Δέσμη επτά μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης του προσφυγικού τη στιγμή που αναζωπυρώνεται ανακοίνωσε η ελληνική κυβέρνηση μετά τη σύγκλιση του ΚΥΣΕΑ, τα οποία αφορούν όμως κυρίως τον εσωτερικό διαχείρισης και επιτήρησης, ενώ γίνεται μόνο επιδερμική αναφορά σε μέτρα πρόληψης, συγκράτησης και συνεννόησης με την Τουρκία, τους Ευρωπαίους εταίρους, το NATO και τις ΗΠΑ που έχουν άμεση εικόνα της κατάστασης.
Η στάση της ελληνικής κυβέρνησης, όπως εκφράζεται από στην ανακοίνωση του ΚΥΣΕΑ, είτε αποκαλύπτει έλλειψη διαύλων επικοινωνίας με την ΕΕ και την Τουρκία για το θέμα, είτε αποτελεί προπέτασμα καπνού για παρασκηνιακή διπλωματία με την Άγκυρα προκειμένου να μην ανέβουν περαιτέρω οι τόνοι και να αποφευχθούν δημόσιες αντεγκλήσεις.
Αν και το υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε την ελληνική δυσαρέσκεια στην Τουρκία για την κλιμάκωση των προσφυγικών ροών τις τελευταίες εβδομάδες με αποκορύφωνα την “απόβαση” 600+ προσφύγων/μεταναστών στη Λέσβο σε μια ώρα, εν τούτοις στην ανακοίνωση του ΚΥΣΕΑ δεν γίνεται καμία αναφορά σε ενέργειες ενίσχυσης της διμερούς συνεργασίας με την Τουρκία.
Επίσης, στα μέτρα πρόληψης που ανακοινώθηκαν περιλαμβάνεται η προμήθεια νέων γρήγορων σκαφών, τα οποία όμως αν και ενισχύουν τις δυνατότητες έρευνας και διάσωσης της Ελλάδας, συμβάλλοντας στην αποτρεπτική ισχύ, στην πραγματικότητα, όμως, θα μπορούσαν να προκαλέσουν ακόμα και αύξηση των ροών, καθώς βάσει του ισχύοντος νομικού πλαισίου η χώρα που διενεργεί τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης είναι υποχρεωμένη να υποδεχθεί τους πρόσφυγες.
Από τα μέτρα του ΚΥΣΕΑ απουσιάζουν αναφορές στο ρόλο της Ευρώπης για την πιστοποίηση της τήρησης της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για τη συγκράτηση των ροών και η Αθήνα αποφεύγει να στείλει οποιοδήποτε μήνυμα στην Άγκυρα, ούτε καν αναγνωρίζει ότι πρόκειται για τουρκική στρατηγική άσκησης πίεσης, διαπίστωση που δεν είχε απορρίψει στις κοινές δηλώσεις του με την Άγκελα Μέρκελ ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Από την κυβέρνηση αναφέρουν πως το ΚΥΣΕΑ ανέλυσε σε βάθος την κατάσταση που διαμορφώνει η σταθερή αύξηση των μεταναστών/προσφύγων που φθάνουν και παραμένουν στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου τους τελευταίους μήνες. Για το λόγο αυτό απαιτείται η διαμόρφωση μιας νέας σθεναρής πολιτικής.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι η υλοποίηση του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης εντάσσεται στο πλαίσιο των δράσεων της PESCO και της αναβαθμισμένης Ακτοσυνοριοφυλακής, ενώ οι θερμικές κάμερες έχουν ήδη δημοπρατηθεί και το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη.
Στο πλαίσιο αυτό ελήφθησαν οι ακόλουθες αποφάσεις:
1. Αποσυμφόρηση των νησιών με μεταφορά μεταναστών/προσφύγων σε υφιστάμενες δομές της ενδοχώρας.
2. Άμεση μεταφορά από τα νησιά 116 ασυνόδευτων παιδιών για επανένωση με τις οικογένειές τους σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις οποίες ολοκληρώθηκε ήδη η σχετική συνεννόηση. Επίκειται τις επόμενες εβδομάδες η μετακίνηση επιπλέον 250 ασυνόδευτων παιδιών σε ασφαλείς δομές της ενδοχώρας.
3. Αύξηση της επιτήρησης των συνόρων, σε συνεργασία τόσο με τη FRONTEX και τις ευρωπαϊκές αρχές, όσο και με το ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο αυτό προχωρά άμεσα η υιοθέτηση – μετά από 4,5 χρόνια αδράνειας της προηγούμενης κυβέρνησης – του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ) – ένα σύστημα προϋπολογισμού 50 εκατομμυρίων ευρώ που διασυνδέει τα συστήματα επιτήρησης του Λιμενικού Σώματος και των Ενόπλων Δυνάμεων, μέσω της χρήσης των νέων τεχνολογιών («απλές» και θερμικές κάμερες, drones κ.λ.π.).
4. Αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου, με κατάργηση του δεύτερου βαθμού εξέτασης προσφυγών με στόχο – σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης χορήγησης ασύλου – να προχωρά άμεσα η διαδικασία επιστροφής του αιτούντος στη χώρα από την οποία προήλθε. Πάντα με σεβασμό στο κοινοτικό κεκτημένο και για την πλήρη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει και η Τουρκία να αναλάβει με συνέπεια τις ευθύνες που τις αναλογούν.
5. Αύξηση των ελέγχων της Αστυνομίας σε νησιά και ηπειρωτική Ελλάδα για τον εντοπισμό προσώπων που είχαν αιτηθεί τη χορήγηση ασύλου αλλά η αίτησή τους απορρίφθηκε από τα δικαστήρια. Σημειώνεται ότι υπάρχουν αρκετές χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις για τις οποίες η προηγούμενη κυβέρνηση δεν ανέλαβε καμία ενέργεια και από τις οποίες η Αστυνομία έχει ήδη εντοπίσει περίπου 1.000 πρόσωπα για τα οποία δρομολογείται η διαδικασία επιστροφής τους.
6. Άμεση προμήθεια 10 νέων ευέλικτων μικρών σκαφών για ταχύτατη αντίδραση σε περίπτωση εντοπισμού κινήσεων μεταφοράς μεταναστών/προσφύγων από κυκλώματα διακίνησης που εκκινούν από τα τουρκικά παράλια προς τα Ελληνικά νησιά.
7. Στήριξη των τοπικών κοινωνιών με ενδυνάμωση των απαραίτητων υποδομών και προσωπικού (π.χ. ενίσχυση με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό της Λέσβου).
Για το ζήτημα αυτό η Ελλάδα είναι σε στενή συνεργασία με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
