Θετική είναι σε γενικές γραμμές η έκθεση του State Department για την τρομοκρατία στην Ελλάδα, καθώς οι όποιες ενστάσεις είναι κυρίως διαδικαστικού χαρακτήρα, λόγω της διαφοράς των κανόνων δικαίου στην ΕΕ και τις ΗΠΑ. Μείζον θέμα για τις αμερικανικές αρχές παραμένουν οι παλαιού Τύπου ταυτότητες στην Ελλάδα και η αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων.
Ειδικότερα, η έκθεση αναφέρει ότι η χώρα μας παρέμεινε ένας συνεργάσιμος εταίρος για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας το 2018, και αναβάθμισε τα εργαλεία για την ανταλλαγή πληροφοριών και τον έλεγχο των μεταναστών που εισέρχονται χωρίς έγγραφα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι «η Ελλάδα ενέκρινε νομοθεσία που επιτρέπει τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων από τις καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR) σε εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου και των βέλτιστων διεθνών πρακτικών».
Η αποτίμηση του State Department για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας σε τεχνικό, διαδικαστικό και θεσμικό επίπεδο στην Ελλάδα αποτελεί το μεγαλύτερο βήμα στην κατεύθυνση της φιλελευθεροποίησης της visa, ενώ αντικατοπτρίζει και την αναβάθμιση των διμερών σχέσεων στην Άμυνα.
Παρόλο που επισημαίνεται ότι οι ελληνικές αρχές σημείωσαν μια σειρά επιτυχιών στον εντοπισμό και στη καταδίκη «υψηλού επιπέδου» τρομοκρατών, η έκθεση διατυπώνει ενστάσεις για τον τρόπο αντιμετώπισης ορισμένων προσώπων που έχουν καταδικασθεί για εγχώρια τρομοκρατία, με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση του Δημήτρη Κουφοντίνα και του Σάββα Ξηρού.
Για τις ελληνικές δικαστικές και εισαγγελικές αρχές, η έκθεση εκτιμά ότι διαθέτουν επαγγελματισμό και ότι είναι κατάλληλα εξοπλισμένες για να αντιμετωπίσουν την εγχώρια τρομοκρατία. Ωστόσο αναφέρει ότι «η Ελλάδα έχει λιγότερη εμπειρία στη δίωξη της διεθνούς τρομοκρατίας. Η Ελλάδα δεν έχει εφαρμόσει όλες τις πτυχές της απόφασης UNSCR 2396 που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ενίσχυση του νομικού πλαισίου για τη δίωξη των ξένων μαχητών τρομοκρατίας».
Όσον αφορά τις τρομοκρατικές ενέργειες, η έκθεση απαριθμεί ορισμένες «μικρής κλίμακας» και «σποραδικές» επιθέσεις, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από εγχώριες τρομοκρατικές οργανώσεις. «Δεν υπήρξαν σοβαρά τρομοκρατικά επεισόδια στην Ελλάδα το 2018. Ωστόσο, οι εγχώριες ομάδες διενήργησαν σποραδικές και μικρής κλίμακας επιθέσεις», σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, η έκθεση καταγράφει την αμερικανική ανησυχία για τον «πορώδη» γεωγραφικό χαρακτήρα των ελληνικών συνόρων, ενώ η απουσία σύγχρονων προδιαγραφών στις ελληνικές ταυτότητες εξακολουθεί να παραμένει η αχίλλειος πτέρνα στις επιδόσεις της χώρας μας.
Όπως επισημαίνεται, «η πορώδης φύση των ελληνικών συνόρων παρέμενε ανησυχητική, καθώς μετανάστες συνέχισαν να φτάνουν στην Ελλάδα, παρόλο που ο αριθμός των αφίξεων μειώθηκε σημαντικά από την κορύφωση της μεταναστευτικής κρίσης το 2015. Οι ελληνικές ταυτότητες παραμένουν εξαιρετικά ευάλωτες σε αλλοίωση και υποκατάσταση φωτογραφιών. Δεν έχουν ενσωματώσει χαρακτηριστικά ασφαλείας, όπως μια ψηφιοποιημένη φωτογραφία και βιομετρικά στοιχεία. Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να αντιμετωπίσει αυτό το τρωτό σημείο με την εισαγωγή μιας βιομετρικής ταυτότητας στο εγγύς μέλλον».
Αντιμετώπιση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας
Η Μονάδα Παρακολούθησης Κυρώσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ διασφάλισε ότι η Ελλάδα εκπλήρωσε τις δεσμεύσεις της για την επιβολή διεθνών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων που σχετίζονται με την τρομοκρατία.
