Φέτος οι τίτλοι των media κατατάσσουν την Ελλάδα στις πλέον οικονομικά ανελεύθερες χώρες παγκοσμίως και το κάνουν αυτό αναπαράγοντας το Δελτίο Τύπου του ΚΕΦΙΜ για την έρευνα Ινστιτούτου Fraser, το οποίο βέβαια -αξιοσημείωτο για επιστημονικό ίδρυμα- μένει στις επικεφαλίδες και δεν εξετάζει την ουσία, αλλά αναδεικνύει το οφθαλμοφανές, ότι δηλαδή η Ελλάδα κατατάσσεται στην 102η θέση μεταξύ Νότιας Αφρικής και Γκάνας.
Με βάση τα δημοσιεύματα των media, λοιπόν, φαίνεται ότι σε επίπεδο αντίληψης είναι πιθανό η Ελλάδα να είναι πολύ χαμηλότερα, μιας και κανείς δεν δημοσιεύει τα αναλυτικά στοιχεία ούτε έκανε τον κόπο να διαβάσει την έρευνα. Αυτό βέβαια είναι το καλό σενάριο, γιατί αν έχουν διαβάσει, έχουν καταλάβει και παρ’ όλα αυτά γράφουν αυτά, τότε η Ελλάδα ΄θα έπρεπε να είναι ακόμη χειρότερο επίπεδο στους δείκτες διαφθοράς και ελευθερίας του Τύπου.
Μια πιο προσεκτική ανάγνωση της έρευνας του Ινστιτούτου Fraser δείχνει, όμως, την μεγάλη κάμψη της οικονομικής ελευθερίας στην Ελλάδα κατά τα χρόνια των Μνημονίων, όταν έχασε πολλές θέσεις στους δείκτες φορολογίας. Επίσης, το Ινστιτούτο Fraser βαθμολογεί αρνητικά το υψηλό κόστος απόλυσης, τη ρύθμιση της αγοράς εργασίας και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Αρνητικά επιδρούν επίσης στη συνολική βαθμολογία τα capital controls, η σταδιακή άρση των οποίων είχε αρχίσει ήδη να έχει θετικό αντίκτυπο και αναμένεται να εκτοξεύσει τη θέση της χώρας το 2019 που ολοκληρώθηκε η απεμπόλησή τους.
Το ΚΕΦΙΜ, στο δελτίο Τύπου αναφέρει μάλιστα, ότι βαθμός οικονομικής ελευθερίας υπολογίζεται βάσει των θεσμών και των πολιτικών που εφαρμόζει κάθε χώρα σε πέντε πεδία: το μέγεθος του κράτους· το κράτος δικαίου· την πρόσβαση σε ισχυρό νόμισμα· την ελευθερία στο διεθνές εμπόριο· και το ρυθμιστικό περιβάλλον στην τραπεζική πίστη, τα εργασιακά και την επιχειρηματικότητα.
Ενδιαφέρον έχει ωστόσο η υποχώρηση της Ελλάδας στην κατηγορία “Ακεραιότητα του δικαστικού συστήματος”, όπου η Ελλάδα έχει υποχωρήσει στη βαθμολογία από το 2000!.
Τέλος, ο δείκτης αξιολογεί αρνητικά το μέγεθος του κράτους και την ύπαρξη κρατικών επιχειρήσεων, ενδεικτικό της στόχευσης της αξιολόγησης.
Σε κάποια δημοσιεύματα μάλιστα γίνεται συσχέτιση του δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας με τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας, συνθήκη η οποία δεν ισχύει, καθώς ο δείκτης δεν ακουμπά τον τομέα των οικονομικών επιδόσεων.
Στην έκθεση το ΚΕΦΙΜ, πάντως, αναφέρει ότι,
“οι τέσσερις χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως παραμένουν φέτος ίδιες με πέρσι, αφού το Χόνγκ Κόνγκ βρίσκεται ξανά στην κορυφή του δείκτη και ακολουθούν κατά σειρά η Σιγκαπούρη, Νέα Ζηλανδία και η Ελβετία, με τις ΗΠΑ να συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα”.
Όπως είναι προφανές καμία από τις χώρες της ΕΕ ή της Ευρωζώνης δεν συμμετέχει στην αρχική πεντάδα, ένδειξη ότι το οικονομικό μοντέλο της Ευρώπης δεν αξιολογείται ως “οικονομικά ελεύθερο” από το Fraser.
Ακόμα πιο σαφής για την κατεύθυνση της αξιολόγησης είναι η δήλωση του εκτελεστικού διευθυντή του ΚΕΦΙΜ Νίκου Ρώμπαπα
«Όσοι ακόμη και σήμερα ισχυρίζονται ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ο πολύς ‘νεοφιλελευθερισμός’ της, καλά θα κάνουν να δουν τη για μια ακόμη φορά απογοητευτική κατάταξη της χώρας μας στον δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας στον Κόσμο – στην 102η θέση παγκοσμίως, ανάμεσα στη Γκάνα και τη Νότια Αφρική. Το διάστημα που έχουμε να καλύψουμε απλώς και μόνο για να φτάσουμε την τελευταία χώρα αναφοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι μεγάλο, και για να διανυθεί χρειάζονται στοχευμένες, τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Αν όμως πραγματικά θέλουμε περισσότερη ευημερία για τις Ελληνίδες και τους Έλληνες, η μόνη αποδεδειγμένα αποτελεσματική συνταγή είναι η περισσότερη οικονομική ελευθερία»
Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας
