Στα απόνερα μεγάλης γεωπολιτικής κρίσης κινδυνεύει να παρασυρθεί η Ελλάδα, καθώς το ιρανικό τάνκερ Adrian Darya 1, πλέει προς την Καλαμάτα. Η ενώ δέχεται ασύμμετρες και πολλές φορές υπόγειες διεθνείς πιέσεις, παρουσιάζει εικόνα εσωτερικής απώλειας επικοινωνίας, ενώ την κατάσταση περιπλέκουν τα προφανή επιχειρηματικά-εφοπλιστικά συμφέροντα που παραμένουν στις σκιές αλλά ασκούν έντονες επιρροές και ευθύνονται για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί.
Γράφουν: Γιώργος Πρωτόπαπας, Χρήστος Φράγκου
Το γεωπολιτικό μπρα-ντε-φερ ΗΠΑ-Ιράν, καθώς και η αλλαγή του modus operandi της Ρωσίας από παθητικό σε ενεργητικό παίχτη, πρώτα με την Συρία, μετά με τη Τουρκία και τώρα με το Ιράν, δημιουργούν ένα νέο δυναμικά επαναπρσδιοριζόμενο και σύνθετο σκηνικό, στο οποίο η ελληνική αποστασιοποιήμενη και καλυμμένη πίσω από το μανδύα της ΕΕ, ουδετερότητα απειλείται.
Οι προειδοποιήσεις μέσω διαρροών από τις ΗΠΑ, τα δημοσιεύματα ρωσικών media και η “αφωνία” της ΕΕ, είναι ενδεικτικά του πεδίου μέσα στο οποίο καλείται να κινηθεί η ελληνική κυβέρνηση, η οποία έχει επιλέξει μέχρι στιγμής την παρασκηνιακή, χαμηλών τόνων διαχείριση, η οποία όμως δημιουργεί ανασφάλεια στους συμμάχους και τροφοδοτεί αντιπαραθέσεις, καθώς η δίδεται η αίσθηση ότι υπάρχει χώρος πολιτικών αναπροσαρμογών και διπλωματικών ελιγμών στα παρασκήνια.
Έτσι, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών διαρρέει σε όλους τους τόνους ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και η κατάσταση είναι υπό έλεγχο, το Ναυτιλίας, επιλέγει το “επιτελικό πινγκ πονγκ”, με τον υπουργό, Γιάννη Πλακιωτάκη, να επισημαίνει ότι η Καλαμάτα, που εμφανίζεται ως προορισμός του πλοίου δεν έχει τις κατάλληλες υποδομές, ούτε ότι έχει δεχθεί σχετικό αίτημα από το πλοίο.
Ο χειρισμός αυτός όμως, κρίθηκε ανεπαρκείς ως τα μηνύματα που εκπέμπει, καθώς η αμερικανική πρεσβεία αναγκάστηκε μέσω “επίσημων διαρροών” στην “Καθημερινή” να απευθύνει προειδοποίηση τόσο προς την ελληνική κυβέρνηση όσο και προς τις ναυτιλιακές εταιρίες (σσ εφοπλιστές) να μην συνδράμουν, ούτε να εμπλακούν με το Adrian Darya 1, απειλώντας με κυρώσεις του αντιτρομοκρατικού νόμου που φτάνουν μέχρι και την ισόβια κάθειρξη.
Το υπουργείο Ναυτιλίας από τη μια πλευρά, παρακολουθεί την πορεία του Adrian Darya 1 με τον υπουργό Γιάννη Πλακιωτάκη να έχει δηλώσει ότι «μέχρι στιγμής δεν υπάρχει αίτημα κατάπλου του ιρανικού δεξαμενόπλοιου».
To υπουργείο Εξωτερικών, από την άλλη πλευρά, τηρεί “σιγή ιχθύος”, καθώς δεν έχει προβεί σε καμία επίσημη ανακοίνωση. Ταυτόχρονα, το υπουργείο Άμυνας περιορίζεται σε ρόλο απλού παρατηρητή, καθώς όπως έχει επισημάνει το Crisis Monitor ο έλεγχος των εξελίξεων έχει περάσει στο ΥΠΕΞ, περιορίζοντας τον ρόλο της στρατιωτικής ηγεσίας.