«Η ελληνική επιτροπή για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες επιθεώρησε περισσότερες από 2000 ύποπτες συναλλαγές το 2018, αλλά δεν υπέβαλε αποδεικτικά στοιχεία για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας στην Ελλάδα. Η Ελλάδα δεσμεύει τα περιουσιακά στοιχεία που φέρονται να σχετίζονται με την τρομοκρατία μέχρι την ολοκλήρωση των δικαστικών διαδικασιών και απαιτεί από τις τράπεζες να αναφέρουν ύποπτες συναλλαγές οποιουδήποτε είδους, ανεξάρτητα από τον τύπο της οντότητας (κερδοσκοπικού ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα). Η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί άμεσα τέτοιες οντότητες εάν είναι απαραίτητο», αναφέρεται στην έκθεση.
Τρομοκρατικές επιθέσεις
- Στις 13 Δεκεμβρίου, μια βόμβα εξερράγη έξω από τον ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό SKAI TV στην Αθήνα προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές αλλά χωρίς τραυματισμούς. Μια ανώνυμη κλήση σε ένα δικτυακό τόπο ειδήσεων παρείχε προειδοποίηση και η αστυνομία εκτόξευσε την περιοχή προτού πυροδοτηθεί η βόμβα. Η μαχητική ομάδα που είναι γνωστή με το ακρωνύμιο ΟΛΑ (συχνά αποκαλούμενη Ομάδα Λαϊκών Αγωνιστών) ανέλαβε αργότερα ευθύνη για το περιστατικό με ανάρτηση στο internet.
- Στις 27 Δεκεμβρίου, μια μικρή εκρηκτική συσκευή πυροδότησε έξω από μια εκκλησία της Αθήνας, προκαλώντας μικρούς τραυματισμούς σε αστυνομικό και εκκλησιαστικό υπάλληλο. Μια ομάδα που ονομάζεται εικονοκλαστική αίρεση ανέλαβε αργότερα ευθύνη σε μια ηλεκτρονική δήλωση που έδειχνε ότι ο στόχος της έκρηξης ήταν να σκοτώσει τους ανθρώπους μέσα στην εκκλησία.
- Η Ελλάδα αντιμετώπισε επίσης ορισμένες επιθέσεις μικρής κλίμακας που διεξήχθησαν κυρίως από εγχώριους αναρχικούς που συχνά δρουν σε αλληλεγγύη με φυλακισμένους τρομοκράτες, διαμαρτυρόμενοι για την διαφθορά και αποφάσεις στην εξωτερική πολιτική. Παραδείγματα αυτών των επιθέσεων περιλαμβάνουν την εκτόξευση μολότοφ σε πανεπιστημιακούς, και δυνάμεις ασφαλείας, ο εμπρησμός οχημάτων της αστυνομίας και αστυνομικών τμημάτων.
Συλλήψεις και καταδίκες
- Στις 27 Ιανουαρίου, οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν Αφγανό υπήκοο με δεκάδες πυροκροτητές και του απήγγειλαν κατηγορίες για κατοχή εκρηκτικών.
- Στις 19 Μαρτίου, ένα ελληνικό δικαστήριο καταδίκασε έναν 33χρονο Σύρο άνδρα, ο οποίος για πρώτη φορά ήρθε στην Ελλάδα ως πρόσφυγας το 2016, για δολοφονίες και κατηγορίες που σχετίζονταν με τον καιρό που πέρασε ως μέλος του ISIS στη Συρία.
- Στις 8 Μαΐου, η Αστυνομία συνέλαβε 14 άτομα σε μία επιχείρηση με αφορμή τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες σε σχέση με τις βομβιστικές επιθέσεις του 2017 από τον Κωνσταντίνο Γιάτζογλου, οι οποίες στόχευαν ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τραυμάτισαν τον πρώην πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο.
- Στις 11 Ιουνίου, το εφετείο κακουργημάτων καταδίκασε την Πόλα Ρούπα σε ισόβια συν 25 χρόνια για τον ρόλο της στην έκρηξη βόμβας τον Απριλίου 2014 μπροστά από την Τράπεζα της Ελλάδος, την ευθύνη για την οποία ανέλαβε η τρομοκρατική οργάνωση Επαναστατική Πάλη. Το δικαστήριο έκρινε την Ρούπα ένοχη για μια σειρά κατηγοριών, συμπεριλαμβανομένης της σύστασης τρομοκρατικής οργάνωσης και της προμήθειας, κατοχής και χρήσης εκρηκτικών.
