Πόσο πιθανός είναι ένας πόλεμος των ΗΠΑ με το Ιράν; Όχι ιδιαίτερα, αλλά δεν θα μπορούσε να μπορούσε να αποκλειστεί κιόλας. Η οριακή πιθανότητα να συμβεί είναι αρκετή για να έχει αποτελεσματικότητα η εμπρηστική ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ και η προσπάθεια αναγωγής της επίθεσης με drone κατά της Aramco σε μείζον παγκόσμιο θέμα που επηρεάζει την παραγωγή και κατ΄επέκταση τις τιμές του πετρελαίου.
Ράλι στο πετρέλαιο, άνοδος στον χρυσό, πτώση δείχνουν τα futures στη Wall Street, άνοδο προεξοφλούν τα futers για τον δείκτη μεταβλητότητα VIX. Αυτή είναι η πρώιμη εικόνα των αγορών σήμερα,
Ωστόσο, στην Ασία, οι επενδυτές δεν φάνηκαν να ενστερνίζονται απόλυτα αυτή την εκδοχή, καθώς ο Nikkei-225 στο τόκιο έκλεισε με κέρδη της τάξης του 1% και η συμπεριφορά των υπολοίπων χρηματιστηρίων δεν ήταν ανάλογη των tweet του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απείλησε ακόμα και με πόλεμο, λέγοντας ότι είμαστε “έτοιμοι και οπλισμένοι”
Saudi Arabia oil supply was attacked. There is reason to believe that we know the culprit, are locked and loaded depending on verification, but are waiting to hear from the Kingdom as to who they believe was the cause of this attack, and under what terms we would proceed!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) September 15, 2019
Συνεπώς, προκύπτει ότι οι επενδυτές δεν παίρνουν πλέον τοις μετρητοίς τις δηλώσεις του Τραμπ, αλλά αφαιρούν ακαριαία το στοιχείο του εντυπωσιασμού. Με τον τρόπο αυτό οι αντιδράσεις των αγορών αποκτούν αμέσως γεωπολιτική βαρύτητα, καθώς η αποτίμηση του κινδύνου επηρεάζει την επιτυχία ή όχι των σεναρίων του Ντόναλντ Τραμπ. Επίσης, ενδεικτικό είναι ότι παρά την ένταση που αποπνέουν τα tweet του Τραμπ στην Ευρώπη η Κομισιόν δεν παρενέβη εντός του Σαββατοκύριακου, αφήνοντας το θέμα να επανέλθει στις πραγματικές του διαστάσεις χωρίς πολιτικό πληθωρισμό.
Το γεωπολιτικό premium που τιμολογείται σήμερα στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, εξαιτίας της επίθεσης, θα είναι ωστόσο δύσκολο να διατηρηθεί σε συνθήκες γενικευμένης και μακράς διαρκείας οικονομική επιβράδυνση. Όπερ σημαίνει ότι η εργαλειοποίηση των γεωπολιτικών εντάσεων ως αντιστάθμισμα στις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου, για τη διατήρηση ροών κεφαλαίων προς συγκεκριμένες χώρες, θα ήταν μάλλον άστοχη, καθώς οι αγορές έχουν τη δυνατότητα να διακρίνουν το μακροπρόθεσμο.
Βέβαια, η εικόνα αυτή θα μπορούσε να είναι και στρεβλή και παραπλανητική, καθώς τα χαμηλή έως και αρνητικά επιτόκια περιορίζουν τον αναλαμβανόμενο κίνδυνο και επιτρέπουν στους επενδυτές τη διατήρηση θέσεων ακόμα και σε υψηλότερα επίπεδα ρίσκου. Από την άλλη πλευρά, όμως, η πολιτική της ΕΚΤ στην πραγματικότητα απενεργοποιεί τα όπλα του Ντόναλντ Τραμπ.
Παράλληλα, ο Τραμπ, σε μια κίνηση προστασίας της εγχώριας οικονομίας, ανακοίνωσε ότι έδωσε εντολή για την απελευθέρωση των στρατηγικών αποθεμάτων, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο. Μια τέτοια εξέλιξη όμως θα μπορούσε, εφόσον το Ριάντ επιβεβαιώσει τις διαρροές για μείωση της παραγωγής, να προδιαθέσει τις αγορές για μείωση των αποθεμάτων, οδηγώντας σε περαιτέρω αύξηση της τιμής, εφόσον κρίνουν ότι δεν υπάρχει παγκοσμίως επαρκής παραγωγή.
Οι συνθήκες παραγωγής διεθνώς, πάντως δεν έχουν επηρεαστεί ουσιωδώς παρά την επιβολή κυρώσεων κατά της Βενεζουέλας και του Ιράν και τον συνεχιζόμενο εμφύλιο στη Λιβύη, συνθήκη που καθιστά σαφές ότι η αποκατάσταση της σταθερότητας σε αυτές τις περιοχές δεν αποτελεί βασικό μέλημα, σε αυτή τη φάση.