Αυτή τη στιγμή, όμως, βρίσκεται σε εξέλιξη μια ευρύτερη παρτίδα γεωπολιτικού σκακιού, στην οποία το Adrian Darya 1 και η Ελλάδα αποτελούν πιόνια που χρησιμοποιούνται για να προβοκάρουν και να εξαναγκάσουν κινήσεις, δημιουργώντας νέα δυναμική και διαχέοντας την κρίση από τη Μέση Ανατολή, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Ευρώπη. Δεδομένης της στήριξης της ΕΕ στη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, τη σύγκρουση με τις ΗΠΑ για τον Nord Stream 2 και την άρνησης Γερμανίας και Γαλλίας να συμβάλλουν στην αποστολή “ασφάλειας ναυσιπλοΐας” στον Κόλπο, η Ουάσιγκτον επιδιώκει -εκμεταλλευόμενη τη συγκυρία- να αναγκάσει την ΕΕ να πάρει ανοιχτά θέση, όχι ως πρωταγωνίστρια, αλλά για να καλύψει χώρα-μέλος που θα βρεθεί στο επίκεντρο. Ήδη το Γιβραλτάρ, ήτοι η Μεγάλη Βρετανία, αποστασιοποιήθηκε από τις ΗΠΑ, συντασσόμενο με την ΕΕ, καθώς αρνήθηκε να εκτελέσει το νέο ένταλμα σύλληψης του πλοίου που εξέδωσαν οι ΗΠΑ, το οποίο μπορεί να επανενεργοποιηθεί όσο το Adrian Darya θα βρίσκεται σε ελληνικά χωρικά ύδατα.
Τότε, η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με το χειρότερο εφιάλτη, καθώς θα είναι μπροστά σε μια υπόθεση από την οποία θα έχει να υπολογίζει μόνο ζημιές, ανεξάρτητα από την απόφαση που θα λάβει. Συνεπώς η μόνη λύση που μπορεί να επιδιώξει η ελληνική κυβέρνηση είναι η επίλυση της κρίσης πριν την είσοδο του τάνκερ σε ελληνικά χωρικά ύδατα. Ήτοι, σε ένα ιδανικό σενάριο το τάνκερ θα ακινητοποιούνταν σε διεθνή ύδατα, όπου δικαίωμα έρευνας και διάσωσης θα είχε άλλη χώρα της περιοχής, δεδομένου βέβαια ότι ο πλοίαρχος δεν θα ακολουθήσει διαφορετική πορεία.
Η Ρωσία, που βασίζει και στο Ιράν την αύξηση της επιρροής της στη Μέση Ανατολή, επιδιώκει να διεμβολίσει τις στενές σχέσεις ΗΠΑ -Ελλάδας, όπως διαμορφώνεται στην ανατολική Μεσόγειο (νέο αμερικάνικο γεωοικονομικό δόγμα πολυμερών συνεργασιών ΗΠΑ, Κύπρος , Ισραήλ, Αίγυπτος και East Med, που απομονώνουν Τουρκία αλλά και Ρωσία), τροφοδοτώντας δημοσιεύματα που με τη σειρά τους ασκούν πίεση στην κυβέρνηση, η οποία χρειάζεται το πολιτικό της κεφάλαιο άθικτο για να διαπραγματευτεί στο πλαίσιο της ΕΕ το οικονομικό της πρόγραμμα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιθυμούσε το θέμα με το τάνκερ να έχει λήξει, πριν την Πέμπτη που θα μεταβεί στη Γαλλία για να διαπραγματευτεί με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμμάνουελ Μακρόν τη στήριξή του στο νέο οικονομικό πρόγραμμα και το ρόλο της Γαλλίας στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα βρεθεί σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση.
