Με ευρεία πλειοψηφία (ΝΔ και ΚΙΝΑΛ) ψηφίστηκε από τη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη που τροποποιεί τις διατάξεις για το άσυλο και τα κριτήρια κατάταξης των ανθρώπων που φτάνουν στην Ελλάδα σε πρόσφυγες και μετανάστες, χωρίς να υπάρξουν ουσιώδεις τροποποιήσεις στις διατάξεις που σύμφωνα με τις ΜΚΟ δημιουργούν γκρίζες ζώνες και που όπως καταγγέλλει και η αντιπολίτευση οδηγεί σε παραβάσεις έναντι της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και του κεκτημένου.
Το νομοσχέδιο καταψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, η Ελληνική Λύση και το ΜέΡΑ 25. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε μετά από πολύωρη συζήτηση, στην οποία τοποθετήθηκαν οι πολιτικοί αρχηγοί και 85 βουλευτές από όλα τα κόμματα.
Σε πολιτικό επίπεδο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποίησαν το συγκεκριμένο νομοσχέδιο για να κατοχυρώσουν τις πολιτικές διαχωριστικές γραμμές, ενώ το ΚΙΝΑΛ επέλεξε να τοποθετηθεί στο πλευρό της Νέας Δημοκρατίας αναζητώντας κοινό στο συντηρητικό κέντρο και αφήνοντας την κεντροασριστερά.
Στην πραγματικότητα το νομοσχέδιο για το προσφυγικό αποτέλεσε έδαφος για stress test των πολιτικών χώρων και διαχωριστικών γραμμών, τις οποίες το ΚΙΝΑΛ προσπάθησε να θολώσει, καθώς επίσης και δοκιμή ανταπόκρισης της κοινωνίας σε ζητήματος εκτός οικονομικής ατζέντας, τα οποία βρέθηκαν στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης και είναι κομβικά στο πολιτικό DNA των κομμάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι χθες ανακοινώθηκε η εισήγηση-καταπέλτης της Γενικής Εισαγγελέως του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για Ουγγαρία, Πολωνία και Τσεχία, σχετικά με την άρνησή τους να συμμορφωθούν με το σύστημα των ποσοστώσεων και να απορροφήσουν πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία.
Κατά τη χθεσινή συζήτηση στη Βουλή επικράτησε σφοδρή αντιπαράθεση μεταξύ των κυρίων Μητσοτάκη και Τσίπρα. Ο πρωθυπουργός απάντησε σε υψηλούς τόνους στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης λέγοντας: «Μαθήματα δεν δεχόμαστε από τον ΣΥΡΙΖΑ και από εσάς προσωπικά που παίξατε τη χώρα κορώνα – γράμματα». Νωρίτερα ο κ. Τσίπρας είχε επαναλάβει την επίθεση του για τη συμπεριφορά στελεχών της ΝΔ στο προσφυγικό-μεταναστευτικό.
Οι διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπονται να εφαρμοστούν από την αρχή του νέου έτους και υπάρχει η εκτίμηση ότι η επίσπευση των διαδικασιών θα δώσει τη δυνατότητα αποσυμπίεσης του συστήματος υποδοχής και φιλοξενίας αιτούντων άσυλο.
Με την εφαρμογή του νέου νόμου για το άσυλο θα ξεκαθαρίζεται σε σύντομο χρονικό ποιος δικαιούται άσυλο και ποια ακριβώς είναι τα δικαιώματα αλλά και οι υποχρεώσεις όσων παραμείνουν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, υποχρεούνται μετά την αναγνώρισή τους ως πρόσφυγες να εγκαταλείψουν τις δομές που προορίζονται για τη στέγαση αιτούντων άσυλο και να ζήσουν με ίδιες δυνάμεις. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλίζεται ότι στις δομές θα υπάρχουν θέσεις για τους νέους αιτούντες άσυλο εφόσον υπάρχουν άνθρωποι που βρίσκονται σε αυτή την ανάγκη.
Στο νομοσχέδιο προσδιορίζονται οι προθεσμίες και οι κανόνες εξέτασης μιας αίτησης, η οποία γίνεται εντός έξι μηνών με δυνατότητα παράτασης επιπλέον τριών μηνών για την κανονική διαδικασία. Για την ταχύρρυθμη διαδικασία αντιστοίχως, η εξέταση ολοκληρώνεται εντός 20 ημερών με δυνατότητα παράτασης επιπλέον δέκα ημερών για τον ίδιο λόγο. Επίσης καθορίζονται οι προθεσμίες έκδοσης της απόφασης της Αρχής Προσφυγών.
Προβλέπεται η δυνατότητα άσκησης αίτησης ακύρωσης κατά απόφασης των επιτροπών προσφυγών τόσο από τους αιτούντες όσο και από τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη. Την αρμοδιότητα εκδίκασης των υποθέσεων αναλαμβάνουν τα Διοικητικά Πρωτοδικεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Επίσης, στους αιτούντες άσυλο παρέχεται δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας μετά την πάροδο έξι μηνών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάθεσης της αίτησης. Σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης, ανακαλείται το δικαίωμα πρόσβασης σε εξαρτημένη εργασία. Μέχρι να αποκτήσουν δικαίωμα στην εργασία οι αιτούντες λαμβάνουν την κάρτα υγειονομικής περίθαλψης αλλοδαπού (ΚΥΠΑ), η οποία έχει διάρκεια ισχύος αντίστοιχη με τη διάρκεια ισχύος των δελτίων τους. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η υποχρεωτική αποχώρηση από τις δομές φιλοξενίας των αναγνωρισμένων προσφύγων εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση του νόμου.
Τέλος, θεσπίζεται νέα διαδικασία συγκρότησης κλιμακίων ταχείας συνδρομής της Υπηρεσίας Ασύλου.Ο ρόλος τους είναι, μόλις γίνει η οριστική καταγραφή των αιτούντων, με βάση την εθνικότητα και τους λόγους για τους οποίους αιτούνται διεθνή προστασία, να προβαίνουν σε προτεραιοποίηση των αιτήσεων ανά χώρα καταγωγής. Η προτεραιοποίηση αφορά κυρίως όσους δεν συμμορφώνονται προς τις αποφάσεις μεταφοράς τους, τους κρατουμένους, τους ευάλωτους και τα άτομα που προέρχονται από ασφαλή τρίτη χώρα ή ασφαλή χώρα καταγωγής. Στη συνέχεια, τα κλιμάκια ταχείας συνδρομής ενημερώνουν τον αιτούντα για το εάν η αίτησή του θα εξεταστεί κατά προτεραιότητα, για τον χρόνο έκδοσης της απόφασης, για το δικαίωμα παραμονής του σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης και για τα σχετικά προγράμματα εθελουσίας επιστροφής.