Το… θεατρικό
Ασχέτως του ποιός πραγματικά βρίσκεται πίσω από την επίθεση στις εγκαταστάσεις της Aramco, η απάντηση της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΠΑ, μοιάζει έτοιμη από καιρό. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και με την επίθεση στα δύο ιαπωνικά τάνκερ ανήμερα της επίσκεψης του Ιάπωνα πρωθυπουργού στην Τεχεράνη, ανεβάζοντας και τότε, πρόσκαιρα, τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη και προκαλώντας αναταραχή στις διεθνείς αγορές.
Η παγκόσμια γεωπολιτική κατάσταση δεν έχει μεταβληθεί ουσιωδώς από τότε, παρά τη μεσολάβηση της υπόθεσης με το ιρανικό τάνκερ Adrian Darya 1, το οποίο έχει φύγει πλέον από την επικαιρότητα, αφού πιστοποίησε το χάσμα ΗΠΑ-ΕΕ, παρά το γεγονός ότι δεν βρήκε ευρωπαϊκό λιμάνι για να δέσει.
Έτσι, σήμερα η εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου κατά 10%. μετά ανακοίνωση της Σαουδικής Αραβίας ότι θα μειώσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου κατά 50%, σε απάντηση για τις επιθέσεις στην Aramco, είναι εν πολλοίς αναμενόμενη. Η επόμενη ημέρα, όπως αυτή θα διαμορφωθεί από την επιμονή ή όχι του Ριάντ στις αποφάσεις του και τη δυνατότητα των υπόλοιπων παραγωγών να καλύψουν ενδεχόμενη απώλεια προσφοράς και σε ποιές τιμές θα κρίνει εν πολλοίς την βιωσιμότητα του ράλι.
Στρατηγικά, στόχος του Ριάντ είναι ο εξαναγκασμός του διεθνούς παράγοντα να λάβει θέση στα τεκταινόμενα στην περιοχή και δίνοντας το απαραίτητο άλλοθι για την ενεργοποίηση της Ουάσιγκτον.
Πιέσεις για την ανάληψη δράσης κατά του Ιράν ασκεί και ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, του οποίου η ανανέωση της θητείας του και επιχειρεί να αυξήσει τη συσπείρωση και να αποδυναμώσει τα εθνικο-θρησκευτικά κόμματα που έχουν ξεπηδήσει από τα σπάργανα του κόμματός του. Ο Νετανιάχου έθεσε μάλιστα το θέμα και στον Βλάντιμιρ Πούτιν, κατά τη συνάντηση που είχαν στη Ρωσία.
Η εικόνα των αγορών
Στην Ασία, παρά το ράλι των τιμών του πετρελαίου και την άνοδο του χρυσού οι επενδυτές εμφανίζοντα πιο ψύχραιμοι και αποστασιοποιημένη, στάση που θα μπορούσε να πυροδοτήσει ακόμα πιο ακραίες αντιδράσεις, εάν και εφόσον το σενάριο που προωθεί η Ουάσιγκτον βασίζεται στην αντίδραση των αγορών.
| NAME | VALUE | NET CHANGE | % CHANGE | 1 MONTH | 1 YEAR | TIME (EDT) |
|---|---|---|---|---|---|---|
|
NKY:IND
NIKKEI 225
|
21,988.29 | +228.68 | ||||
|
TPX:IND
TOPIX INDEX (TOKYO)
|
1,609.87 | +14.77 | ||||
|
HSI:IND
HANG SENG INDEX
|
27,051.27 | -301.42 | ||||
|
SHSZ300:IND
CSI 300 INDEX
|
3,963.74 | -8.64 | ||||
|
AS51:IND
S&P/ASX 200 INDEX
|
6,671.60 | +2.42 | ||||
|
MXAP:IND
MSCI AC ASIA PACIFIC
|
159.97 | +1.02 |
Τα συμβόλαια πετρελαίου σημείωσαν σημαντικά κέρδη στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, με το West Texas Intermediate να ενισχύεται πάνω από 10%.
Το WTI για παράδοση τον Οκτώβριο έγραψε κέρδη έως 10,4%, σκαρφαλώνοντας στα 60,57 δολάρια το βαρέλι στο Globex την Κυριακή, υποχωρώντας λίγο τη Δευτέρα. Αν τελικά η τιμή του WTI παραμείνει τη Δευτέρα σε αυτά τα επίπεδα, τότε η άνοδος θα είναι η μεγαλύτερη από τις 12 Φεβρουαρίου 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία του FactSet.
Τα συμβόλαια Νοεμβρίου του το Crude Brent σημείωσαν άνοδο 11,6%, φθάνοντας στα 67,18 δολάρια το βαρέλι.
Όπως είναι όμως προφανές από το παρακάτω γράφημα του Crude Brent οι κλιμακούμενες γεωπολιτικές εντάσεις με το Ιράν και η επίπτωσή τους στην παραγωγή, δεν είναι επαρκείς για να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις που έχει η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, λόγω του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας, στην πλευρά της ζήτησης
Ακόμα και ο χρυσός, απέχει από τα πρόσφατα υψηλά και η άνοδος είναι αρκετά ήπια, γεγονός που σε συνδυασμό με την “απάθεια” του VIX καταδεικνύουν την περιορισμένη αναδιάταξη χαρτοφυλακίων.
