Τι πραγματικά διημείφθη στη συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν στην Οσάκα είναι σαφές, οι δύο ηγέτες έδειξαν ότι έχουν καλές προσωπικές σχέσεις, ο Τραμπ χρέωσε στον Ομπάμα ευθύνες για τις πράξεις του Ερντογάν και επιχείρησε να δημιουργήσει νέα δυναμική διαλόγου. Με δεδομένη την αγορά των S-400 από την Τουρκία, οι “αναστολές” του Τραμπ δίνουν στον Τούρκο πρόεδρο μια μεγάλη διπλωματική και πολιτική νίκη την οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει στο εσωτερικό της Τουρκίας, όπου αποδυναμώνεται, αλλά όπως φάνηκε, οι “χάρες” εξαντλήθηκαν κάπου εκεί.
Ωστόσο, παρά τις φιλικές σχέσεις, που είναι γνωστές από καιρό, τις οποίες αμφότεροι “διαφήμισαν” και χθες, η αμερικανική διπλωματική και στρατιωτική μηχανή συνεχίζει να πιέζει την Τουρκία με πολλούς τρόπους, τους οποίους ο Τραμπ γνωρίζει, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει εμποδίσει.
Ο Τραμπ σε μια προσπάθεια να βγει από τη δύσκολη θέση επιχείρησε να χρεώσει στον Μπαράκ Ομπάμα, κατά την προσφιλή του συνήθεια, ευθύνες για την προσφυγή της Τουρκίας στη Ρωσία για την αγορά των S-400, ενώ εμφανίστηκε σταθερός στο σενάριο των κυρώσεων, το οποίο όπως δήλωσε εξετάζεται, καθώς η αγορά του ρωσικού συστήματος αποτελεί πρόβλημα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ρωτήθηκε πολλές φορές και σε διαφορετικές περιστάσεις για την επιβολή κυρώσεων, αλλά απέφυγε να τοποθετηθεί ευθέως, στάση που διαφοροποιείται από αυτή που έχει κρατήσει το Πεντάγωνο και το State Department και δικαιώνει τον Ερντογάν, τουλάχιστον στα μάτια της εσωτερικής και διεθνούς κοινής γνώμης. Επίσης, η τακτική του Ντόναλντ Τραμπ δείχνει ότι δεν έχει λύσεις και ότι οι εσωτερικές πιέσεις που δέχεται είναι ισχυρές, καθώς αναγνωρίζει το πρόβλημα, έχει τα δεδομένα ανά χείρας και απαντά ότι “εξετάζουμε διαφορετικές λύσεις”, που σημαίνει ότι υποσχέθηκε στον Ερντογάν να δει το θέμα, ότι αναγνωρίζει το πρόβλημα, με τον τρόπο που του τέθηκε από τον Τούρκο πρόεδρο, αλλά δεν είναι σε θέση να λάβει αποφάσεις αυτόνομα.
Όπως προκύπτει από τις κοινές δηλώσεις ο Τραμπ φαίνεται να αποδέχεται τις υποσχέσεις Ερντογάν για αύξηση του εμπορίου, από τα 75 δισ. στα 100 δισ., μέγεθος ικανό και τομέας προτεραιότητας, ωστόσο η στάση του δείχνει ότι είναι προσωπικά αποσυνδεδεμένος από το ζήτημα το οποίο χειρίζονται άλλοι.
Επίσης, δεν τέθηκε το θέμα των S-400 σε συνάρτηση με τα F-35, τα οποία αποτελούν την κόκκινη γραμμή του Πενταγώνου, ένδειξη ότι αμφότεροι επέλεξαν το γενικό πλαίσιο και τις πολιτικές αβροφροσύνες αλλά απέφυγαν να τοποθετήσουν “τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων”.
