Μπροστά στο δεύτερο κύμα του εκκλησιαστικού πολέμου βρίσκονται Ελλάδα και Ρωσία μετά την αναγνώριση της αυτοκεφαλίας της ουκρανικής Εκκλησίας από την Εκκλησίας της Ελλάδος κατόπιν αιτήματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης.
Ο Ρώσος πατριάρχης Κύριλλος απείλησε με διακοπή κοινωνίας τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και την Εκκλησία της Ελλάδος εάν μνημονεύσει τον αρχιεπίσκοπο Κιέβου Επιφάνιο. Η κίνηση αυτή ήταν εν πολλοίς αναμενόμενη δεδομένου ότι η ρωσική Εκκλησία έχει έρθει σε πλήρη ρήξη με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και επιχειρεί την αποδυνάμωση και απονομιμοποίησή του.
Οι κινήσεις στο πλαίσιο της εκκλησιαστικής διπλωματίας ευθυγραμμίζονται, αν και δεν αναγνωρίζονται ως τέτοιες, με τις πρωτοβουλίες σε πολιτικό επίπεδο και συμβάλλουν καθοριστικά στην αποδυνάμωση της ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί αισθητά ή ροή εκκλησιαστικού τουρισμού από τη Ρωσία. Υψηλή είναι η σημειολογία και των επισκέψεων και φωτογραφήσεων του πρέσβη ων ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ με τον προηγούμενο διοικητή του Αγίου Όρους, παράδοση που αναμένεται να συνεχιστεί και με τον νέο.
Σύμφωνα με το επίσημο ανακοινωθέν, η ρωσική Σύνοδος διαφωνεί με την τοποθέτηση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου ότι «η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας πάντα παρέμεινε στην κανονική εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Μητέρας Εκκλησίας – Οικουμενικού Πατριαρχείου».
Επίσης ο Πατριάρχης Κύριλλος δεν συμφωνεί με την αναφορά του Αρχιεπισκόπου στην απουσία της ρωσικής Εκκλησίας από την Κρήτη λέγοντας πως :«Η δήλωση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ότι
«λόγω της απουσίας του Πατριαρχείου Μόσχας» από τη Σύνοδο της Κρήτης το 2016 «δεν υπήρξε ευκαιρία να συζητήσουμε το θέμα της χορήγησης αυτοκεφάλου».
Στην πραγματικότητα, το θέμα του αυτοκεφάλου εξαιρέθηκε από την ατζέντα της Συνόδου πολύ νωρίτερα, κατόπιν επιμονής του Πατριάρχη Βαρθολομαίου».
Ο Ρώσος Πατριάρχης κατηγορεί εμμέσως πλην σαφώς τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο ότι ακολούθησε πλήρως την γραμμή της Κωνσταντινούπολης και πως αγνόησε τις εκκλήσεις των 9 μητροπολιτών που είχαν διφορετική άποψη, τους οποίους ανέφερε ονομαστικά.
