία είχε αναγγείλει τη δημιουργία εργοστασίου της VW στη Σμύρνη, επένδυση την οποία πάγωσε μετά την κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων στο προσφυγικό, την κυπριακή ΑΟΖ και τη Συρία.