ΕΡΩΤΗΣΗ; Κύριε Πρόεδρε, τι θα κάνετε για τα S-400s; Οι ΗΠΑ θα πρέπει να επιβάλουν κυρώσεις αν τους αποκτήσουν;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΡΑΜΠ: Λοιπόν, το συζητάμε. Έχουμε μια περίπλοκη κατάσταση επειδή δεν επιτρέπεται στον Πρόεδρο να αγοράσει τους πυραύλους Patriot. Έτσι, όταν αγόρασε τα άλλα – τα S-200s ή τα 400s – όταν τα αγόρασε, ήθελε να το κάνει αυτό, αλλά δεν του επιτράπηκε από την κυβέρνηση Ομπάμα να τα αγοράσει μέχρι να κάνει μια συμφωνία για να αγοράσει άλλους πυραύλους. Έτσι αγόρασε ένα άλλο πύραυλο και, ξαφνικά, λένε, “Λοιπόν, μπορείτε τώρα να αγοράσετε τον πύραυλό μας”. Δεν το κάνετε – δεν μπορείτε να κάνετε δουλειές με αυτόν τον τρόπο. Δεν είναι καλό. Δεν είναι καλό.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει τρόπος – έτσι θα μπορούσατε –
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΡΑΜΠ: Αναζητούμε διαφορετικές λύσεις. Είναι ένα πρόβλημα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι ‘αυτό. Εξετάζουμε διαφορετικές λύσεις. Αλλά απαγορεύτηκε να το αγοράσει μέχρι να πει ότι αγόρασε κάτι άλλο. Και τότε, μόλις αγόρασε κάτι άλλο, του λένε, “Εντάξει, μπορείτε να το αγοράσετε”. Δεν μπορείτε να κάνετε επιχειρήσεις με αυτόν τον τρόπο. Η Τουρκία ήταν ένας φίλος μας και έχουμε κάνει – έχουμε κάνει πολλά πράγματα μαζί. Είμαστε ένας μεγάλος εμπορικός εταίρος. Θα είμαστε πολύ μεγαλύτεροι. Νομίζω ότι τα 75 δισεκατομμύρια δολάρια είναι λίγα. Νομίζω ότι σύντομα το εμπόριο θα ξεπεράσει τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Δεν μπορείτε να μεταχειριστείτε τους ανθρώπους με αυτόν τον τρόπο, όπως έκανε η κυβέρνηση του Ομπάμα.
Σε άλλη ερώτηση αν τελικά οι ΗΠΑ θα επιβάλλουν κυρώσεις στην Τουρκία ο Ντόναλντ Τραμπ απάντησε:
Το εξετάζουμε. Αλλά είναι αμφίδρομο. Δεν πούλησαν (σσ ο Ομπάμα) στον πρόεδρο (σσ τον Ερντογάν) τους πυραύλους που ήθελε να αγοράσει και ήταν οι Patriot. Και μετά, αφού αγόρασε από κάποιον άλλο, του λέει (σσ ο Ομπάμα) “τώρα θα σου πουλήσουμε Patriot”. Λοιπόν, πρέπει να σας πω, ότι είναι μέλος του NATO, είναι κάποιος που έχω φιλικές σχέσεις. Και πρέπει να φέρεσαι στους ανθρώπους δίκαια. Το καταλαβαίνετε αυτό. Πρέπει να φέρεσαι στους ανθρώπους δίκαια. Και δεν πιστεύω ότι έλαβε δίκαιη συμπεριφορά. Δεν πιστεύω ότι έλαβε δίκαιη συμπεριφορά.
Η τοποθέτηση, αυτή, του Ντόναλντ Τραμπ συμπυκνώνει την πεμπτουσία της συζήτησης με τον Ερντογάν, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ αναγνωρίζει λάθη, που χρεώνει στην προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ, τονίζει την ιδιότητα της Τουρκίας ως μέλος του NATO, τη φιλική του σχέση με τον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά δεν μπορεί να πει τίποτα για τις κυρώσεις.
Στην επίσημη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου τονίζονται τα εξής:
“Σήμερα ο Πρόεδρος Τραμπ συναντήθηκε με τον Πρόεδρο Ερντογάν της Τουρκίας στη Σύνοδο Κορυφής της G20 στην Οσάκα της Ιαπωνίας. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν μια σειρά διμερών θεμάτων που είναι σημαντικά για τις δύο χώρες, συμπεριλαμβανομένης της επιθυμίας για βελτίωση του διμερούς εμπορίου και επίτευξη κοινών στόχων στη Συρία. Ο Πρόεδρος εξέφρασε την ανησυχία του για την πιθανή αγορά από την Τουρκία του ρωσικού συστήματος πυραυλικής άμυνας S-400 και ενθάρρυνε την Τουρκία να συνεργαστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αμυντική συνεργασία με τρόπο που να ενισχύει τη Συμμαχία του ΝΑΤΟ”.
Πριν από τη συνάντηση ο κ. Τραμπ είπε ότι θα συζητούσε με τον κ. Ερντογάν την αγορά του ρωσικού συστήματος από την Τουρκία. “Το συζητούμε”, είπε, και τόνισε ότι είναι “περίπλοκη” κατάσταση. “Είναι ένα πρόβλημα, δεν υπάρχει αμφιβολία γι ‘αυτό”, δήλωσε ο κ. Τραμπ. Ο Τραμπ είπε ότι είναι διατεθειμένος να αναζητήσει έναν τρόπο για να δουν το θέμα των κυρώσεων.
